Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Rycerze polskiego średniowiecza - lista skrócona

10.09.2010 00:41
Nagrobek rycerskiOto lista znanych i najdzielniejszych rycerzy polskich z wieków średnich tzn aż do 1500 roku. (Ich biografie będą linkowane wśród not biograficznych. Lista jest współtworzona. Jeśli chcesz dopisać - napisz "odpowiedź" a ktoś z redakcji wstawi do listy.)
Ale kto to w ogóle jest rycerz? Czy wszystkie te osoby to postacie historyczne?
  1. Abraham Socha
  2. Aleksander Gorajski h. Gorajski, w pierwszej linii chorągwi przybocznej króla w bitwie pod Grunwaldem
  3. Aleksander Sołtan h. Korczak - ok. 1440-ok. 1495, kawaler angielskiego orderu Złotego Runa, podróżował po Europie i do Ziemi Świętej, pochodził z Litwy
  4. Andrzej Balicki
  5. Andrzej z Żelechowa h. Ciołek, dowodzący chorągwią przyboczną króla w bitwie pod Grunwaldem
  6. Andrzej Tęczyński h. Topór - ur. 1412
  7. Bartosz Wezemborg
  8. Bolesław Wysoki Piast - walczył we Włoszech
  9. Dobiesław z Oleśnicy h. Dębno - dworzanin królowej Jadwigi, przyboczny króla Jagiełły, zwyciężył w turnieju rycerskim w 1404 w Toruniu, wykazał męstwo pod Grunwaldem wyruszając jako harcownik w przerwie bitwy, podobno walczył w bitwie z wielkim mistrzem krzyżaków, kasztelan wojnicki
  10. Gniewosz z Dalewic h. Strzegomia
  11. Hińcza z Rogowa h. Działosza - uczestnik bitwy pod Grunwaldem (patrz niżej)
  12. Jakub z Kobylan h. Grzymała
  13. Jan Bażyński
  14. Jan Długosz z Niedzielska h. Wieniawa
  15. Jan Farurej z Garbowa h. Sulima - brat Zawiszy Czarnego
  16. Jan Głowacz z Oleśnicy h. Dębno
  17. Jan Pilik z Sierpca h. Rogala - otrzymał odznakę "Honor zdobędzie wszystko"
  18. Jan ze Sprowy h. Odrowąż, w pierwszej linii chorągwi przybocznej króla w bitwie pod Grunwaldem
  19. Jan Szczycki h Doliwa
  20. Jan Taszka z Koniecpola h. Pobóg - w 1427 jako rycerz, oskarżony o stosunki z królową Zofią
  21. Jan z Włostowa - rycerz wydelegowany na pojedynek z rycerzami francuskimi na dworze w Pradze w 1394
  22. Jan ze Zdakowa - rycerz wydelegowany na pojedynek z rycerzami francuskimi na dworze w Pradze w 1394
  23. Janusz z Tuliszkowa
  24. Jarosław z Iwna
  25. Jarosława Czech - rycerz wydelegowany na pojedynek z rycerzami francuskimi na dworze w Pradze w 1394
  26. Konrad VII Biały - PIast książę oleśnicki, ok. 1390-1452, paź królowej Anny Cylejskiej II żony Władysława Jagiełły. (patrz niżej)
  27. Lis z Targowiska
  28. Łukasz Rokossowski h. Glaubicz - dowódca roty zaciężnej Kazimierza Jagiellończyka, udział w wyprawie królewicza Władysława po koronę czeską
  29. Marcin z Wrocimowic
  30. Mikołaj Chrząstowski
  31. Mikołaj Naramowski
  32. Mikołaj z Taczowa h. Powała, w pierwszej linii chorągwi przybocznej króla w bitwie pod Grunwaldem
  33. Mikołaj z Wyszmuntowa - rycerz wydelegowany na pojedynek z rycerzami francuskimi na dworze w Pradze w 1394
  34. Mroczko Przecławic z POgorzeli (zm. 1268) W 1243 przekazał dobra Sulęcin templariuszom, na dworze polskim dosłużył do tytułu pallatyna.
  35. Mszczuj ze Skrzyńska - prawdopodobne że to on ubił Ulryka von Jingingena
  36. Mszczuj z Modlny, h. Jastrzębiec (zm. 1406) - stronnik Andegawenów, starosta łęczycki, doprowadził do zakończenia krwawej wróżdy między rodami Lubiczów i Kamionów.
  37. Paszko Złodziej z Biskupiec
  38. Piotr z Krępy
  39. Piotr z Mokrska h. Jelita (zm. ok. 1333) - zaufany rycerz Władysława Łokietka
  40. Powała z Taczewa
  41. Sasin z Wychudzia h. Powała, w pierwszej linii chorągwi przybocznej króla w bitwie pod Grunwaldem
  42. Spytek z Melsztyna h. Leliwa - zm. 1354. Wojewoda krakowski od 1328, kasztelan krakowski od 1331. Założyciel rodu Melsztyńskich i Tarnowskich herbu Leliwa. Doradca Władysława I Łokietka i Kazimierza III Wielkiego. Opowiadał się za sojuszem z Węgrami i następstwem tronu Andegawenów w Polsce. Założył miasto Toruń (1330)
  43. Stanisław Ciołek
  44. Stanisław z Oleśnicy - osiłek
  45. Ścibor ze Ściborzyc h. Ostoja
  46. Tomasz z Węgleszyna
  47. Zawisza Czarny z Garbowa h. Sulima - zm. 1428. Starosta od 1420; uczestnik wielu wojen i poselstw, związany z dworem Zygmunta Luksemburskiego, niepokonany na turniejach, symbol prawości i cnót rycerskich; odznaczył się w bitwie pod Grunwaldem (1410); czł. delegacji pol. na sobór w Konstancji; zginął podczas wyprawy Zygmunta Luksemburskiego przeciw Turkom, wzięty do niewoli tur. i zamordowany
  48. Zyndram z Maszkowic h. Słońce - zm. 1414. Miecznik krakowski od 1388. 1390 uczestnik wyprawy Władysława II Jagiełły przeciw Witoldowi i Krzyżakom. Dowodził załogą zdobytego w czasie tej kampanii Kamieńca Litewskiego. Strateg spod Grunwaldu
  49. Żelisław Złotoręki h. Jastrzębiec - (zm. 1123) rycerz z czasów Bolesława Krzywoustego (patrz niżej)
  50. Zbigniew z Brzezia Lanckoroński h. Zadora - z. 1425. Dyplomata. 1399-1425 marszałek koronny, 1409-1410 starosta krakowski. Bliski współpracownik Władysława II Jagiełły, jeden z głównych dowódców wojsk polskich w bitwie pod Grunwaldem (1410). Kilkakrotnie uczestniczył w poselstwach do Zygmunta Luksemburskiego.

