Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Górniak Stefan

10.02.2019 22:22
Stefan Górniak
Urodził się 11 września 1900 r. w Bruzdowcach, pow. Bóbrka. Tam ukończył edukację powszechną, świadectwo dojrzałości uzyskując w 1919 r. w VI Gimnazjum Państwowym we Lwowie. W roku szkolnym 1919/1920 uczestniczył w cenionym wtedy Kursie Abiturienckim lwowskiej Akademii Handlowej. Zaraz po ukończeniu immatrykulował się na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza, równolegle zdobywając doświadczenie praktyczne w zakresie rachunkowości. Swój staż rozpoczął w czerwcu 1920 r. w Polskiej Nafcie S.A. jako pomoc księgowa. W latach 1921-1922 był księgowym w Polskim Urzędzie Zbożowym. Wskutek likwidacji tej instytucji jeszcze w 1922 r. przeniósł się do T-wa Eksploatacji Soli Potasowych, także w charakterze księgowego. W 1924 r. ukończył studia ze stopniem doktora praw. Zmienił profil pracy zawodowej. Od 1926 r. podjął wykład z korespondencji handlowej prowadzony dla słuchaczy Wyższej Szkoły Handlu Zagranicznego we Lwowie. Przyjął także w 1927 r. stanowisko nauczyciela w Państwowej Szkole Ekonomiczno-Handlowej i było to jego podstawowe miejsce pracy do 1939 r. Od 1937 r. krótko wykładał księgowość i bilansoznawstwo na Uniwersytecie Lwowskim Śladem po działalności dydaktycznej z okresu lwowskiego pozostały publikacje wydawane głównie jako pomoc w nauczaniu. Zaczął od Formularzy do korespondencji handlowej (Państwowe Wydawnictwa Książek Szkolnych, Lwów 1934), zestawu wzorów dokumentów ułatwiających nabywanie umiejętności korespondencyjnych. Następnym publikacjom, takim jak Handel węglem w Polsce (Książnica Atlas, Lwów-Warszawa 1936; współautor J. Błeszyński) czy Pieniądz, czek i weksel (Książnica Atlas, Lwów-Warszawa 1936), bliżej, zdaniem uczennicy i bliskiej współpracowniczki , do opracowań monograficznych niż pomocy dydaktycznych. Liczne publikacje w następnych dwóch latach pisane były w koprodukcji. Współautorem prac skupiających się na ekonomice, organizacji i prawnych aspektach działalno- ści handlowej był Emil Piotr Ehrlich, także pracownik lwowskiej uczelni przemianowanej w 1937 r. na Akademię Handlu Zagranicznego. Spod pióra tej pary autorskiej wyszły następujące opracowania: Kapitał, obroty i rentowność sklepu detalicznego jako środki zapłaty. Zasadnicze wiadomości (Książnica Atlas, Lwów 1937), Obsługa klienta w sklepie detalicznym (Książnica Atlas, Lwów 1937), Jak sprzedawać towary? (Książ- nica Atlas, Lwów-Warszawa 1938, reprint: wyd. A. Bonarski, Warszawa 1990), Technika handlu hurtowego (Książnica Atlas, Lwów-Warszawa 1938), Wybrane zagadnienia prawne kupca detalicznego (Książnica Atlas, Lwów-Warszawa 1938), Zawody i instytucje pomocnicze handlu (Książnica Atlas, Lwów-Warszawa 1938). Pojawiły się także podręczniki z dziedziny rachunkowości: Księgowość w handlu detalicznym (Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych, Lwów 1938) oraz Księgowość w handlu hurtowym (Państwowe Wydawnictwo Ksią- żek Szkolnych, Lwów 1938). Współautorem obydwu był Leopold Paszek. Uchodziły za podręczniki nowatorskie w polskiej literaturze ekonomicznej. Z chwilą wybuchu wojny i rozbioru Polski, Lwów dostał się pod władzę Związku Sowieckiego. Szkolnictwo polskie zostało zlikwidowane. S. Górniak po odbyciu miesięcznego szkolenia ideowego w Kijowie w lipcu 1940 r. został mianowany kierownikiem rachunkowości w Technikum Handlu Radzieckiego, szkole średniej utworzonej na bazie zlikwidowanej AHZ. Nauczał księgowości, arytmetyki handlowej i statystyki. W czasie okupacji niemieckiej Lwowa lat 1941-1944, placówka została przekształcona