Portal w rozbudowie, prosimy o wsparcie.
Uratujmy wspólnie polską tożsamość i pamięć o naszych przodkach.
Ptakowski Kacper (1817 –1889) - Ks. proboszcz parafii Św. Apostołów Filipa i Jakuba w Skomlinie
15.08.2025 10:25
Narodziny i dzieciństwo
Kacper Ptakowski (wł. Gaspar Ptak) urodził się 1 stycznia 1817 jako pierworodny syn Antoniego Ptaka (ur.1785- zm.1862) kowala Huty Żelaznej w Kuźnicy Grabowskiej i Tekli ze Szczygłów (ur.1791- zm. przed 1853)[1].
Wykształcenie elementarne zdobył prawdopodobnie uczęszczając do szkoły w Czajkowie, gdzie ojciec pracował jako kowal (1821) a od 1822 jako majster w hucie żelaza. Potem zapewne uczęszczał do szkoły przy klasztorze w Grabowie.
Seminarium duchowne we Włocławku
Studiował w seminarium we Włocławku. Nauka trwała 4 lata, a rocznie przyjmowano ok. 25 alumnów. Najwięcej uwago poświęcano formacji duchowej alumnów oraz uczeniu teologii moralnej, kaznodziejstwa, katechizowania, udzielania sakramentów, przepisów liturgicznych i śpiewu. Prawdopodobnie wraz z pójściem do seminarium zmienił, zmieniono mu nazwisko na Ptakowski.
Święcenia kapłańskie i Komendarstwo w Tubądzeniu
Po swięceniach kapłańskich od 1842 roku do 1848 był księdzem komendarzem [2] parafii Tubądzeń zamieszkały we wsi Tubądzeń [3] (pisownia oryginalna). W czasach współczesnych Kacprowi Ptakowskiemu w Tubądzinie istniał drewniany kościół z 1726 r.
14 lipca 1848 roku przebywał w Kraszewicach, gdzie uczestniczył w chrzcie swojej siostrzenicy Małgorzaty Jangas jako świadek i ojciec chrzestny[4].
Komendarstwo w Starokrzepicach
W 1854 pełnił funkcje komendarza w parafii Starokrzepice . Prawdopodobnie do 1857
roku[5].
Probostwo w Skomlinie
W 1861 pełni już posługę duszpasterską jako proboszcz w parafii Skomlin [6]. Ks. Kacpra Ptakowskiego znajdujemy w „Wykazie imiennym wybieralnych do rady powiatowej z powiatu wieluńskiego” [7]. Ksiądz Kacper Ptakowski był proboszczem w Skomlinie od 1857 do 1889r. (wybudował plebanię w 1887r., pochowany został na miejscowym cmentarzu). [8]
Zmarł 16 października 1889 w wieku 73 lat [9] .
Przypisy
[1] Akt urodzenia Gaspara Ptaka 1/1817 USC Kraszewice
Wieś Kuźnica Rok 1817
Roku Tysiąc Osiemset Siedemnastego, dnia drugiego miesiąca Stycznia i godzinie dziewiątej rano. Przed
Nami Urzędnikiem Stanu Cywilnego Gminy Kraszewickiej, Powiatu Ostrzeszowskiego w Województwie
Kaliskim. Stawił się Antoni Ptak Kowal Huty Żelaznej lat trzydzieści liczący w Kuźnicy zamieszkały i okazał nam dziecię płci Męskiej, które urodziło się w domu pod nr. 10 na dniu pierwszym Stycznia r.b. o godzinie trzeciej w południe oświadczając iż jest spłodzone z Niego i Tekli z Szczygłów lat 33 mającej Małżonki jego
i życzeniem jego jest nadać mu imię Gaspar. Po uczynieniu powyższego oświadczenia i okazaniu dziecięcia w
przytomności Pawła Garszty lat pięćdziesiąt trzy liczącego i Łukasza Ciomka lat czterdzieści osiem liczącego,
kościelnych w Kraszewicach zamieszkałych. Po czem akt ten Urodzenia stawiającym przeczytany i przez Nas
podpisany został. Stawiający pisać nie umieją.
Ks. Antoni Rytterski Urzędnik Stanu Cywilnego
[2] Komendarz, zarządca (duchowny), tymczasowy administrator beneficjum kościelnego.
