Portal w rozbudowie, prosimy o wsparcie.
Uratujmy wspólnie polską tożsamość i pamięć o naszych przodkach.
Zbiórka przez Pomagam.pl

Edmund Marcin Matejko

Zdjęcie powstańca styczniowego Edmund Marcin Matejko
portret Wacława Wilczka wg pozy Edmunda MatejkiNa chrzcie otrzymał imiona Edmund Marcin[4], jednak używał często imienia Zygmunt[2][3]. Pod takim wziął ślub i został pochowany.
Ur. 12.11.1829 Kraków, zm. 2.7.1907 Kraków[3]. Syn Franciszka Ksawerego i Karoliny Rossberg[4]. Brat m.in. Jana i Kazimierza.

Ukończył gimnazjum św. Anny w Krakowie. Studiów na UJ nie podjął (błąd w literaturze). Legionista 1848/9 na Węgrzech pod dowództwem, Leopolda Goszczyńskiego. Pod śmierci brata Zygmunta dalej brał udział w bitwach pod wodzą gen. Bema - pod Nagy-Bania, Zibo i Banffy-Hunyad, awansując do stopnia porucznika. Schwytany przez Austriaków w drodze powrotnej wysłany do kompanii karnych w Komornie, uciekł z transportu i przedostał się do ks. poznańskiego.[5] Tam działał jako elew gospodarczy w dobrach Turwi Dezyderego Chłapowskiego. Przeżył tam jako ostatni pozostający dramatyczną epidemię cholery[8], ale wyśledzony przez władze pruskie musiał emigrować.[5] Studiował w szkole w Mont-Parnasse i 1862 ukończył szkołę agronomiczną w Grignon.[2][5][12] Jednocześnie zarządzał majątkami w płockim hr. Wawrzyńca Engestroma (pozostając pod imieniem swojego zmarłego brata i w 1860 uzyskując tytuł członka czynnego Warszawskiego Towarzystwa Rolniczego) i następnie na Wołyniu (w dobrach Edmunda Łozińskiego, który w obronie honoru Matejki wyzwał na pojedynek Jana Głębockiego z Łaszek[11]).

W czasie Powstania Styczniowego walczył w randze kapitana[2] w krakowskim i lubelskim, w oddziałach Czechowskiego i Englerta, mając pod swoją komendą m.in. Tadeusz Romanowicza. Odznaczył się w potyczki pod Suszkami przy rozbieraniu mostu na rzece Tanwi pośród gradu kul i kartaczy. W krakowskim walczył w oddziale Józefa Miniewskiego i pod Krzykawką w oddziale Francesco Nullo, którego śmierć widział. Po rozbiciu oddziału dostał się do więzienia austriackiego na Wawelu, gdzie przebywał z Sewerem Maciejowskim.[5]

Grób Riegerów i MatejkówPo powstaniu wykładowca Szkoły Rolniczej w Czernichowie.[1][5] Ożeniwszy się 31.10.1865 z Klarą Witaszewską (zapisany pod imieniem Zygmunt Hilary), c. Karola i Ludwiki Rieger, gospodarował w Rabie Niżnej i Bieńczycach (gdzie spędził 24 lata, założył czytelnię[10] i 1887 przeżył groźny pożar[9]). W latach 70-tych pozował bratu do postaci "Wacława Wilczka broniącego kościoła w Trzebowie" (Błędem[Wiki] jest natomiast informacja, że został sportretowany jako Jan Żiżka w obrazie "Bitwa pod Grunwaldem" - do którego to obrazu pozował inny powstaniec Włodzimierz Cielecki). Po tym okresie przeniósł się do Krakowa gdzie pracował jako skromny urzędnik magistratu[15] i tam zakończył życie przy ul. Ogrodowej 3[22]. Pogrzeb odbył się 4 lipca przy udziale weteranów Powstania.[16]

"Staruszek siwy, o wybitnie polskich rysach, dźwięcznym głosie i słodkiem usposobieniu, należał do szczególnych typów Krakowa. Ostatniemi czasy podupadł bardzo na zdrowiu, rozwinęła się choroba serca, mimo to zajmowało go wszystko. Kazał sobie czytywać dzienniki, pragnął przejrzeć przyszłość i doczekać się czego lepszego. Był to pracownik cichy, patryota gorący".
Pochowany w Krakowie na Rakowicach w grobie Riegerów..[3]

Dzieci: Wacław (1872), Bronisław Metody Cyryl Jan (1881) [24]
Źródło
Opracowanie GP
Nadawca
Uwagi
*UWAGA: Edmund nie miał dwóch żon (jak chce PSB i portal Wielcy.pl. Błąd wyniknął z tego iż Ludwika Rieger (teściowa Edmunda) miała dwóch mężów: Antoniego Steinkellera i Karola Witaszewskiego z Makowa. Z pierwszego małżeństwa miała tylko jedno dziecko: Antoniego, zaś żona Edmunda była dzieckiem z małżeństwa drugiego. Ludwika Steinkeller i nie miała ślubu w par. św. Krzyża w Krakowie z Zygmuntem Matejko lecz w 1857 w WNMP z Zygmuntem Riegerem. Zygmunt (czyli Edmund) Matejko, kawaler w 1865 ożenił się z panną: Klarą Witaszewską, która przeżyła swojego męża o dwa lata [przyp. GP]

Bibliografia:
[1] Spis osób pochowanych na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie
[2] epitafium: Kraków, kościół Karmelitów na Piasku
[3] Grób na cmentarzu Rakowickim w Krakowie
[4] Księga chrztów par. Kraków św. Krzyż 1829
[5] Tygodnik Illustrowany 16.11.1907
[6] Księga małżeństw par. Kraków WNMP 1865
[7] Księga zgonów par. św. Szczepan 1907
[8] Górnoślązak 25.7.1907
[9] Kurjer Krakowski 31.5.1887
[10] Nowa Reforma 6.5.1883
[11] Łoziński Edmund, Sprawy honorowe p. Tomisława Rozwadowskiego posła na Sejm krajowy i do Rady Państwa w Wiedniu, 1893
[12] Kurjer Warszawski 18.10.1862
[13] Z listów Jana Matejki 1856-1863, w: Przegląd Polski 6.12.1894
[14] Gorzkowski Marian, Jan Matejko : epoka lat dalszych, do końca życia artysty, z dziennika prowadzonego w ciągu lat siedemnastu, Kraków 1898
[15] Kurjer Warszawski 16.7.1907
[16] Czas 16.7.1907
[17] Czas 3.7.1907
[18] Wiki (liczne błędy)
[19] PSB, hasło Zygmunt Matejko (błędy)
[20] Wielka Genealogia Minakowskiego (błędy)
[21] Gorzkowski Marian, Jan Matejko. Epoka od r. 1861 do końca życia artysty z dziennika prowadzonego w ciągu lat siedemnastu. (oprac. Kazimierz Nowacki i Ignacy Trybowski), Kraków 1993 (błędy)
[22] Księga zmarłych Chrześcijan miejscowych i obcych, Kraków 1907
[23] Dziennik Poznański 21.7.1907
[24] SCUI
METRYCZKA REKORDU
Id
77612
Imię
Edmund Marcin
Nazwisko
Matejko
Zdjęcie
Artykuł
brak
Nadawca
Źródło
Opracowanie GP
Link do tego rekordu
Link wewnętrzny GP (BBCode)
Cytowanie naukowe