Maciej Włodek, h. Prawdzic, ur. ok. 1500. Zmarł zapewne ok 1560. Pisał się "z Hermanowa".
Był być może potomkiem Włodka z Biłki Szlacheckiej ("z Biełki"), lub Jana z Hermanowa (bracia?), którzy w 1441 ufundowali kościół w Hermanowie, w woj. lwowskim, na gruntach tego drugiego.[4]
W 1831 jako rotmistrz roty husarii, składającej się z około 100 osób, brał udział w wojnie polsko-mołdawskiej rozpętanej przez hospodara Piotra IV Raresza.
Maciej Włodek wpierw nieskutecznie próbował spieszoną jazdą wziąć Gwoździec - kluczową twierdzę zajętą przez Wołochów. Po ruszeniu głównych sił pod wodzą hetmana Tarnowskiego zamek odzyskano. Włodek pozostał w twierdzy wraz ze swoją rotą i 100 innymi ludźmi. Po pewnym czasie 15 sierpnia wojska mołdawskie ponownie stanęły pod Gwoźdźcem, pod wodzą perkułaba czerniowieckiego Barnowskiego i perkułaba chocimskiego Włada, próbując wedrzeć się do środka. Wojska polskie broniły się. Odsiecz która przybyła po 4 dniach rozproszyła oblężenie, a śmiały wypadł z twierdzy roty husarskiej Włodka na tyły doprowadził do panicznej ucieczki nieprzyjaciół.[3]
"Pod Gwozdzcem w sto koni będąc nayprzód oblężony od tysiąca zgórą tychże nieprzyjacioł, gdy mu Przyiaciele niebespieczenitwo przed oczy stawiali y radzili w Mieście Obronę, On wziąwszy na pomoc Boga y odwagę skoczył mężnie w Roty Wołoskie chcąc fobie do obozu Polskiego Szablą rozprzestrzenic drogę gdy zaś widział źe Nieprzyjaciele Jego gęsto padaia, zażył swego szczęscia tak dobrze, że z owego tysiąca juz pobitych juz rozproszonych y do bicia nic nie zostało".[2]
"Mając tylko sto koni roty swojej, gdy Wołoszy więcej niż tysiąc jazdy przyciągnęli pod to miejsce, i do miasteczka poczęli szturmować, Włodek chcąc im dać odpór, rocie się owej kazał gotować; ci widząc nierówne siły swoje względem nieprzyjaciela, nie tylko siebie wymawiali z tej okazji, ale i jemu odradzali w takie się niebezpieczeństwo puszczać, nic na to niedbał Włodek, ale z pocztem tylko sług swoich, skoczył w większą kupę Wołochów, których gdy mężnie gromić począł, widząc i szczęście i mężne serce jego, przypadła mu na sukurs owa rota, i tak mocno uderzyła się o Wołochów, że ich na głowę porazili. " [1]
W 3 dni później doszło do ostatecznej rozprawy pod Obertynem gdzie Maciej Włodek również swoim męstwem w znaczący sposób przechylił szalę do zwycięstwa Polaków.[1] Z powodu postawy i swojej odwagi był w wielkim poważaniu zarówno u hetmana Tarnowskiego jak i Sieniawskiego. Był też przy odbieraniu hołdu przez pokonanego wojewodę Piotra.
Zapewne na skutek zasług i męstwa miał zająć się twierdzą w Kamieńcu, którą ogólnie powierzono Sieniawskiemu. Wymurował tu bramę, zamek odnowił, ozdobił i ufortyfikował.
W 1545 mając za żonę Annę Świerszcz trzymał Czarny Ostrów, wraz zamkiem, miastem i kilkunastoma wsiami.[5]
Zygmunt August w 1550 r. wynagradzając zasługi i waleczność Macieja Włodka z Hermanowa, chorążego i starostę kamienieckiego, nadał mu wieczyście dobra królewskie, włości Płoskirów, Leżniów i Oleszyn z przyległościami, nad Bohem w pow. kamienieckim leżące.[4]
Po śmierci drugiej żony ok 1552 otrzymał na Czarnym Ostrowie prawo dożywocia. Jednak siostra żony w procesie zakończonym w 1554 odzyskała te dobra, należące kiedyś do rodziny Świerszczów (z innej linii). W rękach Macieja Włodka pozostały tylko trzy wsie.[5] W 1556 pokwitował go Marcin Podfilipski z dwóch sum 1000 i 500 zł opartych na wsi Koliban.[6]
1: Katarzyna Łaska, córka Stanisława 2. Elżbieta Kamieniecka[8] 3: Anna Świerszcz, zm. ok. 1552 (bzpt)
Syn (z Elżbietą[8]): Stanisław "z Hermanowa", 1590-1613 wojewoda bełski
[1] Niesiecki K., Herbarz... [2] Jabłonowski Józef Aleksander, Dodecas ducum martis Poloniae, Magniq(ue) Ducatus Lithvaniae ceu classicum Sarmatiae universo ad mirandum hostibus, ad terrendum Patriae, ad triumphum posteris, ad exemplum post liminio, excitatum vindicatumq(ue), Lwów 1753 [3] Plewczyński Marek, Wojny i wojskowość polska w XVI wieku Tom I. Lata 1500-1548 [4] SGKP [5] Anusik Zbigniew, Zapomniana panna Lanckorońska Przyczynek do genealogii kilku rodów kresowych, w: Przegląd nauk historycznych 2017, nr 1 (błędnie jako Maciej Włodek h. Sulima) [6] Pułaski Kazimierz; Kronika ... (za: Archiwum Centralne Kijowskie, ks. 3601, f. 7) [7] Rolle Antoni, Zameczki podolskie na Kresach Multańskich, Kamieniec nad Smotryczem, Warszawa 1880 [8] Antoniewicz Leon, Nagrobki kościelne w Krośnie, ze stanowiska heraldyczno-genealogicznego, w: Miesięcznik Heraldyczny, 1908