[3] Tubądzin – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie sieradzkim, w gminie Wróblew
[4] U-52/1848 USC Kraszewice 52.
[5] Starokrzepice – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie kłobuckim, w gminie Krzepice, nad rzeką Liswartą. (w) Piotr Szkutnik, Barwna postać w sutannie. Ksiądz Wiktor Krąkowski 1827-1880, administrator parafii Borszewice znajdujemy następujący fragment:
Z Truskolas do Dworszowic ks. W.K., wraz z rodzinnym taborem dotarł zapewne na początku maja 1854 r.
Wskazuje na to korespondencja ks. H. Bogusławskiego. Ks. H. Bogusławski na wysłanej do konsystorza kopii
listu z 8 maja 1854 r. od ks. Ptakowskiego kommendarza parafii Starokrzepice, którego miał zastąpić, pisał o
trudnej sytuacji, w jakiej się znalazł pozostając w Dworszowicach. Narzekał, że przybyły właśnie ks. Krąkowski bez odtradowania probostwa zajął mi wszystko. Czuł się pokrzywdzony, ponieważ nie mógł postąpić podobnie jak ks. W.K., tj. przybyć do powierzonej mu parafii i przebywać tam bez formalnego jej przekazania. Ks Ptakowski w ww. liście starał się pocieszyć ks. H. Bogusławskiego. X. Krakowski przecie nie powinien być tak niegrzecznym i przykrym, boć dopiero po tradycyi ma prawo rządzenia parafią, przez takie postępowanie może się narazić na odpowiedzialność. Podzielam ja zamartwienia WJX Dob. bo i ja w tym samem położeniu, ale w Bogu ufność a nie zginiem.
List ks. Ptakowskiego stanowił odpowiedź na pismo ks. H. Bogusławskiego wysłane przed 8 maja 1854 r. z
Dworszowic. Zatem ks. W.K. przybył do Dworszowic kilka dni wcześniej.
[6] Skomlin – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Skomlin. Miejscowość położona jest przy szosie z Byczyny do Wielunia.
[7] http://www.genealodzy.czestochowa.pl/pl/zasoby/artykuly/262-wykaz-imienny-wybieralnych-do-rady powiatowej-powiatu-wieluskiego-w-roku-1861 ( stan na 11.11.2010)
[8] K. Domagała, " NASZA MAŁA OJCZYZNA "Popularna historia osady Skomlin i jej okolicy,
[9] Zdjęcie nagrobka ks. Ptakowskiego wykonane przez p. Krzysztofa Domagałę a przesłane przez p. Damiana Reszke (autora strony o Skomlinie).
Napis na nagrobku: „Śp Ks. Kacper Ptakowski, Proboszcz Skomliński, Żył lat 73, Zm.16.10.1889”
Grafika do biogramu na http://www.wtg-gniazdo.org/ksieza/Foto/1310371342.pdf
Kacper Ptakowski (wł. Gaspar Ptak) urodził się 1 stycznia 1817 jako pierworodny syn Antoniego Ptaka (ur.1785- zm.1862) kowala Huty Żelaznej w Kuźnicy Grabowskiej i Tekli ze Szczygłów (ur.1791- zm. przed 1853)[1].
Wykształcenie elementarne zdobył prawdopodobnie uczęszczając do szkoły w Czajkowie, gdzie ojciec pracował jako kowal (1821) a od 1822 jako majster w hucie żelaza. Potem zapewne uczęszczał do szkoły przy klasztorze w Grabowie.
Seminarium duchowne we Włocławku
Studiował w seminarium we Włocławku. Nauka trwała 4 lata, a rocznie przyjmowano ok. 25 alumnów. Najwięcej uwago poświęcano formacji duchowej alumnów oraz uczeniu teologii moralnej, kaznodziejstwa, katechizowania, udzielania sakramentów, przepisów liturgicznych i śpiewu. Prawdopodobnie wraz z pójściem do seminarium zmienił, zmieniono mu nazwisko na Ptakowski.
Święcenia kapłańskie i Komendarstwo w Tubądzeniu
Po swięceniach kapłańskich od 1842 roku do 1848 był księdzem komendarzem [2] parafii Tubądzeń zamieszkały we wsi Tubądzeń [3] (pisownia oryginalna). W czasach współczesnych Kacprowi Ptakowskiemu w Tubądzinie istniał drewniany kościół z 1726 r.
