Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Nawrocki Franciszek (Jakub Nawrot)

26.03.2015 01:01
Nawrocki Franciszek
- ur. 11 września 1817 roku w Konarzewie k. Krotoszyna. Był synem tabernatora i kupca Kazimierza Nawrota (od 1795 roku Nawrockiego) i Teresy z Sadowskich. Uczestnik Powstań Narodowych (1848, 1863). Zmarł 27 sierpnia 1904 roku w Konarzewie.

[attachment]Franciszek Nawrocki.JPG

Życiorys

Franciszek Nawrocki w czasie powstań używał nazwiska: "Jakub Nawrot". Jako syn Kazimierza Nawrockiego (ur. w 1778 roku w Konarzewie jako Nawrot) przebywał na dworze w Konarzewie k. Krotoszyna, razem z trojgiem rodzeństwa : Janem Nepomucenem (1813), Józefą (1815) oraz Mikołajem (1822) .Katarzyna ur. w 1810 roku, zmarła bezpośrednio po narodzinach. Ojciec jego Kazimierz, brał udział w Powstaniu Listopadowym 1830-1831 w oddziale płk. Ludwika Oborskiego (2 Pułk Liniowy) a jego syn Jan Nepomucen w 2pu (kawaler VM 1831). Po klęsce powstania Kazimierz zmuszony został przez zaborców do banicji. Franciszek ukrywany był - po banicji ojca Kazimierza do Francji - w Konarzewie k. Krotoszyna - pod zmienionym nazwiskiem "Jakub Nawrot", którego później używał głównie w powstaniach. W 1843 roku wziął ślub z Jadwigą Bielawną córka Maksymiliana. W latach 1847-1848 i 1862-1863 Franciszek organizował małe oddziały powstańcze kosynierów w rejonie Baszkowa, Salni, Lutogniewa i Konarzewa, walcząc najpierw w czasie Wiosny Ludów - w Powstaniu Poznańskim 1848, a potem w Powstaniu Styczniowym 1863 roku, gdzie służył początkowo w oddziałach płk. Edmunda Taczanowskiego, a po wyleczeniu rannej ręki i przedostaniu się w okolice Kielc, był jednym z wielu żołnierzy gen. Mariana Melchiora Langiewicza, urodzonego w Krotoszynie. Franciszek Nawrocki walczył w powstaniu do 18 czerwca 1863 roku. Brał udział niemal we wszystkich potyczkach tego okresu - także pod różnymi dowódcami (Langiewicz, Czachowski, Taczanowski). Następnie został wcielony siłą do Armii Pruskiej i brał udział w wojnach 1864, 1866 i 1871 roku, a następnie przedostał się do Francji. W Paryżu (1871) spotkał umierającego ojca Kazimierza. Kilka miesięcy później powrócił do rodzinnego Konarzewa k. Krotoszyna. Zmarł w 1904 roku, zastawiając drogę żandarmowi pruskiemu... wchodzącemu do jego domu, żądającego wydania pamiątek powstańczych m.in. szabli, kosy, sakwy i napierśnika z wizerunkiem Matki Bożej. Miał 10 dzieci (w tym Jana Kantego i Michała Nawrockich).

Ważniejsze wydarzenia z życia Franciszka Nawrockiego:

