Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Weyssenhoff Józef (2)

24.06.2012 02:03
Józef Weyssenhoff (ur. 1860, zm. 1932) – baron, kuzyn malarza Henryka; powieściopisarz, poeta,krytyk literacki, wydawca. Po 1905 zbliżony do narodowej demokracji; piewca tradycji staregoziemiaństwa kresowego i łowów.

Urodził się 8 kwietnia 1860 w majątku Kolano na Podlasiu. Wywodził się z inflanckiej, od XIV w. dobrze już spolszczonej, rodziny Weyssów vel Weysseohoffów. Jego ojciec Michał baron Weyssenhoff zmarł przedwcześnie, a ciężar wychowania dzieci i prowadzenia włości na Żmudzi spadł na matkę pisarza. Wandę Weyssenhoffową z Łubieńskich.
Dzieciństwo spędził w Wilnie i na Żmudzi, lata gimnazjalne w Warszawie. W latach 1879-1884 studiował prawo na Uniwersytecie w Dorpacie, gdzie był członkiem polskiej korporacji akademickiej Konwent Polonia (tzw. dorpatczycy). Następnie gospodarował w odziedziczonych dobrach w Samoklęskach naLubelszczyźnie. Od 1891 r. mieszkał w Warszawie, gdzie od 1896 r. wydawał i redagował "Bibliotekę Warszawską". W młodości dał się poznać jako hulaka, czego przejawem może być fakt, że wPetersburskim Yacht Klubie przegrał do stryjecznego brata cara rodowy majątek Samoklęski.
Dużo podróżował po Europie. W 1908 r. na trzy lata osiadł w Steglitz pod Berlinem. Pierwszą wojnę światową, przeżył w Rosji. W 1918 r. wrócił do odrodzonej Polski i zamieszkał w Warszawie. W kwietniu 1924 r., ulegając prawdopodobnie namowie swego powinowatego Władysława Kościelskiego, głównego akcjonariusza Zakładów Graficznych „Biblioteka Polska” w Bydgoszczy, przeniósł sio do tego miasta i początkowo zamieszkał przy ul. Gdańskiej 29. Osiedlając się w Bydgoszczy był już literatem o ugruntowanym prestiżu. Poprzedzała go sława autora powieści - poematu „Soból i panna” (1912) i powieści „Puszcza” (1915).
Władze miejskie Bydgoszczy przydzieliły mu komfortowe mieszkanie przy ul. Zacisze 1. Poza tym podobnie jak literatowi Kazimierzowi Przerwa-Tetmajerowi, przyznano mu subwencję miesięczną. W Bydgoszczy żył samotnie (od 1895 pozostawał w separacji z żoną Aleksandrą z Blochów), miał tu jednak wypróbowanych przyjaciół, przede wszystkim Witolda Bełzę, dyrektora Biblioteki Miejskiej, literata Adama Grzymałę-Siedleckiego i dyrektora Teatru Miejskiego Józefa Karbowskiego.
Czynnie uczestniczył w życiu społeczno-kulturalnym Bydgoszczy. Wielokrotnie występował z okolicznościowymi prelekcjami i wygłaszał odczyty m.in. o twórczości Adama Mickiewicza, Henryka Sienkiewicza i Juliusza Słowackiego. Aktywnie włączył się do akcji budowy pomnika Henryka Sienkiewicza. Był jednym z założycieli Bydgoskiego Towarzystwa Łowieckiego. Nie zaniedbywał też twórczości literackiej. Napisał książkę „Mój pamiętnik literacki” (1925), która, według Grzymały-Siedleckiego miała być wstępem do większego dzieła oraz romans „Jan bez ziemi” (1929).
W 1928 r. opuścił Bydgoszcz i zamieszkał w posiadłości Witolda Plotera w Włocławskiem, a następnie osiadł w Warszawie. W 1929 otrzymał nagrodę literacką Poznania. W 1932 r. tuż przed jego śmiercią odbyła się w Bydgoszczy uroczysta akademia poświecona 40-leciu jego pracy twórczej.
Zmarł 6 lipca 1932 r. w Warszawie.

Józef Weyssenhoff był żonaty z Aleksandrą z Blochów, córką Jana Gotliba Blocha, warszawskiego potentata finansowego i teoretyka ekonomii.