Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Kalinowski Konstanty

24.12.2008 13:54
21 stycznia 1838 r. na wsi Mostowlany Grodnienskogo powiatu w rodzinie biezziemielnogo szlachticza Siemion Stiefanowicza Kalinowskogo i jego żony Wieronika rodził się syn. Przy chrzcie w janowskom rzymskokatolickim parafialnom kościele mu dali dwa imienia — Wikientij i Konstantin. W 1847 r. Konstantin postępuje w Swisłoczskuju gimnazjum, przekształcone w 1851 przez r. w Swisłoczskoje powiatową szkołę. W 1849 r. rodzina Kalinowskich przejeżdża w posiadłość jakuszowka Wołkowysskogo powiatu Grodnienskoj guberni.
5 października 1856 r. Kalinowskij przyjmuje się w Sankt-Pietierburgskij uniwersytet na kamieralnoje oddział wydziału prawa. On i jego brat Wiktor wchodzą w nielegalne rewolucyjne kółko Sigizmunda Sierakowskogo, który znajduje się pod wpływem idei A. I. Giercena i N. R. Czernyszewskogo. Do. Kalinowskij naprawia związki z członkami rewolucyjnej spółki «Ziemia i wola», staje się nieprzejednanym wrogiem autokratyzmu i kriepostniczestwa. Podobnie wielu, on zmuszony zdobywać środki do życia korepetycjami, zwraca się do uniwersyteckich władz za materialną pomocą.
Ukończywszy uniwersytet z stopniem kandydata ma rację, Kalinowskij w początku 1861 r. wrócił w Białoruś. Wobec tego niebłagonadieżnosti mu nie udało się urządzi się na służbę.
W Białorusi szyriliś chłopskie wystąpienia, wywołane przez zniesienie fortecznego prawa, znajdował odpowiedź w ludskich sercach polskie narodowi- ruch niepodległościowy. W 1861 r. Kalinowskij sozdajet w Grodno konspiracyjne kółko, w którego wszedł gubernialny sekretarz E. Zabłockij, doktor Ju. Zabłockij, oficerowie W. Wrublewskij, Ja. Wańkowicz, geodeci F. Rożanskij, M. Milewicz, księża Gintowt, Ja. Zariżskij, I. Kozłowskij. Stworzona przez nich program przygotowania narodowej rewolucji przewidywał obalenie autokratyzmu, zniszczenie kriepostniczestwa, osiągnięcie narodowej samodzielności Białorusi. W tym zaś roku kółko wlało się w stworzonego w Wilno komitet ruchu (z 1862 r.— Litewski prowincjonalny komitet), który zaczął przygotowanie powstania w Białorusi i Litwie. W komitet weszli 3. Czechowicz, E. Wierigo, Ja. Koziełł i Ł. Zwieżdowskij.
Jeden z towarzyszy broni Kalinowskogo Ju. Janowskij przypominał sobie: «Samej wybitnej pod tym względem osobowością w komitecie był Konstantin Kalinowskij. On był jednym z najinteligentniejszych wtenczas mężów Litwy, wykształconego, czystego, pełnego cnót, rozumu i energii. Opierał się pieszo Litwę i Białoruś, niosąc w lud płomień miłości do Ojczyzny... Nie chciał mieć żadnych związków z szlachtą, a opierał się tylko na ludzie.
Związek Litwy z Polską pojmował jak federacyjny — z pełną niepodległością Litwy».
Razem z W. Wrublewskim i F. Rożanskim Kalinowskij naprawia wypuszczenie nielegalnej gazety na białoruskim języku «Mużyckaja prawda», większość materiałów dla której pisze samego. Z lipca 1862 po kwiecień 1863 r. wyszło 7 numerów gazety, podpisanych przez pseudonim «jaśko-gaspadar spod Wilni». Gazeta wychodziła w gatunku listowok, rozpowszechniała się w Białorusi, Litwie, Łotwy, Polsce.
Kalinowskij założył i wydawał także gazetę w języku polskim «Sztandar swobody», która przeznaczała się dla polskiej ludności.