- Brał udział w powstaniu poznańskim (oddział Pleszew) 1848 pod dowództwem gen. Ludwika Mierosławskiego
- W 1848 roku zebrał grupę około 30 kosynierów w rejonie Konarzewa k. Krotoszyna, był w grupie rozpoznania na trasie Krotoszyn - Kożmin - Pleszew, a potem walczył m.in. pod Miłosławem.
- płk Ludwik Oborski zachęcał go do utworzenia kolejnej małej grupy powstańczej także w końcu 1862 roku, mimo, iż nie widział czy w ogóle powstanie wybuchnie. Jak wiadomo Franciszek był ochotnikiem w czasie powstania.
- Z 31 stycznia na 1 lutego 1863 roku, wraz z 19 kosynierami pod dowództwem kowala Kowalczyka (pochodzącego spod Kalisza) odbił powóz Naczelnika w lesie na wschód od Kalisza i uwolnił z rąk Moskali Mariana Melchiora Langiewicza oraz
dziedziców z okolic Krotoszyna m.in. emisariusza Józefa Majsnerowicza...Jakub Nawrot został ranny w rękę i musiał pozostac z oddziałem Taczanowskiego;
- niedługo po tym zdobył z małą grupą powstańców kosynierów i strzelców magazyny uzbrojenia w pobliżu Pyzdr;
- walczył, jako jeden z żołnierzy jednej z partii płk. Dionizego Czachowskiego, po przeprawie furmanką w przebraniu drwala wraz z trzema innymi powstańcami: Tomaszem Gurgielem z Salni, niejakim Zabielakiem z Ostrowa Wlkp. i
Kowalczykiem, kowalem z Kalisza;
- po schwytaniu gen. Mariana Langiewicza przez Austriaków, Franciszek (Jakub Nawrot) powrócił, po oddzieleniu około 200 powstańców z oddziału płk. Dionizego Czachowskiego, do naczelnika Edmunda Taczanowskiego w okolicy m. Brdów.
- stoczył walki pod Pyzdrami i Ignacewem I - 8 maja 1863 r., gdzie torował drogę szarży około 10 ułanów, aby wyciągnąć z zagrożenia Taczanowskiego (nie do końca prawdą jest, że naczelnik Taczanowski miał tylko reumatyzm
- jak podaje kilka źródeł (w tym jeden z dowódców Moskali), ponieważ w czasie walk został raniony i ledwo trzymał się konia, na którego wsadził go Jakub Nawrot) wraz z dwoma innymi powstańcami. Jakub zorganizował także powóz i
sprowadził lekarza. Pod Kaliszem naczelnik powiedział o Jakubie Nawrocie (Franciszku Nawrockim): \cyt.za Antonim Nawrockim: "należą się słowa podzięki temu... prostemu włościaninowi\"
- Jakub Nawrot uratował jednego z ułanów ciężko ranionego w czasie potyczki w lesie w czerwcu 1863r.
- powrócił w drugiej połowie czerwca 1863r. do Konarzewa k. Krotoszyna, furmanką wypełnioną drewnem - razem z niejakim Walentym Bednarzem z Koźmina, po tym jak jego dowódca porucznik popełnił samobójstwo, a oddział jego
rozproszony został.

Rodzina Franciszka Nawrockiego (Rodzina kultywowała herb własny "Nawry" z mieczami - wizerunek zmieniony został prawdopodobnie w 1794~1795 roku).

