Portal w rozbudowie, prosimy o wsparcie.
Uratujmy wspólnie polską tożsamość i pamięć o naszych przodkach.
Bijanka (XVII-XVIII wiek)
3.06.2025 21:36
Bijanka lub bianka. Nazwa ma źródłosłów zapewne pochodzący od ubijania pianki (oba słowa ubijanie i piana mają to samo pochodzenie).
Potrawa niegdyś na stołach wielkopańskich, była robiona z mleka, migdałów, galarety i rosołów, lub z ryżu suszonego, który gotowano w formach. Rej wspomina „bijankę z marcypanem“. Starowolski w opisie dworu cesarza tureckiego powiada: „Przynoszą do jedzenia konfekty, pasty i bijanki, tęgo zrobione z perfumami rozmaitemi“. Krzysztof Opaliński w „Satyrach“ mówi w w. XVII: „Za starych Polaków nie znano na stołach bogatych, co to jest pasztet, co ciasto albo galarety. O biankach nie pytaj, ani marcepanach, chybaby na wesele“. Nawet na stole Zygmunta III tylko w wielkie święta podawano bijankę. Trzeba bowiem wiedzieć, iż królowie polscy, wiedząc, iż we wszystkiem przez możnych są naśladowani, unikali złego przykładu. W broszurze z r. 1649: „Lekarstwo na uzdrowienie Rzplitej, z uniwersałem poborowym“ — autor radzi podatek: „Od bijanek niech płacą zbytkowego groszy 6“.
[Glog.]
Ryż zalać wodą, wysuszyć a następnie utłuc na mąkę. Przesiać i wrzucić do migdałowego mleka, ale żeby nie było za gęsto.
Postawić na ogniu, mieszać aż się dobrze zagotuje.
Zdjąć z ognia, wlać do misy i postawić na zimnie do stężenia.
Wyjąć z formy, posmarować olejkiem migdałowym, posypać cukrem i skropić wódką różaną.
Dosypać cukru i dolać wódki różanej.
Następnie jak w przepisie I wstawić do formy do zgęstnienia.
Migdały zetrzeć, dodać gorącego mleka i cukru. Rozciągnąć na półmisku żeby zastygły.
Pianę nałożyć na owe migdały.
Na koniec można zrobić trochę cienkich małych opłatków z białka na blasze, pozwijać je w rureczki i powtykać w tę pianę.
We współczesnych przepisach wódkę różaną można zastąpić różanym likierem, lub sokiem, choćby wyciśniętym z konfitury.
Potrawa niegdyś na stołach wielkopańskich, była robiona z mleka, migdałów, galarety i rosołów, lub z ryżu suszonego, który gotowano w formach. Rej wspomina „bijankę z marcypanem“. Starowolski w opisie dworu cesarza tureckiego powiada: „Przynoszą do jedzenia konfekty, pasty i bijanki, tęgo zrobione z perfumami rozmaitemi“. Krzysztof Opaliński w „Satyrach“ mówi w w. XVII: „Za starych Polaków nie znano na stołach bogatych, co to jest pasztet, co ciasto albo galarety. O biankach nie pytaj, ani marcepanach, chybaby na wesele“. Nawet na stole Zygmunta III tylko w wielkie święta podawano bijankę. Trzeba bowiem wiedzieć, iż królowie polscy, wiedząc, iż we wszystkiem przez możnych są naśladowani, unikali złego przykładu. W broszurze z r. 1649: „Lekarstwo na uzdrowienie Rzplitej, z uniwersałem poborowym“ — autor radzi podatek: „Od bijanek niech płacą zbytkowego groszy 6“.
[Glog.]
Sposób I
Utłuc dobrze migdały i zalać wódką różaną. Przecedzić przez serwetę.Ryż zalać wodą, wysuszyć a następnie utłuc na mąkę. Przesiać i wrzucić do migdałowego mleka, ale żeby nie było za gęsto.
Postawić na ogniu, mieszać aż się dobrze zagotuje.
Zdjąć z ognia, wlać do misy i postawić na zimnie do stężenia.
Wyjąć z formy, posmarować olejkiem migdałowym, posypać cukrem i skropić wódką różaną.
Sposób II
Zagotować mleko, a gdy zacznie wrzeć dosypać mąki ryżowej.Dosypać cukru i dolać wódki różanej.
Następnie jak w przepisie I wstawić do formy do zgęstnienia.
Sposób III
Kwaterka słodkiej śmietany, dwa białka. ubić. Dodać cukru, wódki różanej i dalej ubijać. (Jeśli jest lato to robić to w chłodzie, w piwnicy). Robić to aż powstanie piana (co się nie ubije odlać).Migdały zetrzeć, dodać gorącego mleka i cukru. Rozciągnąć na półmisku żeby zastygły.
Pianę nałożyć na owe migdały.
Na koniec można zrobić trochę cienkich małych opłatków z białka na blasze, pozwijać je w rureczki i powtykać w tę pianę.
We współczesnych przepisach wódkę różaną można zastąpić różanym likierem, lub sokiem, choćby wyciśniętym z konfitury.