Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Sołtan Michał Leon 1733 marszałek poseł.

20.11.2014 16:54
Michał Leon Sołtan h. własnego brak danych - 1733 marszałek poseł
Sołtan (Pereświet-Sołtan) Michał Leon h. własnego (zm. 1733), marszałek starodubowski, poseł na sejmy. Był synem Hieronima Władysława (zob.) i Anny z Chreptowiczów.
Już w r. 1682 był S. stolnikiem czernihowskim, w październiku 1684 został chorążym starodubowskim. Być może to on posłował z pow. starodubowskiego na sejm 1688/9 r. i podczas obrad groził zerwaniem sejmu, jeśli nie otrzyma należnego egzulantom odszkodowania za dobra, znajdujące się na obszarach przyłączonych do Rosji po traktacie Grzymułtowskiego (K. Zawisza wymienił wśród posłów na ten sejm innego Sołtana). Zapewne od r. 1693 pełnił urząd podkomorzego starodubowskiego; t.r. był deputatem swojego powiatu do Tryb. Lit.
W r. 1697 jako poseł starodubowski uczestniczył S. w elekcji nowego króla po śmierci Jana III i 28 VIII t.r. wybrany został na deputata ze swego powiatu do boku Stefana Humieckiego, marszałka rokoszu, popierającego ks. Franciszka Contiego. Ostatecznie opowiedział się po stronie Augusta II i reprezentował t.r. pow. starodubowski na jego sejmie koronacyjnym w Krakowie. Zapewne w t.r. otrzymał nominację na star. starodubowskiego, nadanie tego starostwa dostał równocześnie Jan Kazimierz Biegański, ostatecznie więc 26 IV 1698 król August II potwierdził nominację Biegańskiego, a S-owi miał przypaść pierwszy odpowiedni wakans. Powtórnie wybrano go na deputata pow. starodubowskiego do Tryb. Lit. w r. 1699. W lutym 1703 na sejmiku woj. smoleńskiego w Wilnie obrany został posłem do boku Augusta II «dla konsultacji i traktatów o pokój z Koroną Szwedzką i dla uspokojenia Rzeczpospolitej», a głównie by żądać powołania komisji dla rozsądzenia pretensji do dóbr sapieżyńskich (zarekwirowanych uchwałą zjazdu olkiennickiego w r. 1701) i wyprowadzenia wojsk saskich z Litwy. Zapewne brał też udział w zawiązaniu w Wilnie na początku marca t.r. konfederacji lit. w obronie Wettyna. Już w r. 1705 nosił tytuł marszałka starodubowskiego, choć jeszcze w r. 1708 określano go jako podkomorzego. W l.n. związany był S. z przeciwną Szwedom i Stanisławowi Leszczyńskiemu konfederacją sandomierską; z jej ramienia wchodził do sądów konfederackich, w czerwcu 1707 wybrano go w Dyneburgu na posła z Inflant na Walną Radę lubelską sandomierzan. W grudniu t.r. uczestniczył w Nowogródku w obradach litewskich zwolenników konfederacji sandomierskiej jako poseł pow. grodzieńskiego. W r.n. po raz kolejny był deputowany do Tryb. Lit. Prawdopodobnie w r. 1709 opowiedział się za Stanisławem Leszczyńskim i z jego nominacji otrzymał marszałkostwo starodubowskie, w t.r. został ponownie deputatem do Tryb. Lit. Zatrzymał marszałkostwo po powrocie na tron Augusta II.
Dn. 3 II 1716 marszałkował S. sejmikowi gromnicznemu pow. starodubowskiego w Wilnie, musiał jednak zrezygnować z tej funkcji pod naciskiem przeciwników, którzy wypominali mu utratę praw publicznych z powodu procesów sądowych. W r. 1718 reprezentował pow. starodubowski na sejmie grodzieńskim i na sejmie z limity 1719/20 r., a także na sejmie zwycz. 1720 r. Był też posłem starodubowskim na sejmie 1722 r. Zapewne uczestniczył w zalimitowanym sejmie 1724 r., brał bowiem udział w obradach z limity w Grodnie w r. 1726, gdzie nie chciał dopuścić do głosu posła grodzieńskiego Michała Massalskiego, zarzucając mu, że jest obłożony kondemnatą. S. posiadał dobra w woj. nowogródzkim (m.in. Baranowicze) oraz w trockim (m.in. w pow. grodzieńskim folwark Bugieda, na którym zapisał 3 500 złp. tytułem posagu córki wstępującej do zakonu bazylianek oraz wspólnie z pierwszą żoną Świack, sprzedany następnie Wołłowiczom). Dn. 5 III 1733 spisał testament, w którym zapisał grodzieńskim bazyliankom 5 tys. złp. na wsi Ustasza w pow. grodzieńskim. Zmarł w r. 1733.
Pierwszą żoną S-a była od 17 II 1692 Justyna Zofia z Judyckich, po raz drugi ożenił się (już w r. 1712) z Konstancją z Nieroszyńskich (trzykrotną wdową: po Andrzeju Eysmoncie, cześniku rzeczyckim, po Janie Kotowiczu, stolniku orszańskim i podstarościm grodzieńskim, i po Łukaszu Gabrielu Kurzenieckim). Pozostawił synów: Wiktora, star. ożskiego, Marcina, Antoniego, oraz córki: Zofię Teklę, Różę Justynę, bazyliankę w Grodnie, Ludwikę, zakonnicę u brygidek grodzieńskich, i Zofię.

Maroń J., Echa traktatu Grzymułtowskiego na sejmach 1688 i 1688/89 r., w: Studia z dziejów nowożytnych, Red. K. Matwijowski, Wr. 1988 s. 102; – Akty Vil. Archeogr. Kom., VII 232, 523; Teka Podoskiego, II 108, 207, III 41, VI 96; Vol. leg., VI 9; Zawisza K., Pamiętniki woj. mińskiego, Wyd. J. Bartoszewicz, W. 1862 s. 191, 350, 356; – AGAD: Arch. Ostrowskich z Ujazdu, nr 970 s. 22, Arch. Publ. Potockich, rkp. 163a t. 24 s. 956, Arch. Radziwiłłów, Dz. V rkp. 6465, Dz. XIII rkp. 128, Arch. Tyzenhauzów, B-25/105 s. 216; B. Czart.: rkp. 192 nr 29; B. Ossol.: rkp. 348; Lietuvos Mokslų Akademijos Centrinės bibliotekos rankraštynas w Wil.: F. 17–177; Lietuvos valstybes istorijos archyvas w Wil.: SA 215 k. 42, 4718/I k. 212–214v., 4721 k. 690–693v., 4727 k. 1327, 4730 k. 7–8v., 4730 k. 7–8v., F. 1135 op. 2 nr 59–60; Nacjanalny histaryčny archiu Bielarusi w Mińsku: F. 1711 op. 1 k. 379, nr 3 k. 627, nr 6 k. 916, k. 986–987v., F. 1722 op. 1 nr 90a k. 522, F. 1755 op. 1 nr 54 k. 18v., nr 55 k. 204; Rossijskij gosudarstvennyj archiv drevnich aktov w Moskwie: Metryka Lit. 143 k. 9 (regestr), 149 s. 162–163, 154 k. 258.
Andrzej Rachuba
http://ipsb.tymczasowylink.pl/index.php ... h-wlasnego