Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Kwiatkowski Antoni Henryk Nowina (1885-1974)
20.11.2008 12:35
Antoni Henryk Nowina Kwiatkowski, pseud. "Zgoda", "Dziadek" (1885-1974), ppłk, działacz mepodległościowy. ur. 26.5.1885 w Sadkowej Górze Jako syn powstańca z 1863 Feliksa Nowiny-Kwiatkowskiego i Albny Brandt.
Po wybudowaniu przez rodziców nowego dworku przeniósł się w 1889 do Lisówka. Wykształcenie podstawowe otrzymał w domu; do gimnazjum uczęszczał w Tarnowie i tam w 1903 złożył egzamin dojrzałości. Studia wyższe podjął na Wydziale Prawa UJ w Krakowie, a po uzyskaniu absolutorium wstąpił na Akademię Wojenną w Grazu (Austria). W roku 1920 zawarł w kościele farnym w Rzeszowie ślub z Marią Rogala-Lewicką i miał z nią dwoje dzieci: Krzysztofa i Antoninę. Jako oficer został w 1914 zmobilizowany do armii austriackiej i brał udział w walkach na rożnych frontach. Po odmowie wykonania rozkazu austriackiego został skierowany na front włoski. Brał udział w walkach nad rzeką Piavą - ocalał jako jeden z melicznych. W czasie walk został dwukrotnie ranny. Koniec i wojny światowej zastał Kwiatkowskiego na terenie Serbii, skąd powrócił do rodzinnego domu w Lisówku. W roku 1920 uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Wkrótce, Jako zawodowy oficer, podjął służbę w 20 pułku ułanów w Rzeszowie, skąd został skierowany na kurs wyższych dowódców do Rembertowa, prowadzony przez wykładowców francuskich, m.in. de Gaulle'a. Po Jego ukończemu otrzymał nominację na dowódcę Szkoły Podchorązych Piechoty w Ostrowie-Komorowie. Do 1928 był oficerem 71 pułku piechoty, a następnie pracownikiem RKU w Ostrowie Łomżyńskim. Po zamachu majowym pozostawał w opozycji do rządów Piłsudskiego. Odsunięty w 1930 od wojska, znajdował się w stanie spoczynku. Zajął się prowadzeniem 20 hektarowego gospodarstwa rolnego. Prócz własnych gruntów w Sadkowej Górze uzytkował pola należące do Felicji Brochockiej, Stanisława Kwiatkowskiego (brata) i Marii Menschekowej w Borowej. Powódź w 1934 zniszczyła zasiewy w 100 procentach, w związku z czym 30 IV 1935 wniósł do wojewody Krakowskiego podanie o odroczenie płatności opłaty drogowej. W roku 1939 został zmobilizowany, ale nie wcielony do wojska, i powrócił w rodzinne strony. Jesienią 1939 został zaprzysiężony do konspiracji SZp, działał w ZWZ, a następnie AK. W konspiracji pozostawał w kontakcie z dowódcą Placówki AK Borowa por. Wyczakiem - "Wiślakiem" i J. Mazurem - "Stalowym" W zabudowaniach dworku w Lisówku udzielał schronienia ukrywającym się Żydom i prowadził punkt przerzutowy "spalonych" członków organizacji, kierując ich na meliny do Żabna. Gestapo jednak wpadło na trop działalności Kwiatkowskiego i aresztowało go, osadzając w areszcie w Mielcu. Został zwolniony po inter wencji pewnego Niemca, któremu w I wojnie ocalił życie, ratując go przed utonięciem. Po wkroczeniu wojsk sowieckich, w sierpniu 1944 na spotkaniu z marszałkiem Iwanem Koniewem w Gawłuszowlcach otrzymał propozycję wstąpienia w szeregi armii Berlinga i otrzymania nominacji na stopień generała, z której me skorzystał. Był zaangażowany w działalność dla sprawy niepodległości Polski. Związany z ideologią ruchu ludowego, pozostawał w kontakcie z Jego działaczami. Jesienią 1944 działając w uzgodnieniu z pozostającym w konspiracji Kierownictwem Ruchu Ludowego, Kwiatkowski przystąpił do tworzenia Nadwiślańskiej dywizjo BCh, obejmując jej dowództwo. W jej skład miały wchodzić trzy pułki: im. W Witosa, S. Mikołajczyka, gen. W. Sikorskiego. Do chwili aresztowania zdążył utworzyć zalążek pierwszego z nich, mianując dowódcą mr. Józefa Gargasa z Sadkowej Góry, i wyznaczyć dowódcę drugiego pułku - Jana Artura Matjasa - "Saturna". Dla celów szkoleniowych tworzonej organizacji konspiracyjnej opracował materiały w formie skryptów, zawierające wiadomości z zakresu taktyki, ruchu wojsk i działań wojennych. Materiały te wraz z dekretem nominacyjnym Matjasa