Traugutt Romuald (1826-1864)

Romuald Traugutt, h. Ślepowron, ur. 16.01.1826 Szostaków, gub grodzieńska, zgładzony 05.08.1864 Warszawa, s. Alojzego i Ludwiki Błockiej (linia pochodzenia od Mieszka I)
Generał, dyktator powstania Styczniowego.

Urodzony na Polesiu, w kraju lasów i bagien. Wychowywany w duchu patriotyzmu przez babkę - księżną Szujską, zam. Błocką. Ukończył gimnazjum w Świsłoczy, za którego ukończenie z dobrymi wynikami otrzymał stopień wojskowy chorążego. Od 1845 w wojsku - początkowo w szkole oficerskiej w Żelechowie. Już jako oficer był wysłany z oddziałem do tłumienia powstania węgierskiego, gdzie Traugutt brał udział w bitwach. Spotkał tam m.in. Józefa Bema i Piotra Wysockiego. Za waleczność otrzymał później order św. Anny II klasy. W Żelechowie w 1852 wziął ślub z córką warszawskiego jubilera - Anną Emilią Pikiel, c. Augusta i Krystyny Bayll (treść aktu małżeństwa). Od 1853 - 1856 był wysłany do walk w czasie Wojny Krymskiej, gdzie awansował na stopień kapitana sztabowego i został adiutantem Sztabu Głównego. mieszkał następnie w Odessie, Charkowie, Petersburgu pełniąc różne wojskowe funkcje sztabowe. Między 10.1859-5.1860 zmarło 5 bliskich mu osób: córka, babka, dziadek stryjeczny, żona i syn. Te wydarzenia wywołały u niego depresję z której otrząsnął się trochę w 6.1860 biorąc ślub z Antoniną Kościuszko, wnuczką brata Tadeusza a wcześniej żoną bratanka Adama Mickiewicza (koligacja). 1862 porzucił ostatecznie służbę w wojsku carskim w stopniu podpułkownika, przeżywszy w tym czasie śmierć kolejnego syna. Do Powstania Styczniowego dołączył w kwietniu 1863 biorąc pod pseudonimem Michał Czarnecki udział z oddziałem kobryńskim w walkach m.in pod Horkami (gdzie nie stracił ani jednego żołnierza odnosząc sukces) i Kołodnem. Po tych wydarzeniach przebywał jakiś czas w majątku Elizy Orzeszkowej. Udał się do Warszawy gdzie otrzymał awans na generała, wysłany do Paryża szukał sprzymierzeńców. Po powrocie w październiku 1863 został wybrany dyktatorem. czasie ciężkiej zimy organizował rząd, zreorganizował armię i zaopatrzenie, wydał także dekret o uwłaszczeniu chłopów. Wprowadził jednolitą organizację wojsk polskich, tworząc 4 korpusy podzielone na kompanie, bataliony i pułki. Wprowadził także zmiany w polityce zagranicznej m.in dymisjonując Mierosławskiego. Zabiegał także o wsparcie i pożyczki w Watykanie i różnych miejscach Europy, Wszystkie te i inne działania miały wesprzeć sukces powstania. Mimo to siła aresztowań i terroru przybliżała upadek powstania. Aresztowany został w nocy z 10 na 11 kwietnia 1864. Kilka miesięcy przesłuchań nie przyniosło rezultatów. Traugutt nie wydał nikogo i został 5 sierpnia powieszony na stokach Cytadeli w Warszawie przy śpiewie tłumów "Święty Boże". Pochowany we wspólnym grobie z innymi powieszonymi. Na miejscu kaźni cech krawców usypał niewielką górkę i postawił krzyż. Obecnie jest tam pochowanych 5 odnalezionych czaszek - jak się przypuszcza przywódców powstania. Wiele osób uważało że przymioty osobowe, zachowanie i czyny zasługują na szczególny podziw, z tego powodu poczyniono starania o jego beatyfikację. Gorącym zwolennikiem tej idei był kardynał Stefan Wyszyński. proces wspiera także prymas Józef Glemp.

Romauld Traugutt jako Prawdziwy Polak - jego krąg znajomy i przyjaciół
Pamięci Traugutta - wiersz Kornela Ujejskiego