GENEALOGIA rodu MERTA/MERT - MYRTA/MYRT z księstwa Siewierskiego
Nazwisko od nazwy krzewu : MIRT lub merta / myrta
Najstarsze poznane korzenie rodziny sięgają połowy XVII wieku, okolic Siewierza, o konkretnie Żelislawic, gdzie OSIADŁ PIERWSZY Z MERTOW : Walenty Merta i Jadwiga , którym w 1670 roku urodziła się tutaj córka Marianna. Pierwotne nazwisko brzmiało MERTA, czasem zapisywane jako MERT, kobiety MERCINA dosyć często jako MYRTA, rzadziej MYRT – wszystko to w jeden parafii Siewierz od połowy XVII wieku do dnia dzisiejszego. Jest więc jedna rodzina, której nazwisko różnie zapisywano w metrykach, w brzmieniu które podawał zgłaszający. BYŁO TO E KSIESTWIE SIEWIERSKIM od XV wieku do końca XVIII w dziedzicznym państwie BISKUPÓW KRAKOWSKICH , zarazem książąt siewierskich. Wcześniej wraz z księstwami cieszyńskim, zatorskim oświęcimskim było w rękach Piastów śląskich, ale lenników króla czeskiego.
Liczne skupiska Mertów i Myrtów są także w rejonie Kęt, Wilamowic, Hecznarowic a więc już na terenach d. księstwa cieszyńskiego i oświęcimsko-zatorskiego. Niestety nie mamy tutaj ropoznania geneteki parafialnej, więc trudno odnieść je czasowo do rozpoznanych już od polowy XVII wieku gniazd siewierskich.
Takie rozmieszczenie gniazd rodu MERTA / MYRTA gniazd na obszarze d. księstwa cieszyńskiego uzasadnia ich obecność na pobliskich Morawach w Czechach, ale nie wiemy czy byli tam już wcześniej i przemieszczali się w tereny siewiersko=oświęcimskie, czy odwrotnie z nich wyszli na Morawy !
OBECNIE:
W Polsce jest 1791 osób o nazwisku Merta.
Zamieszkują oni w 100 różnych powiatach i miastach. Najwięcej zameldowanych jest w Bielsko-Biała ,a dokładnie 161. Dalsze powiaty ze szczególnie dużą liczbą osób o tym nazwisku Zawiercie (157), Oświęcim (157), Będzin (139), Myszków (118), Sosnowiec (74), Leszno (70), Dąbrowa Górnicza (57), Wieruszów (50) i m. Bielsko-Biała z liczbą wpisów 48.
Wśród miejscowości najwięcej Mertów mieszka w miejscowościach:
Hecznarowice k. Kęt 81
Zawiercie 77
Sosnowiec 65
Zasole Bielańskie 59
Wilamowice 58
Dąbrowa Górnicza 57
Myszków 56
Bielsko-Biała 46
Żelisławice 46
W Polsce jest 6 osób o nazwisku Mert.
Zamieszkują oni w 3 różnych powiatach i miastach. Najwięcej zameldowanych jest w Bielsk Podlaski ,a dokładnie 3.
Dalsze powiaty/miasta ze szczególnie dużą liczbą osób o tym nazwisku m. Łódź (2) i Bełchatów z liczbą wpisów 1.
W Polsce jest 375 osób o nazwisku Myrta.
Zamieszkują oni w 47 różnych powiatach i miastach. Najwięcej zameldowanych jest w Będzin ,a dokładnie 100.
Dalsze powiaty/miasta ze szczególnie dużą liczbą osób o tym nazwisku Zawiercie (39), Myszków (30), Brzozów (29), Świdnica (24), Lesko (11), Jaworzno (11), Dąbrowa Górnicza (8), Gdynia (7) i Gorlice z liczbą wpisów 6.
W Polsce jest 37 osób o nazwisku Myrt.
Zamieszkują oni w 2 różnych powiatach i miastach. Najwięcej zameldowanych jest w Myślenice (Harbutowice - Rudnik) ,a dokładnie 19.
z 18 zamieszkuje Świdnica osób o tym nazwisku.
