Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Otwarcie Celi Konrada

29.06.2009 19:30
Otwarcie Celi Konrada - 29 maja 2009 r.

W dniu 29 maja br. miała miejsce uroczystość otwarcia Celi Konrada. Ekspozycja powstała dzięki współpracy polskich instytucji dyplomatyczno-kulturalnych z ich odpowiednikami na Litwie. W uroczystości udział wzięli Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP Tomasz Merta, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury RL Juozas Širvinskas, Dyrektor Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza Janusz Odrowąż-Pieniążek, przedstawiciele Ambasady RP z Ambasadorem Januszem Skolimowskim na czele, literaci, dziennikarze i młodzież szkolna.

Wystąpienie Dyrektora Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza Janusza Odrowąża - Pieniążka (skrót)

Litwa. W Wilnie przy ulicy Ostrobramskiej w klasztorze Ks. Ks. Bazylianów przerobionym na więzienie stanu.

Te słowa z Prologu do III cz. Dziadów Adama Mickiewicza wskazują na miejsce, w którym rozpoczyna się akcja utworu, a my wszyscy tu zgromadzeni stajemy się w pewien sposób uczestnikami dramatu -ale dramatu z happy endem, po latach bowiem zmagań zostaje ponownie otwarta Cela Konrada.

Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie na polecenie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP przygotowało ekspozycję pt. "Cela Konrada" w nowym budynku, przylegającym do zabudowań poklasztornych.

Nie chcemy włączać się w odwieczny spór dotyczący usytuowania celi pamiętając, iż w 1867 klasztor O.O. Bazylianów, w którym więziony był Adam Mickiewicz, uległ gruntownej przebudowie. Nie rozstrzygamy, czy rację miał Antoni! Łuckiewicz, który w książce "Prawda o celi Konrada" wydanej w Wilnie w 1923 roku, umieszcza celę w przybudówce łączącej klasztor z kościołem unickim. Obecnie znajduje się tu nowy budynek mieszczący biura hotelu i niewielka sala, w której dzięki uprzejmości właścicieli hotelu powstała otwierana dziś wystawa. Z hipotezami autora książki "Prawda o celi Konrada" pełniącego w owym czasie obowiązki prezesa Białoruskiego Towarzystwa Naukowego gorąco polemizowali Stanisław Pigoń i Juliusz Kłos wskazujący na południowe skrzydło zakonu bazylianów, gdzie na l piętrze w linii wyburzonego korytarza łączącego niegdyś klasztor z kościołem św. Trójcy miała znajdować się cela Adama Mickiewicza. Ustalenia te poprzedzone były gruntownymi badaniami fundamentów i murów klasztornych, a także szczegółowymi studiami XIX wiecznych planów i inwentarzy bazyliańskich. Doprowadziły one do otwarcia na pierwszym piętrze klasztoru Muzeum Pamiątek Mickiewiczowskich w roku 1929.

Sądzę, że dla nas, wszystkich tu zgromadzonych, ważny jest nie tyle spór między uczonymi, co "genius loci" - duch miejsca, w którym w tej chwili się znajdujemy. Mamy bowiem przed sobą XVIII wieczne budynki ojców bazylianów i dziedziniec, po którym zwożono do klasztoru zamienionego na więzienie młodzież z Wilna i okolic. Tuż obok kościół unicki św. Trójcy i katolicki kościół św. Teresy, z którego do celi Konrada dobiegały odgłosy śpiewanych podczas wigilii 1823 roku kolęd.

Usytuowanie wystawy poświęconej celi Konrada w tym właśnie niepowtarzalnym otoczeniu winno mieć, szczególnie dla nas Polaków, niezwykle istotne znaczenie kończąc rozpoczęte jeszcze w ubiegłym wieku, burzliwe spory.

Powstała ekspozycja prezentuje losy Adama Mickiewicza od chwili przybycia do Wilna oraz dzieje śledztwa prowadzonego w Wilnie przez senatora Nowosilcowa zakończonego wyrokiem cara Aleksandra! z dnia 14/26 sierpnia 1824 roku skazującym Poetę na zesłanie do guberni rosyjskich. Jej druga część to teatralnie odtworzona Cela Konrada, do której zaglądamy przez drzwi znane z rysunku Tomasza Zana, umieszczonego w grypsie więziennym.

Koncepcję wystawy przygotowała Jolanta Poi - kustosz Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie. Projekt ekspozycji i scenografii - artysta plastyk Dariusz Kunowski. Asystentem wystawy jest kustosz Piotr Prasula. Realizacją wystawy zajął się profesjonalnie Jakub Kamiński.

[]