Bibliografia

Piwowarczyk D., Poczet rycerzy polskich XIV i XV wieku
Pizuński P., Wielki leksykon rycerstwa polskiego ....
dorotaokonska.webpark.pl
Długosz J., Roczniki, t 6, cz 2
i inne wzmiankowane poniżej



Zobacz też:
Rycerz - opis w Leksykonie Historycznym
Turniej rycerski w Toruniu 1404
Turniej rycerski w Budzie 1412
Spis Rycerstwa Polskiego z wyprawy Wiedeńskiej
O rycerzu Sorosieku
Rycerze-rozbójnicy ze Skrzynna

Komentarze (17)

10.09.2010 16:22
Zawisza Czarny z Garbowa zwany tez Garbowski - bohater narodowy, symbol niezłomnego rycerza, odziany w czarną zbroję.
Miał dwóch braci: Jan Farurej i Piotr Kruczek. I tu tkwi tajemnica przydomka Czarny. On był brunetem (Leszek Biały, Leszek Czarny), tak samo jak jego brat Kruczek, a czarna zbroja to tylko romantyczna legenda. Na pewno zbroję posiadał i to turniejową wysokiej klasy, bowiem jego sława pochodziła przede wszystkim z ilości wygranych walk sportowych. Taki XV wieczny Małysz.