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
GENERACJA 1640-1670
1640 WALENTY MERTA i Jadwiga
GENERACJA 1670 - 1700
Gniazdo Żelisławice
1640 WALENTY MERTA i Jadwiga
1670 ur 193 1670 0 Marianna Merta Walenty Jadwiga Siewierz
1670 PIOTR MERTA i Zofia
1701 ur 95 1701 0 Franciszek Merta Piotr Zofia Siewierz
1709 ur 62 1709 0 Agnieszka Merta Piotr Zofia Siewierz
1711 ur 232 1711 0 Rozalia Merta Piotr Zofia Siewierz
Gniazdo Sączów 10 km na W od Siewierza
1699 zg 38 1699 Anna Merta Sączów 10 km na W od Siewierza
1724 zg 34 1724 Agnieszka Merta Sączów
Gniazdo GLUCHOW Rawski
1670 ANDRZEJ MERTA I Elzbieta
1719 ur 28 1719 4 Jakub Merta Andrzej Elżbieta Głuchów na W od Rawy mazowieckiej
GENERACJA 1700 - 1730
1700 JÓZEF MERTA i Marianna
1735 ur 96 1735 0 Franciszek Merta Józef Marianna Siewierz
1741 ur 260 1741 0 Wojciech Merta Józef Marianna Siewierz
1744 ur 261 1744 0 Wojciech Merta Józef Marianna Siewierz
1747 ur 140 1747 0 Józef Merta Józef Marianna Siewierz
1749 ur 63 1749 0 Agnieszka Merta Józef Marianna Siewierz
1753 ur 158 1753 0 Katarzyna Merta Józef Marianna Siewierz
1759 ur 114 1759 0 Jacenty Merta Józef Marianna Siewierz
OGROMNY ROZWÓJ MERTÓW do XX w.
Gniazdo Dzietrzkowice k. Wielunia
1734 sl 18 1734 Baltazar Merta & Anna Sygula Dzietrzkowice
1734 sl 34 1734 Maciej Mucha & Ewa Merta Dzietrzkowice
1735 sl 24 1735 Maciej Merta & Agnieszka Duzacka Dzietrzkowice
1750 sl 29 1750 Stefan Merta & Agnieszka Kostrzewa Dzietrzkowice
1753 sl 30 1753 Szymon Merta & Urszula Chmiel Dzietrzkowice
GENERACJA 1730 - 1760
1730 WAWRZYNIEC MYRTA i Marianna Mysta
1733 JÓZEF MYRTA i Franciszka
Józef lat 80 1733-1813 200 1733-1813 37 Józef lat 80 Myrta Józef Franciszka Myrta Siewierz
Gniazdo Żelisławice
1731 FRANCISZEK MYRTA i Zofia
1776 zg 87 1776 0 Marianna Merta Franciszek Siewierz
Franciszek 1731-1801zg 166 1801zg 0 Franciszek lat 70 Myrta hortulanus etatis Siewierz Zelislawice pozostawil wdowe, syna i 2 wnuków
Zofia 1739-1808zg 345 1808zg 0 Zofia lat 69 wdowa po Franciszku Murta Myrta Siewierz Zelisławice
1733 DOMINIK MYRTA i Katarzyna Machura
Dominik 1744-1824zg 153 1744-1824zg 20 Dominik Myrta Lat 80 ojciec Antoniego Siewierz
Katarzyna lat 80 wdowa po Dominiku 1733-1813 213 1733-1813 56 Katarzyna lat 80 wdowa po Dominiku Myrta Paweł Machura Małgorzata Siewierz
WDOWY MYRCINY
Marianna 1720-1790zg 281 1790zg 0 Marianna lat 70 Myrta Myrcino Siewierz
Gertruda 1735-1795zg 171 1795zg 0 Gertruda lat 60 Myrta Myrcina Siewierz Zelisławice
GNIAZDO Dzietrzkowice k. Wielunia
1763 sl 6 1763 Michał Chadrys & Urszula Merta Dzietrzkowice
1768 sl 25 1768 Michał Merta & Agnieszka Głowacka Dzietrzkowice
1785 sl 38 1785 Walenty Picher & Elżbieta Merta Dzietrzkowice
1788 sl 19 1788 Franciszek Merta & Marianna Filecka Dzietrzkowice
1789 sl 12 1789 Karol Jasiak & Agnieszka Merta Dzietrzkowice