na dowódcę II pułku odnalezione zostały w czasie aresztowania. Dnia 25.5.1945r grupa funkcjonariuszy UB i NKWD z Sandomierza, poinformowana przez agenta o mającej odbyć się odprawie, otoczyła dom w Lisówku i aresztowała Kwiatkowskiego wówczas zginął por. Jerzy Doktorowicz. Aresztowanego przewieziono do Więzienia w Kielcach. Został oskarżony o "organizowanie pułków z jednostek, które zdezerterowały z wojsk polskich, wrogo nastawionych do Rządu Jedności Narodowej" Na rozprawie sądowej w dniu 5.12.1945 przed Sądem Garnizonowym w Kielcach Kwiatkowski tłumaczył się, ze "zorganizował związek mający na celu nie oba1enie demokratycznego ustroju Rzeczypospolitej, lecz organizowanie pułków z jednostek, które zdezerterowały z Wojska Polskiego, łączenie leśnych oddzialów, by w ten sposób zapobiec wzajemnemu zabijaniu się, by powstrzymać rozlew krwi bratniej" Równocześnie z Kwiatkowskim sądzono aresztowanego 24.5.1945 r. J. Matjasa. Sąd uznał Kwiatkowskiego winnym tego, ze "w czasie wojny, tj. z końcem kwietnia 1945 do dnia aresztowania na terenie wwjewództwa kieleckiego zorganizował związek, którego istnienie, ustrój i cel miały pozostać tajemnicą wobec Państwa (...) i za to, na zasadzie tegoz artykulu skazać go na karę więzienia przez lat dwa" Sąd Najwyższy ",na posiedzeniu W dniu 28.1.1946 uchylił ten wyrok, nie zwolnił go jednak z aresztu. Kwiatkowski nie skorzystał z okazji wyjścia na wolność po rozbiciu więzienia w Kielcach przez oddział J. Hedy - "Szarego", gdyż zaledwie kilka miesięcy pozostało mu do odsiedzema wyroku. Po powrocie z więzienia, do roku 1951 otrzymywał wojskowe zaopatrzenie emerytalne, które następnie mu odebrano; utrzymywał się z zasiłków udzielanych przez rodzinę. Był szykanowany przez miejscowe władze i gnębiony podatkami; został usunięty ze Związku Inwalidów Wojennych. Kwiatkowskiego łączyły serdeczne Więzy przyjaźni ze znanym botanikiem dr. Władysławem Szaferem, który pod koniec życia odwiedził go w Lisówku, a także z Władysławem Łyczakiem. Zmarł 6.9.1974 został pochowany na cmentarzu parafialnym w Borowej.
[za: praca zbiorowa pod red. Kiryk F., Mielec ...]
Po wybudowaniu przez rodziców nowego dworku przeniósł się w 1889 do Lisówka. Wykształcenie podstawowe otrzymał w domu; do gimnazjum uczęszczał w Tarnowie i tam w 1903 złożył egzamin dojrzałości. Studia wyższe podjął na Wydziale Prawa UJ w Krakowie, a po uzyskaniu absolutorium wstąpił na Akademię Wojenną w Grazu (Austria). W roku 1920 zawarł w kościele farnym w Rzeszowie ślub z Marią Rogala-Lewicką i miał z nią dwoje dzieci: Krzysztofa i Antoninę. Jako oficer został w 1914 zmobilizowany do armii austriackiej i brał udział w walkach na rożnych frontach. Po odmowie wykonania rozkazu austriackiego został skierowany na front włoski. Brał udział w walkach nad rzeką Piavą - ocalał jako jeden z melicznych. W czasie walk został dwukrotnie ranny. Koniec i wojny światowej zastał Kwiatkowskiego na terenie Serbii, skąd powrócił do rodzinnego domu w Lisówku. W roku 1920 uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Wkrótce, Jako zawodowy oficer, podjął służbę w 20 pułku ułanów w Rzeszowie, skąd został skierowany na kurs wyższych dowódców do Rembertowa, prowadzony przez wykładowców francuskich, m.in. de Gaulle'a. Po Jego ukończemu otrzymał nominację na dowódcę Szkoły Podchorązych Piechoty w Ostrowie-Komorowie. Do 1928 był oficerem 71 pułku piechoty, a następnie pracownikiem RKU w Ostrowie Łomżyńskim. Po zamachu majowym pozostawał w opozycji do rządów Piłsudskiego. Odsunięty w 1930 od wojska, znajdował się w stanie spoczynku. Zajął się prowadzeniem 20 hektarowego gospodarstwa rolnego. Prócz własnych gruntów w Sadkowej Górze uzytkował pola należące do Felicji Brochockiej, Stanisława Kwiatkowskiego (brata) i Marii Menschekowej w Borowej. Powódź w 1934 zniszczyła zasiewy w 100 procentach, w związku z czym 30 IV 1935 wniósł do wojewody Krakowskiego podanie o odroczenie