Interesuje mnie lista potomków Zawiszy.
10.09.2010 19:24
Wiem, że Zawisza Czarny zwany też Zawiszą z Rożnowa ożeniony z Barbarą herbu Pilawa, bratanicą biskupa krakowskiego Piotra Wysza miał czterech synów: Marcin, Stanisław z Rożnowa- zginął pod Warną 1444, Zawisza i Jan z Rożnowa, starosta kolski - zmarł w niewoli po bitwie pod Chojnicami 1454.
Znani są potomkowie Jana z Rożnowa ożenionego z Małgorzatą Szafraniec z Pieskowej Skały. Ich córka Barbara z Rożnowa była żoną Stanisława Tęczyńskiego - starosty bełzkiego, a po jego śmierci Jana Amora Młodszego Tarnowskiego - kasztelana sadeckiego, krakowskiego, wojnickiego, wojewody krakowskiego i sandomierskiego. Barbara posiada piękne epitafium w katedrze tarnowskiej. Z nią skoligacone są liczne rody polskie.
Pytanie jakie i w jaki sposób?

No dobrze znalazłem i to nie daleko:
http://www.genealogia.okiem.pl/teczynski.htm
po Stanisławie Tęczyńskim pięć córek :Barbara Grotowa z Nowego Miasta, Zofia Ligęzina, Agnieszka Beata Sieklucka-Tarnowska, Elżbieta Mielecka i Dorota Ossolińska.
po Tarnowskim : Jan Amor Tarnowski - hetman wielki koronny i córka Zofia + ??
po hetmanie Janie Amorze 3 synów zmarło bezpotomnie (Jan Krzysztof ostatni męśki potomek właścicieli Tarnowa) i cały majątek przeszedł po córce (kolejnej) Zofii na Ostrogskich.
13.09.2010 21:34
a co znaczy Farurej? (pytam bo to fajne i ciekawe) - wiesz?
13.09.2010 22:55
Farurej ? no właśnie zawsze mnie fascynował ten przydomek.
Zastanawiałem się czy on coś znaczył np. po łacinie, lub niemiecku, a może to przydomek z czasów dzieciństwa - dzieci czasem sama wymyślają sobie nazwy?
Niemniej ciekawa sprawa.
13.09.2010 23:12
O Magdalenie Farurej herbu Sulima (wnuczce Jana Farureja ?) na stronie rodzinnej Wiercińscy vel Wiercieńscy.
Miałaby ona być matką Katarzyny Farurej Wiercieńskiej - żony Józefa. na przełomie XVIII/XIX wieku.

mik.k
14.09.2010 00:55
Farurej
wg Bibliografii Estreichera wymieniony Johann Farurey
ale także : Mikołaj Farurej (Far v Rey) czyżby Mikołaj Rey?

jeszcze inny trop :
Pfarrer = Farer = Farorz - proboszcz z niemieckiego na Śląsku
14.09.2010 01:47


Farurej = Egipcjanin
14.09.2010 02:04
ale chciałbym uzupełnić przede wszystkim noty biograficzne o tych rycerzach wymienionych na liście - no i spróbować poszerzyć tą listę.
14.09.2010 18:51
Żelisław Złotoręki - (zm. 1123) rycerz z czasów Bolesława Krzywoustego w czasie bitwy na Morawach stracił rękę.
Jak podaje Gall Anonim : "komes Żelisław utracił rękę, w której dzierżąc tarczę zasłaniał nią ciało, ale natychmiast pomścił mężnie jej utratę zabijając tego, który mu ją obciął. Książę Bolesław zaś dla uczczenia go zwrócił mu złotą rękę za cielesną "

Postać historyczna czy legenda?

Bibliografia

Anonim tzw. Gall: Kronika polska. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1989, s. 93 (przekład Roman Grodecki

14.09.2010 21:45
:)