1793 sl 3 1793 Kazimierz Bednarz & Regina Merta Dzietrzkowice
1808 sl 11 1808 Jan Gregorek & Elżbieta Merta Dzietrzkowice
do lat 80 tych XIX w liczne sluby w Dzietrzkowicach iw w Łopdzi
GNIAZDO STASZÓW
1740-1799 SEBASTIAN MERTA i 1) 1750-1781 Eleonora, 2) Elzbieta
sl 1770 7 Sebastian Merta & Eleonora Fryderyka Frydryka ? Staszów
sl 1782 15 Sebastian Merta & Elżbieta Jastrząb Staszów
1770 ur 1770 83 Anna Julianna Merta Sebastian Anna Eleonora Staszów
1772 ur 1772 16 Adam Merta Sebastian Eleonora Staszów
1773 ur 1773 68 Augustyn Merta Sebastian Eleonora Staszów
1774 ur 1774 67 Joanna Fryderyka Merta Sebastian Eleonora Staszów
1776 ur 1776 21 Józef Merta Sebastian Eleonora Staszów
1777 ur 1777 87 Adam Andrzej Merta Sebastian Eleonora Staszów
1780 ur 1780 88 Ferdynand Augustyn Merta Sebastian Eleonora Staszów
1784 ur 1784 23 Kazimierz Merta Sebastian Elżbieta Staszów
1786 ur 1786 50 Antoni Merta Sebastian Elżbieta Staszów
1787 ur 1787 92 Jadwiga Teresa Merta Sebastian Elżbieta Staszów
1790 ur 1790 17 Marianna Merta Sebastian Elżbieta Staszów
1844 ur 1844 55 Magdalena Merta Wiązownica-Kolonia
1776 zg 1776 36 Józef Merta Sebastian Eleonora Staszów
1779 zg 1779 50 Andrzej Merta Sebastian Eleonora Staszów
1781 zg 1781 109 Eleonora Merta Staszów
1787 zg 1787 2 Antoni Merta Sebastian Elżbieta Staszów
1795 zg 1795 22 nn Merta Sebastian Elżbieta Staszów
1799 zg 1799 18 Sebastian Merta Staszów
1755 ur 1755 311 Joannes Theodatus Mert Gniew pomorskie
GENERACJA 1760….1790 …1820
1760 MACIEJ MERTA i Franciszka
1787 zg 49 1787 0 Franciszek Salezy Merta Maciej Jadwiga Siewierz
1761-1767 zg 68 1761-1767 0 Małgorzata lat 6 Merta Mercina Siewierz Lesniaki
1763- 1767 zg 108 1763- 1767 0 Zofia lat 4 Merta Mercina Siewierz Dziewki
1782-1782 zg 37 1782-1782 0 Aleksander Merta Siewierz Dziewki
1790 zg 3 1790 0 Małgorzata Mert Maciej Jadwiga Siewierz
Gniazdo Żelisławice
Mikołaj 1775-1803zg 287 1803zg 0 Mikołaj lat 28 Myrta labores Siewierz Zelisławice
Łukasz 1774-1806zg 232 1806zg 0 Łukasz lat 32 Myrta hortulanus Siewierz Zelisławice
Gniazdo Żelisławice
1760 ANTONI MYRTA syn Dominika i Agnieszka Jakubczyk antoni inguelini
Katarzyna 1798u 301 1798u 0 Katarzyna Myrta Antoni Agnieszka Siewierz
Tomasz 1800u 439 1800u 0 Tomasz Myrta Antoni Agnieszka Siewierz
Michał 1802u 386 1802u 0 Michał Myrta Antoni Agnieszka Siewierz
Franciszek 1805u 206 1805u 0 Franciszek Myrta Antoni Agnieszka Siewierz
Tomasz 1800-1801zg 316 1801zg 0 Tomasz 3/4 Myrta Antoni Agnieszka Jakubczyk Siewierz Zelisławice
1760 JACENTY MYRTA i Tekla
Katarzyna 1790u 300 1790u 0 Katarzyna Myrta Jacenty Tekla Siewierz
Marianna 1793u 345 1793u 0 Marianna Myrta Jacenty Tekla Siewierz
Walenty 1796u 442 1796u 0 Walenty Myrta Jacek Tekla Siewierz
Walenty 1796-1798zg 321 1798zg 0 Walenty 2 lata Myrta Jacek Tekla Siewierz Dziewki