płatności opłaty drogowej. W roku 1939 został zmobilizowany, ale nie wcielony do wojska, i powrócił w rodzinne strony. Jesienią 1939 został zaprzysiężony do konspiracji SZp, działał w ZWZ, a następnie AK. W konspiracji pozostawał w kontakcie z dowódcą Placówki AK Borowa por. Wyczakiem - "Wiślakiem" i J. Mazurem - "Stalowym" W zabudowaniach dworku w Lisówku udzielał schronienia ukrywającym się Żydom i prowadził punkt przerzutowy "spalonych" członków organizacji, kierując ich na meliny do Żabna. Gestapo jednak wpadło na trop działalności Kwiatkowskiego i aresztowało go, osadzając w areszcie w Mielcu. Został zwolniony po inter wencji pewnego Niemca, któremu w I wojnie ocalił życie, ratując go przed utonięciem. Po wkroczeniu wojsk sowieckich, w sierpniu 1944 na spotkaniu z marszałkiem Iwanem Koniewem w Gawłuszowlcach otrzymał propozycję wstąpienia w szeregi armii Berlinga i otrzymania nominacji na stopień generała, z której me skorzystał. Był zaangażowany w działalność dla sprawy niepodległości Polski. Związany z ideologią ruchu ludowego, pozostawał w kontakcie z Jego działaczami. Jesienią 1944 działając w uzgodnieniu z pozostającym w konspiracji Kierownictwem Ruchu Ludowego, Kwiatkowski przystąpił do tworzenia Nadwiślańskiej dywizjo BCh, obejmując jej dowództwo. W jej skład miały wchodzić trzy pułki: im. W Witosa, S. Mikołajczyka, gen. W. Sikorskiego. Do chwili aresztowania zdążył utworzyć zalążek pierwszego z nich, mianując dowódcą mr. Józefa Gargasa z Sadkowej Góry, i wyznaczyć dowódcę drugiego pułku - Jana Artura Matjasa - "Saturna". Dla celów szkoleniowych tworzonej organizacji konspiracyjnej opracował materiały w formie skryptów, zawierające wiadomości z zakresu taktyki, ruchu wojsk i działań wojennych. Materiały te wraz z dekretem nominacyjnym Matjasa na dowódcę II pułku odnalezione zostały w czasie aresztowania. Dnia 25.5.1945r grupa funkcjonariuszy UB i NKWD z Sandomierza, poinformowana przez agenta o mającej odbyć się odprawie, otoczyła dom w Lisówku i aresztowała Kwiatkowskiego wówczas zginął por. Jerzy Doktorowicz. Aresztowanego przewieziono do Więzienia w Kielcach. Został oskarżony o "organizowanie pułków z jednostek, które zdezerterowały z wojsk polskich, wrogo nastawionych do Rządu Jedności Narodowej" Na rozprawie sądowej w dniu 5.12.1945 przed Sądem Garnizonowym w Kielcach Kwiatkowski tłumaczył się, ze "zorganizował związek mający na celu nie oba1enie demokratycznego ustroju Rzeczypospolitej, lecz organizowanie pułków z jednostek, które zdezerterowały z Wojska Polskiego, łączenie leśnych oddzialów, by w ten sposób zapobiec wzajemnemu zabijaniu się, by powstrzymać rozlew krwi bratniej" Równocześnie z Kwiatkowskim sądzono aresztowanego 24.5.1945 r. J. Matjasa. Sąd uznał Kwiatkowskiego winnym tego, ze "w czasie wojny, tj. z końcem kwietnia 1945 do dnia aresztowania na terenie wwjewództwa kieleckiego zorganizował związek, którego istnienie, ustrój i cel miały pozostać tajemnicą wobec Państwa (...) i za to, na zasadzie tegoz artykulu skazać go na karę więzienia przez lat dwa" Sąd Najwyższy ",na posiedzeniu W dniu 28.1.1946 uchylił ten wyrok, nie zwolnił go jednak z aresztu. Kwiatkowski nie skorzystał z okazji wyjścia na wolność po rozbiciu więzienia w Kielcach przez oddział J. Hedy - "Szarego", gdyż zaledwie kilka miesięcy pozostało mu do odsiedzema wyroku. Po powrocie z więzienia, do roku 1951 otrzymywał wojskowe zaopatrzenie emerytalne, które następnie mu odebrano; utrzymywał się z zasiłków udzielanych przez rodzinę. Był szykanowany przez miejscowe władze i gnębiony podatkami; został usunięty ze Związku Inwalidów Wojennych. Kwiatkowskiego łączyły serdeczne Więzy przyjaźni ze znanym botanikiem dr. Władysławem Szaferem, który pod koniec życia odwiedził go w Lisówku, a także z Władysławem Łyczakiem. Zmarł 6.9.1974 został pochowany na cmentarzu parafialnym w Borowej.
[za: praca zbiorowa pod red. Kiryk F., Mielec ...]