Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Ejsymonty Wielkie - obw. grodzieński

15.02.2012 12:27
Ejsymonty Wielkie - obw. grodzieński

Ejsymonty Wielkie – miasteczko na Białorusi, w obwodu grodzieńskim, w rejonie brzostowickim, w sielsowiecie ejsymontowskim. Położona jest 37 km na południowy wschód od Grodna, 20,6 km od granicy polsko-białoruskiej.

W XVII w. Okolica szlachecka pomiędzy majątkami Iwanowce, Kuliki, Zaniewicze, Jodkiewicze i Burniewo. W 1650 r. Anna Eysomntowa, żona Pawła funduje kościół pod wezwaniem św. Jana Nepomucena. W końcu XVII w. dziedzicem majątku zostaje Aleksander Eysymont, komornik brzeski. W końcu XVIII w. głównymi spadkobiercami głównej linii Eysymontów zostają bracia - Atanazy - właściciel Iwanowic oraz Anzelm, spadkobierca dworu w Cydzikach i wsi Siemianówka, bratankowie ks. Jerzego Eysymontta, kanonika inflanckiego. W XIX w. Okolicę zamieszkują zarówno Eysymontowie jak i przedstawiciele blisko spokrewnionych rodzin: Jodkowscy, Kulikowscy, Steckiewicze, Rogowscy, Siezieniewszy, Siemaszkowie, Tołłoczkowie, Nawrotyńscy, Petelczycowie, a także Narbuttowie.

W czasach zaborów nazwę Ejsymonty Wielkie nosiły: wieś i dwie okolice. Wszystkie położone były w granicach Imperium Rosyjskiego, w guberni grodzieńskiej, w powiecie grodzieńskim. Wieś w gminie Bohorodzicka w 1900 roku miała 4 domy i ziemie o powierzchni 90 dziesięcin włościańskich (ok. 98,3 ha) oraz 33 dziesięcin kościelnych (ok. 36,1 ha). Okolica w gminie Bohorodzicka miała powierzchnię 259 dziesięcin (ok. 283,0 ha). Okolica w gminie Indura miała powierzchnię 21 dziesięcin (ok. 22,9 ha).

Od 1919 r. w granicach II Rzeczypospolitej. 7 czerwca 1919 roku, wraz z całym powiatem grodzieńskim, weszła w skład okręgu wileńskiego Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich – tymczasowej polskiej struktury administracyjnej. Latem 1920 roku zajęta przez bolszewików, następnie odzyskana przez Polskę. 20 grudnia 1920 roku włączona wraz z powiatem do okręgu nowogródzkiego. Od 19 lutego 1921 roku w województwie białostockim, w powiecie grodzieńskim, centrum administracyjne gminy Wielkie Ejsymonty. W 1921 r. nazwę Wielkie Ejsymonty nosiła już tylko jedna miejscowość – okolica. Było w niej 71 domów mieszkalnych.

W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 r. miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. W pierwszych dniach po wkroczeniu wojsk sowieckich na terytorium Polski, na terenie gminy Wielkie Ejsymonty miało miejsce szczególne nasilenie mordów i grabieży. Ich ofiarami padali zamożniejsi mieszkańcy, urzędnicy, policjanci i żołnierze Wojska Polskiego (zazwyczaj Polacy), sprawcami natomiast były zbrojne grupy skomunizowanych chłopów i kryminalistów, działające z inspiracji ZSRR (zazwyczaj Białorusini i Żydzi).

W październiku 1939 roku miejscowość Ejsymonty Wielkie znalazła się w składzie Zachodniej Białorusi – marionetkowego bytu państwowego utworzonego przez sowieckie władze okupacyjne. 2 listopada została włączona do Białoruskiej SRR. 4 grudnia 1939 r. włączona do nowo utworzonego obwodu białostockiego. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. 22 lipca 1941 r. włączona w skład okręgu białostockiego III Rzeszy. W 1944 roku ponownie zajęta przez wojska sowieckie i włączona do obwodu grodzieńskiego Białoruskiej SRR. Od 1991 r. w składzie niepodległej Białorusi.

Między 2005 i 2009 Ejsymonty Wielkie otrzymały status agromiasteczka.

W 1900 roku wieś Ejsymonty Wielkie miała 29 mieszkańców. Według spisu powszechnego z 1921 roku, okolica zamieszkana była przez 390 osób, w tym 389 Polaków i 1 Białorusina. Katolicyzm wyznawało 387 jej mieszkańców, prawosławie – 3.

Za - Pozostałości Polski na Białorusi - http://www.skyscrapercity.com/index.php

Odpowiedzi (1)

15.02.2012 12:28
Proboszczowie kościoła parafialnego w Wielkich Eysymontach

Jerzy Karaś
Kazimierz Jan Woysznarowicz (1668)
Paweł Dzierzka – od 1669
Paweł Siechnowicz – do 1722 (zmarł)
Antoni Józef Kalecki – 1722–1728
Łukasz Długoborski – w 1728
Michał Kasper Orzechowski – 1732–1735
Jan Szyszka - przypuszczalnie 1736–1739
Andrzej Józef Eysymontt – 1739 – po 1749
Jerzy Eysymontt – przed 1765 – co najmniej do 1780
Antoni Eysymontt – do roku 1812
Michał Siezieniewski – 1812–1853
Dominik Malewski – 1853–1862
Dominik Jarosz – na pewno w 1903 r.
Konstanty Kretowicz – 1912–1924
Edmund Pietkiewicz – 1926–1952

Za - Pozostałości Polski na Białorusi - http://www.skyscrapercity.com/index.php