w Szkołę Ekonomiczną wyższego stopnia. Zajęcia odbywały się w języku polskim. Po powtórnym zajęciu miasta przez Armię Czerwoną, reaktywowano Instytut Handlu Radzieckiego. Jego dyrektorem został prof. S.T. Iwanczenko, z którym dr St. Górniak pozostawał w kooperacji. Niemniej podjął decyzję o ekspatriacji do Polski, osiedlając się przejściowo w Krakowie, potem w Gliwicach i dojeżdżając z wykładami do różnych miejsc południowej Polski. Od 1945 r. był stałym wykładowcą korespondencji handlowej i nauki o bilansach w Studium Spółdzielczym Uniwersytetu Jagiellońskiego aż do jego likwidacji w 1950 r. W Krakowie był także krótko wizytatorem szkół zawodowych. Mieszkając w Gliwicach, skupisku lwowskiej inteligencji, współpracował z tamtejszym Państwowym Instytutem Administracji Przemysłowej. Równolegle od 1946 r. był wykładowcą teorii księgowości podwójnej w Centralnym Studium Kontroli Ekonomicznej przy Wyższym Studium Nauk Społeczno-Gospodarczych w Katowicach w ilości 30 godz. . Z chwilą utworzenia Wydziału Handlowego w roku akademickim 1948/1949 prowadził dla słuchaczy i roku wykład z księgowości ogólnej . Należy przypuszczać, że osobą przyciągającą dość zajętego dr Górniaka do katowickiego Studium, był Emil Piotr Ehrlich, współpracujący z nim jeszcze podczas lat pracy w lwowskiej Akademii Handlu Zagranicznego i kierujący zarazem obydwoma
wymienionymi agendami WSNSG. Do trwalszej współpracy nie doszło, gdyż otwarła się nowa perspektywa – przeniesienia do Wrocławia. Wpierw jednakże trzeba wrócić do publikacyjnych wznowień. Po pożodze wojennej, zniszczeniach i zmianach brakowało wszystkiego, także pomocy w nauczaniu wiedzy praktycznej. Podręczniki i prosto pisane poradniki St. Górniaka z okresu przedwojennego w dużym stopniu się do tego nadawały. Większość z nich, czasami przerobionych, faktycznie ukazywała się ponownie lub też była opracowana na nowo od podstaw. Tak było z wydaniem Jak pisać listy handlowe? Jak urządzać biuro? („Dobra Książka”, Katowice-Wrocław 1947) napisanym z Karolem Zagajewskim, autorem przedwojennego podręcznika do nauczania języka niemieckiego w szkołach kupieckich oraz poradników na temat korespondencji handlowej w tymże języku. Ponownie ukazał się Pieniądz, czek i weksel (II wyd., Książnica-Atlas, Wrocław 1948). Wydane zostały opracowania powstałe wspólnie z E.P. Ehrlichem: Kapitał, obroty i rentowność sklepu detalicznego (II wyd., Książnica-Atlas, Wrocław 1947) oraz Obsługa klienta w sklepie detalicznym (II wyd. uzup., Książnica-Atlas, Wrocław-Warszawa 1948). Z obszaru księgowości pojawiły się nowe i cieszą- ce się dużym wzięciem książki S. Górniaka: Zasady teorii księgowości oraz techniki księgowości i bilansowania (Spółdzielnia Wydawców-Autorów „Instytut Wiedzy”, Gliwice ok. 1946, II wyd. 1947, III wyd. 1949) oraz Zasady nauki o bilansach oraz techniki inwentaryzowania i bilansowania w przedsiębiorstwach handlowych i przemysłowych (Biblioteka Studium Spółdzielczego UJ, „Horyzont”, Kraków 1948). Już w czasach dla dr. Górniaka wrocławskich ukazało się cenne zestawienie prac sprzed wojny i powojennych Bibliografia księgowości w języku polskim (Wydawnictwo T. Zapiór i S-ka, Kraków 1950; współautor S.T. Iwanczenko). Najprawdopodobniej mogły także być publikacje artykułowe. Warunki, jakie zostały zaoferowane w Katowicach, wydawać się mogły jako w pełni odpowiadające zainteresowaniom naukowo-dydaktycznym dr. St. Górniaka. Mógł kształcić specjalistów w dziedzinie kontroli ekonomicznej, działalności bazującej na dogłębnej znajomości księgowania, jak również nauczać studentów Wydziału Handlowego, bez wątpienia dziedziny