Jakub 1798u 253 1798u 0 Jakub Myrta Jacek Tekla Siewierz
1798 JAKUB MYRT & 1820/9 Ewa z Gorów z Dziewek
1822 urt.-URSZULA MYRT 1 voto Jarosinska ….lat 34 urodzona w Dziewkach c. Jakuba Myrty i Ewy z Gorów, wdowa po Janie Jarosinskim
Magdalena 1803u 332 1803u 0 Magdalena Myrta Jacenty Tekla Siewierz
Walenty 1799-1806zg 320 1806zg 0 Walenty lat 7 Myrta Jacek Tekla Siewierz Dziewki
1760 JAN MYRTA i Marianna Nowak hortulani
Maciej 1799u 328 1799u 0 Maciej 1 Myrta Jan Marcjanna Siewierz
Antoni 1801u 150 1801u 0 Antoni Myrta Jan Marianna Siewierz
ANTONI MYRT I Katarzyna Machura
Julianna 1845-1908zg 7 1845-1908zg 84 Julianna 63 lata MYRT-Szotarska Antoni Katarzyna Machura Siewierz Czekanka
Maciej 1803u 329 1803u 0 Maciej 2 Myrta Jan Marianna Siewierz
Katarzyna 1805u 302 1805u 0 Katarzyna Myrta Jan Marianna Siewierz
Maciej 1799-1802zg 237 1802zg 0 Maciej 3,5 roku Myrta Jan Marianna Nowak Siewierz Zelisławice
1780 ŁUKASZ MYRTA i Magdalena HORTULANI
Wojciech 1804u 470 1804u 0 Wojciech Myrta Łukasz Magdalena Siewierz
Urszula 1806u 440 1806u 0 Urszula Myrta Łukasz Marianna Siewierz
Urszula 1805-1808zg 318 1808zg 0 Urszula 3 lata Myrta Łukasz Marianna Siewierz Dziewki
GENERACJA 1730 - 1760….1790…1820
Gniazdo Żelisławice
1730 WAWRZYNIEC MYRTA i Marianna Mysta
1753 MACIEJ MYRTA i Jadwiga
Maciej 60 lat 1753-1813 233 1753-1813 6 Maciej 60 lat Myrta Wawrzyniec Marianna Mysta Siewierz
Kazimierz 1791u 317 1791u 0 Kazimierz Myrta Maciej Jadwiga Siewierz
Antoni 1794u 149 1794u 0 Antoni Myrta Maciej Jadwiga Siewierz
Antoni 1794-1799 zg 130 1799 zg 0 Antoni lat 5 Myrta Maciej Jadwiga Siewierz Zelislawice
Kazimierz 1797-1799zg 223 1799zg 0 Kazimierz lat 2 Myrta Maciej Jadwiga Siewierz Zelisławice
1760 WALENTY MYRTA i Brygida
Jan 1790u 256 1790u 0 Jan Myrta Walenty Brygida Siewierz
Marianna 1793u 344 1793u 0 Marianna Myrta Walenty Brygida Siewierz
Agnieszka 1795u 132 1795u 0 Agnieszka Myrta Walenty Brygida Siewierz
Fabian 1798u 205 1798u 0 Fabian Myrta Walenty Brygida Siewierz
1798 FABIAN MYRTA & 1829/3 I Marianna Janas
Franciszka 1831-1911zg 5 1911zg 115 Franciszka lat 80 MYRT-Nowak Fabian Marianna Janas Siewierz Dziewki
Konstancja 1848-1908zg 8 1908zg 75 Konstancja lat 60 MYRT-Walowska Fabian Marianna Janas Siewierz Slowik
Marianna 1846-1908zg 3 1908zg 95 Marianna lat 62 MYRT-Kawka Franciszek Marianna Siewierz Lesniaki
Antonina 1801u 171 1801u 0 Antonina Myrta Walenty Brygida Siewierz
Szymon 1803u 438 1803u 0 Szymon Myrta Walenty Brygida Siewierz
1803 SZYMON MYRTA & 1831/16I Marianna Koronowska vel Koronowicz
Katarzyna 18301908zg 2 1908zg 8 Katarzyna lat 78 MYRT-Gocyła Szymon Marianna Koronowicz Siewierz Lesniaki
Franciszka 1833-1908zg 4 1908zg 14 Franciszka lat 75 MYRT_Machura Szymon Marianna Koronowicz Siewierz Czekanka