Jego dziadkiem był Marcin Nawrot cognomine "Wielki" s. Franciszka Nawrota (ur. ok. 1696), który był podkomorzym (1789 - 1801) m.in. na dworze Morawskich w Konarzewie (walczył w wojskach polskich Konfederacji Barskiej pod Wojciechem Rydzyńskim - 1768, Morawskim i Zarembą - 1771). Żoną Marcina Nawrota była Jadwiga (mieli dwoje dzieci: Kazimierz i Wojciech). Rodzice Franciszka to: Kazimierz Nawrocki - Powstaniec Listopadowy (ur. 1778),(kupiec i handlarz) i Teresa z Sadowskich (ur. 1794). Teresa pochodziła z rodziny ziemiańskiej Sadowskich h. Lubicz (Stanisław i Zofia) z Gaju k. Góry Św. Małgorzaty. Franciszek Nawrocki miał też braci z pierwszego małżeństwa Kazimierza z Elżbietą: Wincentego - skryba konarzewski (1796) i Andrzeja (1798). Żoną Franciszka była Jadwiga z Bielawnych (Konarzew - Baszków). Jego rodzeństwo to: Katarzyna (1810), Jan Nepomucen (ur. 1813) - kawaler srebrnego krzyża Virtuti Militari za udział w Powstaniu Listopadowym (2 pu), Józefa (1815) oraz Mikołaj (1822). Franciszek miał 10 dzieci to: Marianna (1844), Andrzej (1846), Stefan (1853), Katarzyna (1848), Marianna Magdalena (1858), Apollonia (1846), Franciszka (1855), Jan Kanty (1860), Michał (1864), Katarzyna II (1867). Dzieci Jana Kantego Nawrockiego - krawiec / członek Straży Ludowej w Krotoszynie, Powstaniec Wielkopolski (żona Michalina z Poplewskich)/ to: Leon Nawrocki (1887) - sekretarz Wojciecha Korfantego , kpt. Władysław Nawrocki (1891) - członek Sokoła, uczestnik I w. światowej, Powstaniec Wielkopolski 1919, bohater bitwy o Postawy i nad rzeką Autą w 1920r., kawaler Virtuti Militari za 1920 rok, uczestnik II wojny św. (zginął w Katyniu), sierż. Edward Nawrocki (1893) - kupiec / uczestnik I w. światowej., Powstaniec Wielkopolski, por. mar. Stanisław Nawrocki (1895) - członek Sokoła, nominowany do Krzyża Walecznych za 1920 rok - Powstaniec Wielkopolski 1919 - oficer Flotylli Pińskiej, Stefan Nawrocki (1897 zm.), Zofia (1899 zm.) i Antoni Nawrocki (1904) - regionalista krotoszyński i historyk. Dzieci Michała Nawrockiego - z zawodu szewc /Powstaniec Wielkopolski (ur. 1864) to: Eleonora (1896), Maria (1898), kpr. Stanisław Nawrocki jr (1900), Powstaniec Wielkopolski i uczestnik wojny 1920r. w rej. Białegostoku - kawaler Krzyża Walecznych za 1920 rok, Stefan Nawrocki (1906) - kupiec / harcerz krotoszyński, Powstaniec Wielkopolski 1919, Gabriela Nawrocka (1909), Feliks Nawrocki (1911) - kupiec, członek stow. Młodzi Polacy, demokrata, oraz jeden z młodszych uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918/1919. Żoną Feliksa była Irena z Domagalskich - córka podnaczelnika Powstania Wielkopolskiego w Krotoszynie bosmana Jana Domagalskiego h. Bończa (1919) /od 1921 ppor. rez./, Irena Nawrocka (1914) oraz Tadeusz Nawrocki (1916).
Na cześć mjr Władysława Nawrockiego - w 125 rocznicę Jego urodzin - 25 maja 2016 roku, Rada Miasta Krotoszyna jednogłośnie uchwaliła, że Rondo u zbiegu ulic Jasnej i Łąkowej w Krotoszynie będzie nosiło Jego imię. W 2010 roku posadzono Dąb Pamięci mjr Nawrockiego w Olsztynie, a w 2014 roku odsłonięto na Jego cześć Tablicę Pamiątkową w Olsztynie. W Rawiczu jedna z Sal Wykładowych dawnego Korpusu Kadetów będzie nosiła Jego imię. Planowane jest też upamietnienie jego osoby w Lublińcu oraz w Warszawie.
Na cześć powstańca Franciszka Nawrockiego 29 maja 2019 roku miasto Ostrów Wielkopolski uhonorowało go patronatem ulicy w dzielnicy Nowe Parcele. W Konarzewie podjęto decyzję o uhonorowaniu go Tablicą Pamięci.

Źródła:

