Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Suzin Paweł

18.05.2008 19:38
[blok][imglewa]http://www.genealogia.okiem.pl/foto2/albums/userpics/10330/thumb_Pawe%B3_Suzin.jpgPaweł Suzin 1839-1863, bohater powstania styczniowego, urodził się w roku 1839 w naduralskim Orenburgu jako syn polskiego zesłańca Kajetana Suzina, ożenionego z Rosjanką, Marią ks. Dołgorukową. Rodzina Suzinów, wywodząca się z kniaziów ruskich, uzyskała na początku XVII wieku indygenat i prawo do herbu Roch III. W czasach I Rzeczypospolitej wielu jej przedstawicieli sprawowało wysokie urzędy - już na pocz. wieku XVII Nikodem Suzin był koniuszym brzeskim, zaś dziadek Kajetana, Leon Suzin, piastował urząd sędziego powiatu brzeskiego. Bratem stryjecznym tegoż Kajetana był uwieczniony w "Dziadach" Adam Suzin - filareta, sybirak, przyjaciel Adama Mickiewicza.
Utraciwszy we wczesnym dzieciństwie rodziców, wychowywał się Paweł Suzin w domu miejscowego gubernatora, a następnie oddany został do szkoły kadetów. Jej ukończenie rozpoczęło okres służby w carskiej armii. Dotychczasowe wychowanie i życie przytłumiły w Suzinie poczucie polskości, nie znał nawet języka polskiego. Proces reedukacji narodowej rozpoczął się po przeniesieniu go w 1859 r. na Litwę. Tu w środowisku pamiętającym jeszcze ojca, włączył się do prac polskiego ruchu narodowego. W sierpniu 1861 r. uczestniczył w patriotycznej procesji w Kownie. Groźba aresztowania zmusiła Suzina do prawie półrocznego ukrywania się i w końcu - ucieczki za granicę.
W styczniu 1862 r. był w Paryżu, później wykładał w polskiej szkole wojskowej we Włoszech. Po powrocie do Paryża pracował jako kreślarz w fabryce lokomotyw. Wówczas też ożenił się z Emilią Kałużyńską, córką emigranta polistopadowego.
Z chwilą wybuchu powstania udał się do Prus Wschodnich. Objął dowództwo przygotowywanej wyprawy w Płockie, ale na początku lutego 1863 r. został aresztowany i osadzony w więzieniu w Brodnicy. Po dwóch miesiącach zwolniony, przedostał się w Augustowskie.Tu stanął na czele niewielkiej partii powstańczej utworzonej w powiecie mariampolskim. Ściągali do niej nowi ochotnicy, głównie litewscy chłopi. Po miesiącu oddział liczył już ok. 150 ludzi. Po zaopatrzeniu w broń, żywność i odzież ruszył ku Niemnowi, gdzie w połowie maja połączył się z oddziałem Kamińskiego. Ten liczący teraz już ok. 300 powstańców oddział zostający pod komendę Suzina stoczył pomyślne potyczki z Rosjanami pod Poszławantami i Balwierzyszkami (22 i 23 maja). Sukcesy wpłynęły ożywczo na szlachtę i młodzież litewską zaciągającą się do powstańców.
W następnych tygodniach Suzin przeszedł w sejneńskie i tu połączył się z oddziałem Wiktora Hłaski i Władysława Brandta. Te znaczące siły zamierzał wykorzystać do opanowania wierzbołowskiej linii telegraficznej i kolejowej oraz zabezpieczenia przemytu broni z Prus Wschodnich.
Pobyt licznej partii powstańczej na północy województwa i jej działalność propagandowa rozpowszechniła hasła powstańcze, zainteresowała powstaniem miejscową ludność. Rosnąca już legenda o Suzinie, życzliwy stosunek do podwładnych i ludności chłopskiej zwiększyły liczbę ochotników. Chłopi litewscy zaczęli nawet samorzutnie tworzyć nowe oddziały.
Zaniepokojeni tym wszystkim Rosjanie wysłali w rejon północnej Suwalszczyzny nowe, znaczne siły wojskowe. Suzin chcąc uniknąć z nimi spotkania, przesunął się na południe w rejon Łoździej i Kamiennej Góry. Kiedy i tu pojawiły się kolumny rosyjskie, w połowie czerwca cofnął się. Starcie zbrojne było nieuniknione. Ścigające oddziały rosyjskie dopadły partie Suzina 21 czerwca pod Stragiszkami. Przeważające siły wroga rozbiły ją, a dowódca poległ. Niedobitki pod dowództwem Tadeusza Szeligowskiego przyłączyły się do oddziału "Wawra".
Manifestacyjny pogrzeb Suzina odbył się w Serejach.
Okoliczności śmierci bohaterskiego dowódcy znalazły opis w wielu znacznie miedzy sobą różniących się relacjach. Literacką wersje wydarzenia przedstawiła Maria Konopnicka w opowiadaniu "Jak Suzin zginął".

[Internet: 'Suwałki. Biografie: Paweł Suzin (1839-1863)'
Uzupełnił Henryk Szymon Wąsowski]