mu bliskiej i dobrze rozpoznanej. Wbrew naturalnym oczekiwaniom, tak się nie stało. Stało się jasne, że władze centralne przewidziały dla katowickiego Studium specjalizację w zakresie przemysłu ciężkiego. W roku akademickim 1948/1949 uczelnia została przekazana w gestię Ministerstwa Przemysłu. Cieszący się ogromnym powodzeniem Wydział Administracji Publicznej oraz ledwo co utworzony Wydział Handlowy postawiono w stan likwidacji. Nazwę uczelni wbrew poczynaniom nowego właściciela zmieniono na Państwową Wyższą Szkołę Administracji Gospodarczej. Nic dziwnego, że z chwilą, gdy nadeszło zaproszenie prof. Kamila Stefki, rektora Wyższej Szkoły Handlowej we Wrocławiu, do prowadzenia wykładów z rachunkowości dla I roku oraz rachunkowości szczegółowej dla II roku studiów w roku akademickim 1949/1950, dr St. Górniak je przyjął. Tym bardziej, że w misji WSH, nawiasem mówiąc niemożliwej w tym czasie do zrealizowania, leżało kształcenie studentów i promowanie absolwentów przygotowanych do pracy w handlu i spółdzielczości. Tak się złożyło, że były to obszary szczególnego zainteresowania i kompetencji dr. Stefana Górniaka. Nie miały jednakże one przyszłości, tak w Katowicach, jak we Wrocławiu i w całym kraju. Wszak właśnie zakończyła się zwycięska batalia zwana „bitwą o handel”, przekreślająca istnienie sektora prywatnego handlu, o jakim pisali autorzy z doświadczeniem przedwojennym, jako części gospodarki centralnie sterowanej. Już po upaństwowieniu, ale jeszcze stare władze nowej WSE, pismem z 13 września 1950 r. wnioskowały o powołanie dr Górniaka w charakterze zastępcy profesora na kierownika tworzonej Katedry Rachunkowości . Uzasadnienie do wniosku napisał rektor Stefko. Skutecznie. W roku szkolnym 1950/1951 był równolegle dziekanem Wydziału Finansowego. Kolejnym zadaniem przekazanym do zrealizowania we Wrocławiu było opracowanie projektu reformy przekształcającej prywatną Wyższą Szkołę Handlową w państwową Wyższą Szkołę Ekonomiczną uwzględniającej potrzeby kadrowe całego zróżnicowanego przemysłu dolnośląskiego. Nie wiadomo dlaczego takie zadanie nowej w tym środowisku osobie zlecono. Czy dlatego, że nikt z kadry założycieli nie chciał przekreślać rysu charakterystycznego swojej Uczelni i uważano, że lepiej będzie, jak się przebudowy funkcjonowania podejmie ktoś z zewnątrz? W pierwszym roku funkcjonowania upaństwowionej uczelni był dziekanem Wydziału Finansowego. W każdym razie następstwem tegoż stało się powierzenie pismem podsekretarza stanu MSzWiN Eugenii Krassowskiej z 3 września 1951 dr.
Górniak Stefan prof. Rektor Wyzszej Szkoły Ekonomiznej we Wroclawiu w  1950 - 1952
Stefanowi Górniakowi obowiązków rektora państwowej już WSE na rok szkolny 1951/1952 . Wcześniej, w styczniu 1951 r., w bezceremonialny sposób odwołany został rektor-założyciel prof. Kamil Stefko . Mianowanie było prolongowane na rok następny, ale funkcji tej nie kontynuował. 30 września 1952 r. dr Stefan Górniak zrezygnował z pracy we wrocławskiej WSE, przenosząc się na analogiczną uczelnię do Krakowa. We Wrocławiu pozostawił dobre wspomnienie. Nie tylko dlatego, że dzięki dużemu „zaangażowaniu i wytrwałości stworzył silne podstawy pod rozwój organizacyjny i naukowo-dydaktyczny Uczelni” . Mimo krótkiego stażu, potrafił nawiązać z podwładnymi współpracę, która długo przetrwała jego odejście z Wrocławia. Wraz z prof. Bolesławem Siwoniem, absolwentem lwowskiej Akademii Handlu Zagranicznego, uważany jest za współtwórcę wrocławskiej szkoły rachunkowości .

Za wkład w rozwój WSE we Wrocławiu otrzymał 10 listopada 1972 r. stopień doktora honorowego.

https://www.ue.katowice.pl