- "Krotoszyńskie opowieści z lat dawnych, Antoni Nawrocki, Krotoszyn 1967, biblioteka Muzeum Regionalnego im. Hieronima Ławniczaka w Krotoszynie, sygn., 208;
- "Dzieje rodzin z południowej Wielkopolski: Nawrocki - Danielak - Domagalski", Krzysztof F. Nawrocki, wyd. Warszawa 2014;
- Relacja Feliksa Nawrockiego, nagranie z 1998, Krotoszyn /kaseta i płyta CD/ - wnuka Franciszka zm. w 2002 r.;
- książka historyczna oparta na faktach pt. "Potomek Banity", Antoni Nawrocki, wyd. Krotoszyn 1971 - jest w posiadaniu Muzeum Regionalnego im. Hieronima Ławniczaka w Krotoszynie, w Bibliotece Publicznej im. Arkadego Fiedlera w Krotoszynie (zbiór zastrzeżony),
oraz w Muzeach w Kościanie i Niemodlinie;
W książce tej opisane są przez Antoniego Nawrockiego (regionalista krotoszyński) obyczaje mieszkańców ziemi krotoszyńskiej w XIX wieku oraz potyczki powstańcze i życie Franciszka Nawrockiego jako "Jakuba
Nawrota";
- Dane genealogiczne, dotyczące rodziny Nawrockich - opracowane przez kustosza Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu - Joannę Lubierską - Lewandowską, Poznań 2015 (kw. nr KG01/2015, KG02/2015 i KG03/2015)
wraz z Aktami Urodzenia: Kazimierza Nawrockiego i Franciszka Nawrockiego, potwierdzonymi pieczęcią i podpisem kustosza Archiwum Arch. w Poznaniu, w posiadaniu rodziny jest też Akt Zgonu Marcina Nawrota (c.Wielkiego).;
- "Wspomnienia starego człowieka", Antoni Nawrocki, wyd. Krotoszyn 1967 (dzieło znajduje się w Muzeum Regionalnym im. H. Ławniczaka w Krotoszynie);
- "Echa z grodu Krota", Antoni Nawrocki, Krotoszyn 1970r., w posiadaniu Muzeum Regionalnego im. Hieronima Ławniczaka w Krotoszynie;
- "Krotoszyńskie echa", A. Nawrocki, Krotoszyn 1971;
- Wspomnienia i pamiątki rodzinne prawnuczki Franciszka Nawrockiego, Marii Nawrockiej - Olsztyn 2014;
- Zdunowski Portal Historyczny - pod red. Łukasza Cichego, Michała Kobuszyńskiego i K. Nawrockiego (portal cyfrowy);
- strona rodzinna "Dzieje Rodziny Patriotycznej" - knawrocki.pl (wersja cyfrowa).

Linki:

https://zduny.wordpress.com/2015/04/18/ ... -nawrocki/
https://zduny.wordpress.com/2015/04/18/marcin-nawrot/
https://zduny.wordpress.com/2015/09/30/ ... -nawrocki/
https://zduny.wordpress.com/2015/10/03/ ... -nawrocki/
https://zduny.wordpress.com/2015/04/18/jan-nawrocki/
https://zduny.wordpress.com/2015/05/01/michal-nawrocki/
https://zduny.wordpress.com/2015/04/18/ ... -nawrocki/
https://zduny.wordpress.com/2015/04/18/ ... -nawrocki/
https://zduny.wordpress.com/2015/05/27/edward-nawrocki/
https://zduny.wordpress.com/2015/06/22/feliks-nawrocki/
https://www.youtube.com/watch?v=7HeM7PRfwFU
http://www.glokalna.pl/rondo-majora-wla ... wrockiego/
http://wmeritum.pl/rodzina-o-patriotycznych-korzeniach
http://www.knawrocki.pl
https://www.youtube.com/watch?v=GQA74RVgdiI
Ta strona wymaga zapisu cookies do prawidłowego działania. Aby móc je zapisać na tym urządzeniu, wymagana jest Państwa zgoda. Jeśli nie wyrażą Państwo zgody - wtedy żaden plik cookie nie zostanie zapisany, ale funkcjonalność strony będzie ograniczona, m. in. nie będzie można się zarejestrować, zalogować, pisać komentarzy, nie będzie dostępu do materiałów dostępnych tylko dla zalogowanych. Ponadto informacja ta będzie pojawiać się na każdej stronie, gdyż zapisanie braku zgody na cookies wymagałoby zapisania braku tej zgody w cookies, a na to nie mamy zgody. Szczegóły na stronie Polityka prywatności. Decyzję tę można w przyszłości zmienić na stronie Polityki prywatności.