Jaworki, pow. nowotarski

Jaworki Jaworki, wieś w dolinach potoków górskich nad rz. Ruską, wpadającą z lew. brzegu do Dunajca w pow. sądeckim, przy granicy węgierskiej. Wieś leży na zachód od Szczawnicy i Szlachtowej 575 met. npm., otoczona od południa górą Wysokiej skałki, 1052 m. npm. a od północy Jasinem Wierchem, 896 met. npm. Ta wioska ma paraf. gr. kat. i szkołę ludową jednoklasową, Mieszkańców ma 802 gr. kat. wyznania. Jest to najbardziej na zachód wysunięta osada pusta. Większa pos. Edwarda hr. Stadnickiego wynosi obszaru 55 m. past. i 505 m. lasu.; pos. mniej. 860 m. roli, 85 mu łąk i ogr., 417 m. past. i 166 ,m. lasu. Cerkiew parafialna murowana nie posiada żadnego uposażenia w roli i tylko przyłączone do parafii gminy dają proboszczowi 6 kup i 12 korcy owsa, 14 zł. w. a. i 39 sztuk opałowego drzewa, resztę zaś dopłaca fundusz religijny w kwocie 567 zł. w. a. Lasy są świerkowe, gleba owsiana. Parafia należy do dyec. przemyskiej gr. kat. i obejmuje wsie Jaworki, Białowodę i Czarnowodę z ludu. gr. kat. 1868 m.
Osada powstała prawdopodobnie w końcu XV stulecia, kiedy rzucono się do zakładania osad na prawie wołoskiem i ruskiem w tych bezludnych, lub wojnami z Węgrami wyludnionych okolicach; być może nawet, że pierwotna osada składała się z braci czeskich i polskich, tego wojowniczego zastępu husyckiego, który w tych stronach długo wojował. Husyci w owych czasach mogli łatwo zmienić swój obrządek na grecki, od którego się w wielu widoczniejszych dla niewykształconego ludu obrzędach nie różnili.

Bibliografia

SGKP

XVw - wcześniejsze wzmianki o tym terenie dot. miejsca o nazwie Homola (zbójnicy węgierscy oraz zameko puszczony już w 1529)
1519 - Mikołaj Jordan z Zakliczyna, kasztelan wojnicki oraz Andrzej Pielsz z Rogów i Szlachtowej zamieniają dobra w wyniku czego Andrzej otrzymuje Szlachtową i Jaworki. Mikołaj daje też Jaworki (zapewne inną część) Achacemu Jordanowi. [SHG-małopol.]
1529 - uposażenie wikariuszy z Bobowej [SHG-małopol.]
1542 - ok. - utworzenie parafii grekokatolickiej [SHG-małopol.]