Stronczyński Karol

Stronczyński Karol - ur. 26.VII.1873 r. w Suchedniowie (pow. kielecki), zm. 31.VIII.1938 r. w Warszawie, pochowany na Powązkach, kw. 275; inżynier, technolog, przedsiębiorca budowlany.
Był wnukiem Kazimierza Stronczyńskiego (heraldyk,numizmatyk, sfragistyk, paleograf, przyrodnik), synem Władysława (inż. górnictwa, absolwent Akad. Górniczej w Paryżu, urzędnik kolei Warszawsko-Wiedeńskiej) i Zofii z Fantich.

Po ukończeniu szkoły realnej Jana Pankiewicza i rządowej szkoły realnej w Warszawie studiował (od 1893 r.) w Instytucie Technologicznym 2 Petersburgu. W 1897 r. ukończył studia i z dyplomem inżyniera technologa wrócił do kraju. Podjął pracę w Dąbrowie Górniczej jako inżynier warsztatowy w fabryce maszyn i odlewów, należącej do sosnowieckich zakładów kotlarskich i konstrukcji metalowych "W.Fitzner i K. Gamper sp. Akc.". Z ramienia spółki był w latach 1899-1900 jednym z budowniczych huty żelaza Tow. Akcyjnego "B. Hantke" w Częstochowie. W roku 1901 został wspólnikiem w firmie "Sukcesorowie Stanisława Rohne", specjalizującej się w inżynierii budowlanej. Prowadził roboty kolejowe i mostowe, głównie na terenie Rosji, gdzie wybudował 17 mostów z zastosowaniem techniki kesonów fundamentowych, stając się specjalistą z tego zakresu. Uczestniczył też w budowie linii kolejowej m.in. Odessa - Baczmacz, Podolskiej i Ołonieckiej. (W latach 1906 - 1912 mieszkał w Sławucie nad Horyniem na Wołyniu, gdzie urodziły się jego dzieci - wiadomości rodzinne) Od roku 1915 prowadził prace pod własną firmą, kierując budową linii kolejowej Orsza - Worożba (oddana do użytku w 1916 r.)
W roku 1918 Stronczyński wrócił do Polski i zarządzał rodzinnym majątkiem w Piotrkowskiem (klucz Kluki - Strzyżewo - Parzno). Od roku 1919 był członkiem Stowarzyszenia Technologów Polskich oraz Koła Inżynierów Technologów byłych wychowanków Inst. Petersburskiego. Podczas wojny polsko-sowieckiej wstąpił w lipcu 1920 r. jako ochotnik do WP i objął dowództwo 4 kompanii 5 baonu wojsk kolejowych; uczestniczył w organizowaniu kontrataku znad Wieprza, początkowo w rejonie Dęblina, następnie Brześcia nad Bugiem. Po zakończeniu wojny został skierowany na Wybrzeże, gdzie prowadził budowę linii kolejowej Puck - Hel. Zdemobilizowany w 1921 roku, założył wraz ze Stanisławem Kabaczyńskim o Romanem Czarnotą-Bojarskim przedsiębiorstwo "Towarzystwo Budowlane Inżynierów K. Stronczyński, R. Czarnota-Bojarski i S-ka" i został jego prezesem. Prawdopodobnie w tym samym roku wprowadził firmę do Stow. Zawodowego Przedsiębiorców Budowlanych RP. Kierując robotami w zakresie budownictwa mieszkaniowego, przemysłowego, drogowego (budowy podziemne), wodnego, mostowego i kolejowego, Stronczyński wykazywał zdolności organizacyjne, dzięki czemu doprowadził do szybkiego rozwoju przedsiębiorstwa. W roku 1926 zawarł umowę licencyjną z "The London and Northern Trading Ltd.", co pozwoliło mu zmodernizować technologię budownictwa żelbetowego. W roku 1928 firma weszła w szczytowy okres rozwoju: wartość wykonanych robót wyniosła 2,9 mln złm a zatrudnienie sięgnęło 1250 robotników przy jedynie 16 pracownikach techniczno-administracyjnych. Firma została następnie przekształcona w spółkę akcyjną (z kapitałem zakładowym 250 tys. zł) i został jednym z jej prezesów. Od tego roku był przewodniczącym Sądu Honorowego Stowarzyszenia Zawodowego Przemysłowców Budowlanych RP. Przewodniczył też Grupie XVI - przemysłu budowlanego na I Powszechnej Wystawie Krajowej w r. 1929 w Poznaniu. W latach 30-tych był współwłaścicielem firmy STRIBO, eksploatującej kamieniołom granitu w Klesowie na Wołyniu.

Stronczyński opublikował kilkanaście artykułów w warszawskim miesięczniku "Przegląd budowlany" m.in.:
Znaczenie przedwstępnego projektowania w budownictwie kolejowym (R. 2: 1930, z. 8), Przyczynek do zmniejszenia kosztów budowli (R. 2: 1930, z. 11/12), Odbudowa dróg kołowych (R. 7: 1935, z. 2), Materiały kamienne drogowe Zagłębia Wołyńskiego (R. 7: 1935, z. 4), Zagadnienie materiałów kamiennych dla budowy i utrzymania dróg kołowych (R. 7: 1935, z. 5), Materiały drogowe na wystawie drogowej (R. 7: 1935, z. 10), Przecięcie kanału ulicznego z istniejącym rurociągiem wodnym (R. 7: 1935, z. 11), Uszczelnianie szwów dylatacyjnych (R. 8: 1936, z. 6),
Zmiana otwartej studni na keson w trakcie roboty (R. 8: 1936, z. 4).

W r. 1938 został przewodniczącym powstałej wtedy Sekcji Kamieniołomów Stowarzyszenia Zawodowego Przemysłowców Budowlanych RP.

Zmarł 31.VIII.1938 r., został pochowany na cm. Powązkowskim w Warszawie (kw. 275). Był odznaczony Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918 - 1921 i Złotym Krzyżem Zasługi.

W małżeństwie z Marią z Mochlińskich (1879 - 1971, poch. Powązki, kw. 275) dochował się czwórki dzieci:
a) Zofia ur/zm. 1905 - zmarła w niemowlęctwie (poch. Powązki, kw. 275)
b) Władysław 1906-1941 - inż. rolnik, pilot (poch. Andower, Anglia, gr. symb. - Powązki, kw. 275)
c) Konstanty 1907-1988 - inż. po SGGW (poch. Buenos Aires, Argentyna, gr. symb. - Powązki, kw. 275)
d) Anna 1912-1996 - inż. po SGGW (poch. Aleja Zasłużonych, cm. miłostowski, Poznań)

Bibliografia

PSB, t. XLIV/3, zeszyt 182