Aleksander 1805u 138 1805u 0 Aleksander Myrta Walenty Katarzyna Siewierz
Marianna 1793-1795zg 280 1795zg 0 Marianna 2 lata Myrta Walenty Brygida Siewierz
Hippolit 1807u 244 1807u 0 Hippolit Myrta Walenty Katarzyna Siewierz
Urszula 1826u 441 1826u 151 Urszula Myrta Walenty Katarzyna Myrcionka Siewierz
Córka Bez Imienia 1827zg 151 1827zg 65 Córka Bez Imienia Myrta Walenty Katarzyna Gomólińska Siewierz Zelisławice
Stanisław 1810zg 303 1810zg 0 Stanisław Myrta Walenty Katarzyna Gomolińska Siewierz Zelisławice
1760 WALENTY MYRT i Katarzyna z Gumielenickich z Zelislawic
1810 ur Aniela z d. Myrt wdowa po Andrzejy Deboniu zmarłym w grudniu 1839 roku; corka WALENTEGO MYRT i Katarzyny z Gumielenickich, zyjacych, lat 30 w Zelisławicach urodzona i zamieszkała
Hipolit 5 lat 1807-1812zg 172 1807-1812zg 13 Hipolit 5 lat Myrta Walenty Marianna Gawolińska Siewierz
Andrzej 1813-1814zg 113 1813-1814zg 65 Andrzej Myrta Walenty Teresa Myrta Siewierz
Maciej 6 dni 1821-1821 234 1821-1821 5 Maciej 6 dni Myrta Walenty Teresa Konieczna Siewierz
1760 WOJCIECH MYRTA i Marianna Machura
Marianna 1787u 343 1787u 0 Marianna Myrta Wojciech Marianna Siewierz
Katarzyna 1789u 299 1789u 0 Katarzyna Myrta Wojciech Marianna Siewierz
Antoni 1792u 148 1792u 0 Antoni Myrta Wojciech Maria Siewierz
Franciszka 1787-1799zg 170 1799zg 0 Franciszka lat 12 Myrta Wojciech Maria Machura Siewierz Zelisławice
GENERACJA 1790 - 1820
1790 STANISŁAW MYRTA & 1813/18 Marianna Słusarczyk & i Józefa Machura
Walenty 5 dni 1811-1811 319 1811-1811 5 Walenty 5 dni Myrta Stanisław Józefa Machura Siewierz
1810 MARCIN MYRTA &1832/7 Marianna Machura
Daniel 1833-1834zg 152 1833-1834zg 60 Daniel 1,5 roku Myrta Marcin lat 24 Marianna Machura Siewierz Zelislawice
GENERACJA 1820 - 1850
1840 KAZIMIERZ MYRTA i Marianna Warmuz
Katarzyna 1868-1908zg 6 1908zg 122 Katarzyna lat 40 MYRT-Ptaś Kazimierz Marianna Warmuz Siewierz Zelisławice
Franciszka 1877-1942zg 1 1877-1942zg 1 Franciszka lat 75 MYRT-AugustynowaCieplińska Kazimierz MYRT ze Slowika Zawiercie Maria Warmuz Wojkowice Kościelne/Golasza 5 km na SSW od Siewierza
od 1790 bardzo rozrodzone pokolenia MYRTA (patrz Geneteka SIEWIERZ)
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
ORYGINALNE METRYKI
METRYKI SLASKIE
http://wsteczni.blogspot.com/p/blog-page_17.html
METRYKI SIEWIERZ
https://familysearch.org/ark:/61903/3:1 ... cc=2115410
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
KSIĘSTWO SIEWIERSKIE w Wikipedii
Księstwo siewierskie (łac. Ducatus Severiensis; nazwa użyta po raz pierwszy w 1341 roku[1]) – od XIV wieku księstwo we władaniu Piastów: opolsko-raciborskich, bytomskich i cieszyńskich, zależnych od państwa czeskiego. W latach 1312–1337 i 1443–1790 samodzielne księstwo, pod panowaniem książąt siewierskich, którymi od 1443 byli kolejni biskupi krakowscy.
