Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Karłowski Stanisław

21.12.2013 00:36
Karłowski Stanisław (1879-1939)
Urodził się 5 sierpnia 1879 roku w Grąbkowie, ówczesny powiat rawicki, jako syn Leona i Józefy z Grzymałów-Budziszewskich. Gimnazjum ukończył w Krotoszynie. Był absolwentem Akademii Handlowych w Berlinie i Antwerpii (1902). Po ukończeniu studiów odbył kilkuletnią praktykę bankową w Brukseli i Londynie. Po powrocie do kraju osiedlił się we Lwowie, gdzie w 1906 roku podjął pracę w Banku Krajowym. Krótko potem otrzymał posadę dyrektora oddziału tegoż banku w Krakowie. W roku 1910 powierzono mu funkcję dyrektora nowo powstałego Banku Przemysłowego we Lwowie. W tymże też roku Stanisław Karłowski ożenił się z Różą Ponińską (zm. 1918). Siedem lat później przeniósł się do Warszawy, gdzie objął stanowisko naczelnego dyrektora Banku Handlowego. W niepodległej Polsce rozwinął działalność w wielu dziedzinach życia gospodarczego. Był inicjatorem powołania do życia Związku Banków w Polsce. W 1918 roku został jego pierwszym prezesem. Jednocześnie współdziałał przy tworzeniu Banku Cukrownictwa, którego został wiceprezesem. Był członkiem władz Centralnego Związku Polskiego Górnictwa, Handlu i Finansów tzw. Lewiatana. Na początku 1921 roku Stanisław Karłowski nabył od księcia Hugo Schönburg-Waldenburga majątek Szelejewo w powiecie gostyńskim, o powierzchni 1724 ha. Zorganizował tu hodowlę bydła oraz wzorowe gospodarstwo nasienne. W 1924 roku założył spółkę akcyjną Sandomiersko-Wielkopolska Hodowla Nasion. W dwudziestoleciu międzywojennym był obok Edwarda Potworowskiego największym udziałowcem gostyńskiej fabryki cukru, którą od 1923 roku kierował Zygmunt Psarski. W latach 1921-1922 był członkiem rady nadzorczej cukrowni, a od 1923 do 1939 roku pozostawał nieprzerwanie jej przewodniczącym. Tą samą funkcję pełnił do roku 1931 w Cukrowni „Zduny”. Jak mało kto znał problemy gostyńskiej fabryki i cukrownictwa. Przez wiele lat (do 1930 roku) był prezesem Banku Związków Spółek Zarobkowych. W 1924 roku rozpoczął działalność polityczną. Został pełnomocnikiem Rzeczypospolitej Polski do pertraktacji w sprawie zawarcia traktatu handlowego z Niemcami. W 1930 roku wstąpił do Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem (BBWR) i z jego ramienia wszedł do Senatu (1930-1935). Był pierwszym senatorem z ziemi gostyńskiej. Na forum parlamentu zabierał głos w kwestiach gospodarczych, referując m.in. projekty ustaw dotyczących cukrownictwa i hodowli. W latach 1930-1935 pełnił funkcję wiceprezesa Rady Naczelnej Organizacji Ziemiańskich. Reprezentował cukrownie wielkopolskie w radzie Banku Handlowego w Warszawie (1930-1934). Przez pewien czas był również prezesem Naczelnej Organizacji Związku Hodowli Koni. W latach 1937-1939 kierował Związkiem Uzdrowisk Polskich. W latach trzydziestych prowadził we własnym majątku doświadczenia agronomiczne, studiując jednocześnie literaturę z tej dziedziny. Był autorem wielu artykułów i broszur dotyczących rolnictwa. W dniu 17 marca 1929 roku powołał do życia w Szelejewie szesnaste w powiecie gostyńskim Kółko Rolnicze. Od 1931 roku był członkiem Powiatowego Komitetu Niesienia Pomocy Bezrobotnym. W 1937 roku odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Był honorowym prezesem Towarzystwa Powstańców i Wojaków w Szelejewie. W obliczu hitlerowskiego zagrożenia nie szczędził wysiłków i środków finansowych na rzecz obrony kraju. 6 kwietnia 1939 roku przewodniczył zebraniu, na którym powołano Prezydium Powiatowego Komitetu Pożyczki Obrony Przeciwlotniczej, deklarując ogromną na ówczesne czasy kwotę – 5000 zł. W dniu 19 października 1939 roku został aresztowany przez Niemców. Dwa dni później zginął rozstrzelany w publicznej egzekucji na gostyńskim rynku. Pochowano go we wspólnej mogile na cmentarzu parafialnym w Gostyniu.
Z małżeństwa z Różą Ponińską, Stanisław Karłowski miał troje dzieci: Jadwigę (zamężna Trafas), Zygmunta (zmarł w czasie wojny) i Jana.
http://www.muzeum.gostyn.pl/