Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Rafalska Janina

17.05.2008 20:38
[blok][imglewa]http://www.genealogia.okiem.pl/foto2/albums/userpics/10330/thumb_J_W.jpgJanina Rafalska 1901-1988, aktorka znana jako Janina Warnecka, żona wybitnego aktora i reżysera Janusza Warneckiego. Urodziła się w Połtawie jako córka Bronisława Rafalskiego i Julii z Eysymontów. Ojciec jej, inżynier-technolog, pracował w tym mieście jako specjalista w zakresie budowy wodociągów. Zbudował m.in. wodociąg w Połtawie, kanalizację w Astrachaniu, studnie artezyjskie u ks. Koczubeja w Diekańce. Rosja na początku XX wieku stanowiła chłonny rynek pracy, przyciągający wielu Polaków, którzy znajdowali dla siebie i swoich rodzin bardziej korzystne niż w kraju warunki egzystencji. Wspomnienia Janiny Warneckiej, napisane w kilkadziesiąt lat później, dają barwny obraz życia licznej kolonii polskiej w Połtawie - Żelechowskich, Czengerich, Kondrackich, Eynorów, Korolców, Mrozińskich - i stanowią interesujący przyczynek do dziejów polskiej inteligencji w Rosji.
W roku 1914 rodzina Rafalskich przeniosła się z Połtawy do Astrachania i pozostawała tam przez następne cztery lata, a w roku 1918 - już po wybuchu rewolucji bolszewickiej, a jeszcze przed końcem wojny – powróciła na stałe do Polski.
Siedemnastoletnia Janina Rafalska podejmuje wówczas studia w klasie fortepianu w Warszawskim Konserwatorium na Okólniku. Nawiązuje przyjaźnie ze studentami mieszczącej się obok konserwatorium Szkoły Dramatycznej, m.in. z Jadwigą Smosarską. W roku 1920, jeżdżąc pociągiem sanitarnym w pobliże frontu toczącej się wojny polsko-bolszewickiej, opiekuje się jako wolontariuszka rannymi żołnierzami. Kontynuując następnie studia w konserwatorium podejmuje dorywczo prace zarobkowe, m.in. w Ministerium Robót Publicznych. Przekonuje się jednak, że kariera pianistki nie jest jej powołaniem, i że tym, co pociąga ją naprawdę, jest teatr. Jako jedyna z kilkudziesięciu kandydatek ubiegających się o posadę w Związku Artystów Scen Polskich zostaje przyjęta do pracy w charakterze sekretarki, a wchodząc dzięki temu do środowiska ludzi związanych z teatrem, zaczyna też próbować – z dużym sukcesem - swoich sił jako aktorka. Występuje na scenie teatralnej w Warszawie i w Poznaniu, w roku 1928 wraz z grupą aktorów wyrusza na zagraniczne turnee – Paryż, Nowy Jork, Chicago, Londyn. Po powrocie do Warszawy, dnia 29 sierpnia 1929 roku staje na ślubnym kobiercu z Januszem Warneckim.
W latach 30-stych Janina Warnecka, niezależnie od działalności stricte artystycznej w teatrze, rozwija aktywność na jeszcze innym polu - dziennikarstwa. Współpracuje z Polską Agencją Prasową oraz z Polskim Radiem, na którego antenie ma swoje stałe felietony. Należąc wraz z mężem Januszem Warneckim do kulturalnej elity społeczeństwa lat międzywojennych, pozostaje w bliskich stosunkach towarzyskich z wieloma luminarzami polskiego życia literackiego i artystycznego, których cała plejada pojawia się na kartach jej wspomnień. Wystarczy wymienić choćby takie nazwiska, jak: Kazimierz Wierzyński, Julian Tuwim, Tadeusz Breza, Aleksander Zelwerowicz, Antoni Sygietyński, Wojciech Kossak i in.
W latach okupacji pracuje m. in. jako kelnerka w słynnej warszawskiej kawiarni "U Aktorek". Przeżywa trudne chwile, kiedy Janusz Warnecki zostaje - w związku ze sprawą zabójstwa Igo Syma - aresztowany przez Gestapo i osadzony na Pawiaku. Po upadku Powstania trafia, wraz z tysiącami mieszkańców Warszawy, do obozu w Pruszkowie. Z całego dobytku materialnego udaje się jej ocalić cenną pamiątkę rodzinną - zwinięty w rulon portret babki-Francuzki, Julii de Guillou, z poł. XIX wieku, który obecnie znajduje się w posiadaniu piszącego te słowa. Hanna z Nalepińskich Pieczarkowska, blisko zaprzyjaźniona z Janiną Warnecką od lat 20-stych, scharakteryzowała ją takim oto zabawnym wierszykiem:

Na Ninę W.
Chociaż w życiu codziennym była nieraz trudna,
Wielbicieli w młodości miała u swych nóg
I przyznać musi nawet wróg:
Była czasem nieznośna - ale nigdy nudna!

Janina Warnecka, aktorka. W latach 20. występowała w teatrach w Poznaniu i Warszawie. W latach 30. grała w skupiskach polonijnych w Niemczech, Francji, USA i Kanadzie. Zajmowała się także pracą publicystyczną i dziennikarską w PAP-ie i PR, gdzie miała swe stałe felietony. Po wojnie początkowo występowała w Krakowie: w Starym Teatrze, potem w Miejskich Teatrach Dramatycznych (1945-49). W latach 1949-53 była aktorką warszawskiego Teatru Nowego. W latach 1953-55 była w zespole Teatru Syrena.


Henryk Szymon Wąsowski
Internetowa Baza Filmu Polskiego, filmpolski.pl