Samo użycie określenia księstwo przypada na czas władania Piastów cieszyńskich będących lennikami czeskimi. Wcześniej bowiem jeszcze, książę dzielnicy krakowskiej, Kazimierz II Sprawiedliwy, po zdobyciu władzy w 1177, podarował Mieszkowi Plątonogiemu, księciu raciborskiemu, Siewierz wchodzący w skład kasztelanii bytomskiej i wraz z kasztelanią oświęcimską – w odpłacie za wsparcie go w wewnątrzdynastycznych walkach o władzę w Krakowie.
Po przejściu we władanie przez dynastię Piastów, początkowo jako kasztelania, ziemia ta była własnością najpierw linii opolsko-raciborskiej. Następnie, od 1281, władanie przejęli Piastowie bytomsko-kozielscy, a od 1337 cieszyńscy. W okresie pomiędzy 1316 a 1337 r. kasztelania siewierska została objęta we władanie jako samodzielne księstwo przez jednego z synów Kazimierza I bytomskiego – Mieszka, lub co bardziej prawdopodobne – Jerzego. Po raz pierwszy użycie określenia ‘księstwo’ w odniesieniu do tych terenów datowane jest na rok 1341, co jest echem wcześniejszej sytuacji politycznej.
Historia księstwa, jako księstwa „biskupiego” – rozpoczyna się w pewnym sensie 30 grudnia 1443, gdy od Wacława I cieszyńskiego odkupione zostało za 6 tysięcy grzywien przez biskupa krakowskiego, Zbigniewa Oleśnickiego. Dobra miały przejść we władanie biskupa 1 stycznia następnego roku po uiszczeniu ostatniej raty (procedury w imieniu biskupa krakowskiego dokonał na zamku Lipowiec Jan Długosz), jednak wystąpili przeciwko temu bracia księcia oraz sympatyzujący z husytami: Bolko V Husyta, książę głogówecki oraz pochodzący z bocznej linii dynastii Przemyślidów, Mikołaj V Karniowski. Najdłużej walczył Bolko, pokój podpisany został dopiero w 1453, Mikołaj podpisał rozejm w maju 1444 roku.
Po zakończeniu sporu w 1453 miasto Siewierz i zamek stały się siedzibą biskupów krakowskich pełniących tutaj rolę książąt siewierskich. Jako pierwszy formalnego tytułu księcia siewierskiego zaczął używać w 1484 biskup Jan Rzeszowski. Ziemie księstwa były suwerenne terytorialnie i jurysdykcyjnie. Pewna, niejednoznaczna zależność od Rzeczypospolitej wynikała z uwagi na osobę króla, zatwierdzającego kandydaturę na kościelny urząd biskupa krakowskiego. Jednak nie stanowiło to w żaden sposób rozciągnięcia jurysdykcji prawnej Rzeczypospolitej nad księstwem siewierskim, gdyż biskupi krakowscy w Siewierzu występowali nie jako najwyżsi przedstawiciele hierarchii kościelnej, tylko jako książęta siewierscy – prawni następcy i kontynuatorzy władzy księcia cieszyńsko – siewierskiego Wacława I i jego poprzedników. Księstwo miało własną gospodarkę, skarb, wojsko oraz surowe prawa z przywilejem katowskim włącznie, co odzwierciedla powiedzenie Kradnij, zabijaj, ale Siewierz omijaj. Nie biło ono jednak swojej monety, a tzw. „dukaty siewierskie” wybite zostały w celach pamiątkowych już po likwidacji księstwa.
W czasie potopu szwedzkiego księstwo nominalnie pozostawało neutralne, jednak na zamku przebywały oddziały hetmana Stefana Czarnieckiego, co skłoniło Szwedów do jego zajęcia.
W 1790 Sejm Wielki zlikwidował księstwo siewierskie oficjalnie inkorporując je do Rzeczypospolitej.