Po początku powstaniu w Polsce wiadomość o nim razem z manifestem i dekretami Czasowego narodowego rządu przywiózł w Wilno rewolucyjny komisarz Sierpniowego województwa Juziefowicz-Piotrowskij. Litewski prowincjonalny komitet, który otrzymał wiadomość o początku powstania, podtrzymał jego. 1 lute on zwrócił się do ludności Litwy i Białorusi z orędziem, w którym powtarzały się podstawowe położenia manifestu i dekretów Czasowego narodowego rządu. Pierwsze rzędy powstańców w zachodnich powiatach Białorusi pojawiły się już w końcu stycznia 1863 r. Powstańczy rząd stworzył W. Wrublewskij, wkrótce wyznaczony przez Naczelnika wszystkich powstańczych rzędów Grodnienszcziny.
W marcu 1863 r. Środkowy narodowy komitet w Warszawie podjął decyzję o rozwiązaniu Litewskiego prowincjonalnego komitetu. Zamiast go {je} byłem wykształcony «Dział, kierownika prowincjami Litwy» w naczelniku {rozdziale} z kowienskim właścicielem ziemskim Ja. Giensztorom. Ale dział okazał się nie w stanie kierować narodowi-wyzwoleńczą walką. Ostatecznie paraliżowali działalność działu represji wilenskogo generał-gubernatora M. N. Murawjewa, który zmienił na tym posterunkowi W. N. Nazimowa.
Do. Kalinowskij otrzymał przeznaczenie na posterunek rewolucyjnego komisarza Grodnienskoj guberni. Na tej posadzie on rozwinął energiczną działalność, dąż przyciągnąć po stronie którzy powstali możliwie więcej chłopów.
W czerwcu 1863 r. Kalinowskij wraca w Wilno. Po tym powodzie on później napisze: «powstanie przyjęło charakter miejscowy i narodowe władze wojewódzkie w wypadkach tylko konieczności i możliwości zwracały się w Wilno z wiadomościami różnego rodu. Z takich wiadomości ... mógł tylko przyjść do tego rezultatu, że powstania na Litwie już nie, a jeżeli jest cokolwiek, ten czy przedśmiertnych jego skurczu».
Mimo to, Kalinowskij wossozdajet i umacnia powstańczą administrację na miejscach. Rewolucyjnym komisarzem Grodnienskoj guberni wyznacza się E. Zabłockij, wojennym kierownikiem — W. Wrublewskij, komisarzem Kowienskoj guberni — Ju. Mackiewicz, wojennym kierownikiem — I. Łaskowskij, komisarzem Wilenskoj guberni — M. Dormanowskij, wojennym kierownikiem — F. Kłapouchy, komisarzem Minskoj guberni — I. Jamont, wojennym kierownikiem — Z. Laskowskij. To były bliskie Kalinowskomu po politycznych przekonaniach ludzi. Nie darmo w «Poleceniu do ludu ziemi litewskiej i białoruskiej» od 11 czerwca 1863 r. podkreślone: «Lecz sprawę naszą — nie sprawę panskoje, a na sprawiedliwą swobodę, którą wasi dziadowie i ojcowie od dawna czekali i którą moskal z krwiopijcami waszymi zatrzymać chce!»
Po porażce powstaniu cesarski autokratyzm srodze rozprostowywał się z tymi, kto znajdował się w powstańczych rzędach, pomagał im. Po oficjalnych danych, na Litwie i Białorusi było karane śmiercią 128, wysłane na katorgę — 853, w Syberii na zakwaterowanie — 504, z pozbawieniem wszystkich ma rację — 825 ludzi. 320 uczestników powstania wysłało szeregowymi w armię, 767 — w ariestantskije kompanii. Wszystkiego z kraju było wysiedlone 12483 człowieka.
Kalinowskogo aresztował w Wilno w nocy z 28 na 29 stycznia 1864 r. Znajdując się w kamerze, mu udał się napisać i oddać na wolę obrót, znany jak «Listy spod szubienicy».
10 marca 1864 r. w pierwszej połowie dnia Do. Kalinowskij był karany śmiercią na Łukiszskoj placu w Wilno.

Źródło:
«Historia Białorusi: pytania i odpowiedzi», Mińsk, izd. «Białoruś

http://kdkv.narod.ru/1864/

Tłumaczone programem -Translator rosyjsko-polski