Farurej = Egipcjanin


tak to wszystko tłumaczy : Czarny, Kruczek i Egipcjanin (ten Egipcjanin był czarny jak kruczek)
14.09.2010 21:51
Hińcza z Rogowa herbu Działosza - uczestnik bitwy pod Grunwaldem, w 1400 roku poseł Władysława Jagiełły do Celje w Słowenii do hrabiego Hermana II Cylejskiego, by w imieniu króla prosić o rękę hrabianki Anny, późniejszej królowej Polski.
21.09.2010 23:06
Konrad VII Biały książę oleśnicki, Piastowicz. ok. 1390-1452, paź królowej Anny Cylejskiej II żony Władysława Jagiełły.
Brał udział w bitwie grunwaldzkiej [UWAGA!] po stronie krzyżackiej. Wzięty do niewoli. Później się częściowo zrehabilitował wspierając króla polskiego.
A u siebie na Śląsku też narobił niezłego bałaganu. Ale rycerzem był i to z królewskiego rodu.
10.11.2013 12:12
Panie Marcinie!
Uważam, że na tej liście powinien znaleźć się Jan Świerczowski ur. w 1460 bohater bitwy pod Orszą, Opoczką. Pod Orszą dowodził jako hetman rycerstwa królewskiego. Starosta Lubelski zm.w 1528r. Pochowany u O.O. Dominikanów w Lublinie.
2. Świerczewski Teofil [1830-1856] uczestnik wojny krymskiej. Dywizja Polska, był członkiem delegacji na uroczystość poświęcenia pomnika Władysława Warneńczyka w Warnie.
3. Świerczewski Janusz –wysłannik dyplomatyczny w 1511r. Starosta trembowelski i ropczyski. "Jeździł w maju 1511r. do Bajezida"

Pozdrawiam
Tadeusz Świerczewski
22.11.2013 13:30
Witam i pozdrawiam!
Brakuje mi na tej liście rodu Rozwadowskich h. Trąby.
Bardzo ciekawa jest historia tego rodu i ostatniego generała z II wojny światowej, oraz jego tajemnicza śmierć.
Pozdrawiam
Tadeusz Świerczewski
25.11.2013 14:00
Żeby wpisać kogoś do listy rycerzy potrzebujemy nie tylko zasług, ale też dowodu że zachowywał się jak rycerz oraz że reprezentował stan rycerski. Zbroję nosiło wielu. Musi to być postać godna naśladowania, stosująca kodeks rycerski i biorąca udział w życiu rycerskim. Pewnym pośrednim poświadczeniem takich czynów i postaw może być np. uczestnictwo w turniejach, członkostwo zakonu rycerskiego itp. Przy czym bycie Krzyżakiem raczej się nie bardzo liczy
To nie przytyk do któregoś Świerczowskiego - tylko potrzeba posiadania większej ilości informacji nie tylko o godności, ale i o postawie.
25.11.2013 17:08
Kościół św. Jakuba Apostoła – kościół w Sance w województwie małopolskim.
Fundatorem kościoła był Zygmunt Świerczowski w latach 1618-1625. Wkrótce z inicjatywy ówczesnego właściciela wsi Adama Świerczewskiego, miejscowy kościół był zborem kalwińskim. W kościele znajdują się marmurowe epitafia rodzin fundatorów Świerczowskich (Świerczewskich) i Kochańskich z portretami malowanymi na blasze z XVII w. - kilka z nich w różnym okresie czasu zostało skradzionych.
Pozdrawiam
Tadeusz Świerczewski
30.06.2014 13:16
Drogi Panie znalazłem następujące rzeczy dla Pana!