W 1795 roku po trzecim rozbiorze polskim ziemie dawnego księstwa siewierskiego (oraz inne sąsiednie ziemie małopolskie po rzekę Białą Przemszę) znalazły się w granicach Prus i zostały wcielone do prowincji śląskiej pod nazwą Nowy Śląsk[2].
W 1807 Napoleon Bonaparte restytuował księstwo siewierskie i łącząc je z dominium olkuskim w księstwo olkusko-siewierskie[3] oddał swemu marszałkowi J. Lannesowi, księciu Montebello. Po kongresie wiedeńskim Siewierz znalazł się w granicach Królestwa Kongresowego.
Teren księstwa siewierskiego kojarzony jest często z późniejszym Zagłębiem Dąbrowskim, choć nie ma między nimi żadnej bezpośredniej więzi historyczno-administracyjnej. Jednak obecne obszary głównych miast zagłębiowskich: Sosnowca, Będzina i Dąbrowy Górniczej leżą częściowo, a obszar Czeladzi i Wojkowic w całości na terytorium dawnego księstwa siewierskiego. Częste, lecz nieprawdziwe twierdzenia, czyniące z księstwa siewierskiego protoplastę Zagłębia Dąbrowskiego, wymagają jednak wyjaśnienia, iż większość terenu samej Dąbrowy Górniczej (podobnie jak większa część Sosnowca i Będzina) nigdy do tego księstwa nie należała, zaś samo pojęcie Zagłębia Dąbrowskiego powstało dopiero kilkadziesiąt lat po likwidacji księstwa.
Na mocy reskryptu cesarza Austrii Franciszka I Józefa, biskupi krakowscy w 1889 roku utrzymali tytuł książęcy. Tytułu tego używali aż do czasów po II wojnie światowej. Jako ostatni używał go arcybiskup krakowski, książę kardynał Adam Stefan Sapieha (zm. 1951).
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
KSIĘSTWO OSWIĘCIMSKIE w Wikipedii
Księstwo oświęcimskie – dawne księstwo ze stolicą w Oświęcimiu, przynależące jako lenno wpierw do Królestwa Czech, a następnie w latach 1457-1564 do Polski.
Powstało ok. 1315 roku, w wyniku podziału księstwa cieszyńskiego. W 1327 roku książę oświęcimski Jan I Scholastyk złożył hołd lenny królowi Czech, Janowi Luksemburgowi, stając się lennikiem korony czeskiej. W dokumencie lennym wystawionym 24 lutego w Bytomiu jako znajdujące się na terenie księstwa wymieniono miasta (na prawie zachodnim): Oświęcim (Osswencin), Zator (Zathor); oraz miasteczka (oppida, na prawie zwyczajowym, polskim): Kęty (Kant), Żywiec (Zipscha), Wadowice (Wadowicz) i Spytkowice (Spitkowicz)[1].
W 1445 roku doszło do podziału księstwa, w wyniku czego, z wydzielenia części ziem księstwa oświęcimskiego, powstało księstwo zatorskie we władaniu Wacława I zatorskiego. 19 marca 1454 roku Jan IV (ostatni książę oświęcimski) złożył hołd lenny królowi Polski, Kazimierzowi Jagiellończykowi, a 21 lutego 1457 roku sprzedał mu swoje księstwo za 50 tys. kop groszy praskich[2][3]. W momencie sprzedaży księstwo liczyło: dwa miasta (Oświęcim i Kęty), dwa zamki książęce (w Oświęcimiu i Wołek) i 45 wsi[4]: Bielany, Łęki, Babice, Lipnik, Osiek, Brzeszcze, Monowice, Dwory, Stara Polanka, Nowa Polanka, Włosienica, Poręba, Grojec, Sparowicze[a], Nidek, Witkowice, Głębowice, Bulowice, Czaniec, Malec, Kańczuga, Nowa Wieś, Roczyny, Broszkowice, Brzezinka, Rajsko, Franciszowice (Pławy), Przecieszyn, Skidziń, Wilczkowice, Wilamowice, Hecznarowice, Bujaków, Kozy, Mikuszowice, Pisarzowice, Hałcnów, Biertułtowice, Komorowice, Żebracz, Bestwina, Dankowice, Stara Wieś, Jawiszowice, Harmęże. W dokumencie tym zostały pominięte miejscowości wokół Żywca, a przyczyny tego nie zostały jednoznacznie wyjaśnione z powodu braku wystarczających źródeł[5]. Od tego momentu zwierzchnikiem księstwa stał się mianowany przez polskiego króla starosta; szlachta zachowała odrębne prawa. W 1564 roku księstwo oświęcimskie i zatorskie wcielono do Korony Królestwa Polskiego, równocześnie przyłączono je do województwa krakowskiego, jako powiat śląski[6]. Według dwóch dokumentów służących administracji do ściągania podatków: oblaty taryfy łanowej z 1673 oraz taryfy podatkowej Rzeczypospolitej z 1772 roku wynika, że obszar księstw Oświęcimia i Zatora liczył łącznie 7 miast oraz 241 włości z ludnością liczącą 164 577[7].
