Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

ADAM MICKIEWICZ A "TRYBUNA LUDÓW"

16.02.2009 22:24
ADAM MICKIEWICZ A "TRYBUNA LUDÓW"

Na łamach Trybuny Ludów znajdujemy nazwisko Mickiewicza tylko pod zbiorowym oświadczeniem o ustąpieniu Polaków z dyrekcji i redakcji czasopisma. Artykułów swych nigdy nie podpisywał. Ich znajomość zawdzięczamy dwom przyjaciołom poety: Aleksandrowi Biergielowi i Aleksandrowi Chodźce, oraz wieloletnim zabiegom Wł. Mickiewicza.
Al. Biergiel notował bieżące artykuły pióra Mickiewicza aż do czasu gdy po wznowieniu pisma wzmógł się nadzór policji.
Na podstawie jego spisu Wł. Mickiewicz ogłosił najpierw 39 artykułów i notatek pióra poety w tomie "La Politique du dix-aeuyićme sIcie", par Adam Mickiewicz, Paryż 1870 (zawierającym nadto przekład francuski artykułów Mickiewicza z Pielgrzyma Polskiego i wybór z Prelekcyj). Zbiór ten obejmował znaczną część artykułów z okresu wiosennego (marzec—czerwiec) i dwa tylko z okresu jesiennego (pierwszy i ostatni). Układ był częściowo tematyczny.
W r. 1880 ukazał się przekład polski tych artykułów, pióra Leonarda Rettla, w VI tomie paryskiego wydania Dzieł Mickiewicza. W tej edycji opracowanej głównie przez Wł. Mickiewicza, przywrócono kolejność chronologiczną artykułów i dołączono dwa nowe: krótsze, z autografów wzięte teksty artykułów 22 i 33, które w czasopiśmie ukazały się w tekście pełniejszym.
Wł. Mickiewicz, otrzymawszy później od Al. Chodżki dokładniejszy spis artykułów, a od Augusta Lacaussade,a kilka autografów, przygotował pełne wydanie książkowe pt. "La Tribune des Peuples", Paryż—Kraków 1907, z obszernym wstępem i przypisami.
Wydanie książkowe stało się podstawą trzech kolejnych przekładów polskich: Adama Krasnowolskiego (Warszawa 1907), Bolesława Kielskiego (w IX tomie Dziel wszystkich Mickiewicza, Lwów 1911) I Emila Haeckera (w Bibliotece Narodowej, seria I nr 27, Kraków 1921, ?1925)
Krasnowolski przełożył nadto wstęp i przypisy Wł. Mickiewicza, Haecker opracował nowy obszerny wstęp i szczegółowy komentarz.
Do tego podstawowego zbioru przybyła jeszcze jedna pozycja.
Wykaz Chodźki wymieniał artykuł "Idea napoleońska a socjalizm". Syn poety przysądził potem Mickiewiczowi także artykuł z numeru o dwa dni wcześniejszego: "Idea napoleońska a demokracja" (56), zupełnie słusznie, bo artykuł ten w zakończeniu zapowiada dalszy ciąg, którym był właśnie artykuł wskazany przez Chodżkę, Z notką wstępną Wł. Mickiewicza a w przekładzie Stanisława Szpotańskiego nowoodkryty artykuł ukazał się w dzienniku Naród, 1920 nr 115. (Haecker włączył go w nowym przekładzie do drugiego wydania).
Wreszcie Wiktor Weintraub w rozprawce pt. "Nieznany artykuł Mickiewicza" (Teki Historyczne. 1950 nr 1) przypisał Mickiewiczowi i przedrukował artykuł „La Race slaye” (Ród słowiański), znajdujący się w nrze 40 Trybuny z 24 kwietnia 1849. Weintraub wskazuje zbieżność myśli artykułu z poglądami Mickiewicza na sprawy słowiańskie, wyrażonymi w Prelekcjach. Przeciwko autorstwu Mickiewicza przemawia jednak styl, najwyraźniej odmienny. Można co najwyżej przypuszczać, że treść artykułu była przez autora omawiana z Mickiewiczem i w ten sposób powtórzyła jakieś jego myśli.
Jest rzeczą wysoce prawdopodobną, niemal pewną, że oprócz zespołu artykułów określonych jako artykuły Mickiewicza były na łamach Trybuny jeszcze inne jego pióra.
Autografy artykułów, znajdujące się obecnie w Muzeum Mickiewicza,pochodzą zapewne od Lacaussade”a. Są to autografy artykułów 23, 52,54, 55, 60, 71 (w trzech ostatnich brak początku). Jest w nich kilka poprawek stylistycznych obcą ręką, dokonanych widocznie przez któregoś z francuskich współpracowników Trybuny. Natomiast nie wiadomo, co się stało z autografami 22 I 33, których tekst ogłosił Wł. Mickiewicz.

[za: Adam Mickiewicz - "Trybuna Ludów" - wyd. CZYTELNIK 1956 r.]