Wiem jeszcze z zapisów, że Kościół zbudował nieznany z imienia członek rodziny Toporczyków w 1323 roku. W kościele obecnie jest tablica nagrobna Zygmunta Świerczowskiego sekretarza królewskiego, Łukasza Kochańskiego, Adama Kochańskiego, Zofii Kochańskiej z d. Świerczowska. Modlimy się za Świerczowskich i Kochańskich po dzień dzisiejszy. Pod kościołem jest ponoć krypta (dziś nie ma do niej dostępu) z ich trumnami. Ostatnio odnalezione zostały pozostałe tablice, ale trzeba poddać je renowacji. Innych informacji nie ma, dokumentów również nie ma, poza tym, że proboszczem był ks. Stefan Świerczowski. Adam Świerczewski był bratem Zygmunta, Adam był zwolennikiem reformacji , to on dokonał profanacji zmieniając kościół w zbór kalwiński, ale przed śmiercią się ponoć nawrócił.
W Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego, tom X, Warszawa 1889 r. zapisano: Kościół pochodzi z roku 1323. Według Długosza dziedzice wsi Toporczykowie wybudowali kościół z białego kamienia. W 1440 roku posiadał wieś Stanisław Sośniecki. W XVI wieku mieszka tu Marcin Świerczewski h. Trąby.
W rocznikach Towarzystwa Naukowego Krakowskiego z roku 1861 dowiadujemy się,że Adam świrczewski zamienił kościół na zbór kalwiński, w wreszcie zburzył. Istniejący obecnie mały murowany kościół z drewnianym pułapem zbudował Zygmunt Świrczowski między 1618 a 1624, a poświęcił w 1625 r. Tomasz Oborski biskup, sufragan krakowski...
Istniejący obecnie mały, murowany kościółek z drewnianym pułapem pod wezwaniem św. Jakuba Apostoła zbudował Zygmunt Świerczowski, sekretarz królewski, między 1618 a 1624, a poświęcił bp. Oborski, sufragan krakowski o czym świadczy tablica ...
Julian Zinkow, Informator turystyczny powiatu chrzanowskiego i miasta Jaworzna, Kraków 1974 pisze on: W 1357 r. występuje u Długosza Grzegorz z Szosnki, w 1440 r. ówczesną Sosnkę posiada Stanisław Sośnicki herbu Topór. W XVI i XVII wieku dziedzicami byli Świerczowscy h. Trąby a od połowy XVII wieku Kochańscy h. Topór. Korpus obecnego kościoła pochodzi z lat 1618-1625 i zbudowany został przez Zygmunta Świerczowskiego, sekretarza Króla Zygmunta III Wazy.
No tyle mam dla Pana. Na jednym z epitafium jest obraz malowany na blasze, ale nie wiem czy to Świerczowskiego czy Kochańskiego jutro sprawdzę. Pozostałe zostały skradzione w latach 50-tych. Na pewno jeden odnaleziono Zofii z Świerczowskich Kochańskiej sam go montowałem. To była córka Zygmunta Świerczowskiego sekretarza królewskiego. Są te zdjęcia epitafiów w Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce Tom I Województwo Krakowskie, zeszyt 4 Powiat Chrzanowski, ale zrobię Panu zdjęcie.
Parafia pw. św. Jakuba Apostoła w Sance została erygowana przed 1325 rokiem, albowiem wymieniana jest już od tegoż roku w rejestrach świętopietrza, czyli wykazie ofiar składanych papieżowi.
Z wyposażenia kościoła nie zachowały się paramenty liturgiczne z okresu staropolskiego albowiem zostały przekazane na potrzeby Insurekcji kościuszkowskiej. Najstarszym zabytkiem jest chrzcielnica drewniana z miedzianym nakryciem wymieniana w źródłach z 1644 roku (prawdopodobnie pochodzi z XVI wieku). W 1737 roku przywieziono z Rzymu relikwie Patrona Parafii, które umieszczono w srebrnym relikwiarzu, skradzionym w późniejszym okresie. W świątyni zachowały się 4 tablice nagrobne wczesnobarokowe (kiedyś było ich 8). Pod kościołem znajduje się krypta grzebalna.
Gruntowną renowację kościoła przeprowadzono w ostatnich latach.
Jest Kronika na Parafii od 1746 roku, poszukam coś o proboszczu Świerczowskim, jak mi się uda bo to łacina. Pozdrawiam, na razie tyle. ks. Jarek.

Zygmunt Świerczowski h.Trąby osobisty sekretarz króla Zygmunta III Wazy .


Na zdjęciach widoczne są tak zwane herby złożone herb Trąby i h. Topór. Na tarczy herbowej umieszczano własny herb ze strony ojca, Świerczewscy h. Trąby byli spokrewnieni z Kochańskim h. Topór poprzez związek małżeński Zofii Świerczowskiej.
Na zdjęciach widoczne są tak zwane herby złożone herb Trąby i h. Topór..

Tablica epitafijna Adama Kochańskiego h. Topór i Zofii Kochańskiej c. Zygmunta Świerczowskiego
Proszę o pomoc aby przesłać tablice epitafijne, jak to zrobić?!