Po I rozbiorze Polski (1772) tereny dawnego księstwa oświęcimskiego przypadły Austrii, wchodząc w skład ziem odtąd nazywanych w skrócie jako Galicja. Decyzją kongresu wiedeńskiego (1815) ziemie te wchodziły w skład Związku Niemieckiego do roku 1850. Uwzględniając dawne księstwo, oficjalna nazwa tej części zaboru austriackiego brzmiała: Królestwo Galicji i Lodomerii wraz z Wielkim Księstwem Krakowskim i Księstwem Oświęcimskim i Zatorskim.
W 1918 roku tereny dawnego Księstwa Oświęcimskiego znalazły się w granicach odrodzonej Polski jako część województwa krakowskiego. W czasie niemieckiej okupacji w latach 1939-1945 ziemie te zostały wcielone do Rzeszy Wielkoniemieckiej i należały do rejencji katowickiej w prowincji Śląsk (Provinz Schlesien), zaś od 1941 do prowincji Górny Śląsk (Provinz Oberschlesien).
W latach 1945-1975 tereny znajdowały się ponownie w województwie krakowskim, następnie Oświęcim został dołączony do województwa bielskiego, a Brzeszcze do woj. katowickiego.Po reformie administracyjnej z 1999 ziemie dawnego Księstwa Oświęcimskiego znajdują się obecnie w województwie małopolskim.
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
KSIĘSTWO ZATORSKIE w Wikipedii
Księstwo zatorskie – księstwo ze stolicą w Zatorze, herbem księstwa był orzeł biały na błękitnym polu z literą Z na piersiach.
1445 – powstanie księstwa wskutek podziału księstwa oświęcimskiego
1456 – książę zatorski Wacław I złożył hołd królowi polskiemu Kazimierzowi IV Jagiellończykowi
1494 – Jan (Janusz) V z braku legalnego potomstwa odsprzedał księstwo Janowi I Olbrachtowi z zagwarantowaniem dożywocia
1513 – przyłączenie księstwa do Polski
1564 – podpisanie oficjalnego aktu inkorporacji księstwa zatorskiego i oświęcimskiego na sejmie w Warszawie do województwa krakowskiego, jako tzw. powiat śląski.[1] W praktyce używano jednak nazw nadal obu księstw.[potrzebne źródło]
Książęta zatorscy
1433/4 – 1468 Wacław I (syn Kazimierza I Oświęcimskiego, od 1445 w wyniku podziału książę zatorski)
1468 – 1490 Kazimierz (syn, do 1474 razem z braćmi, od 1474 książę na połowie Zatora, z bratem Wacławem (do 1484/7))
1468 – 1484/7 Wacław II (brat, do 1474 z braćmi, od 1474 na połowie Zatora, z bratem Kazimierzem)
1468 – 1494 Jan V (Janusz) (brat, do 1474 z braćmi, od 1474 na połowie Zatora, z bratem Władysławem, 1482 podział w wyniku którego książę na połowie Zatora, od 1490 druga część Zatora, od 1493 Wadowice, abdykował, zm. 1513)
1468 – 1493 Władysław (brat, do 1474 z braćmi, od 1474 na połowie Zatora z bratem Janem V, w wyniku podziału 1482
1493 – 1503 Agnieszka zatorska (córka, właścicielka bez rangi udzielnego księstwa, usunięta, zm. 1505)
od 1494 Zator w praktyce należy do Polski.