14 lipca 1848 roku przebywał w Kraszewicach, gdzie uczestniczył w chrzcie swojej siostrzenicy Małgorzaty Jangas jako świadek i ojciec chrzestny[4].
Komendarstwo w Starokrzepicach
W 1854 pełnił funkcje komendarza w parafii Starokrzepice . Prawdopodobnie do 1857
roku[5].
Probostwo w Skomlinie
W 1861 pełni już posługę duszpasterską jako proboszcz w parafii Skomlin [6]. Ks. Kacpra Ptakowskiego znajdujemy w „Wykazie imiennym wybieralnych do rady powiatowej z powiatu wieluńskiego” [7]. Ksiądz Kacper Ptakowski był proboszczem w Skomlinie od 1857 do 1889r. (wybudował plebanię w 1887r., pochowany został na miejscowym cmentarzu). [8]
Zmarł 16 października 1889 w wieku 73 lat [9] .
Przypisy
[1] Akt urodzenia Gaspara Ptaka 1/1817 USC Kraszewice
Wieś Kuźnica Rok 1817
Roku Tysiąc Osiemset Siedemnastego, dnia drugiego miesiąca Stycznia i godzinie dziewiątej rano. Przed
Nami Urzędnikiem Stanu Cywilnego Gminy Kraszewickiej, Powiatu Ostrzeszowskiego w Województwie
Kaliskim. Stawił się Antoni Ptak Kowal Huty Żelaznej lat trzydzieści liczący w Kuźnicy zamieszkały i okazał nam dziecię płci Męskiej, które urodziło się w domu pod nr. 10 na dniu pierwszym Stycznia r.b. o godzinie trzeciej w południe oświadczając iż jest spłodzone z Niego i Tekli z Szczygłów lat 33 mającej Małżonki jego
i życzeniem jego jest nadać mu imię Gaspar. Po uczynieniu powyższego oświadczenia i okazaniu dziecięcia w
przytomności Pawła Garszty lat pięćdziesiąt trzy liczącego i Łukasza Ciomka lat czterdzieści osiem liczącego,
kościelnych w Kraszewicach zamieszkałych. Po czem akt ten Urodzenia stawiającym przeczytany i przez Nas
podpisany został. Stawiający pisać nie umieją.
Ks. Antoni Rytterski Urzędnik Stanu Cywilnego
[2] Komendarz, zarządca (duchowny), tymczasowy administrator beneficjum kościelnego.
[3] Tubądzin – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie sieradzkim, w gminie Wróblew
[4] U-52/1848 USC Kraszewice 52.
[5] Starokrzepice – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie kłobuckim, w gminie Krzepice, nad rzeką Liswartą. (w) Piotr Szkutnik, Barwna postać w sutannie. Ksiądz Wiktor Krąkowski 1827-1880, administrator parafii Borszewice znajdujemy następujący fragment:
Z Truskolas do Dworszowic ks. W.K., wraz z rodzinnym taborem dotarł zapewne na początku maja 1854 r.
Wskazuje na to korespondencja ks. H. Bogusławskiego. Ks. H. Bogusławski na wysłanej do konsystorza kopii
listu z 8 maja 1854 r. od ks. Ptakowskiego kommendarza parafii Starokrzepice, którego miał zastąpić, pisał o
trudnej sytuacji, w jakiej się znalazł pozostając w Dworszowicach. Narzekał, że przybyły właśnie ks. Krąkowski bez odtradowania probostwa zajął mi wszystko. Czuł się pokrzywdzony, ponieważ nie mógł postąpić podobnie jak ks. W.K., tj. przybyć do powierzonej mu parafii i przebywać tam bez formalnego jej przekazania. Ks Ptakowski w ww. liście starał się pocieszyć ks. H. Bogusławskiego. X. Krakowski przecie nie powinien być tak niegrzecznym i przykrym, boć dopiero po tradycyi ma prawo rządzenia parafią, przez takie postępowanie może się narazić na odpowiedzialność. Podzielam ja zamartwienia WJX Dob. bo i ja w tym samem położeniu, ale w Bogu ufność a nie zginiem.
List ks. Ptakowskiego stanowił odpowiedź na pismo ks. H. Bogusławskiego wysłane przed 8 maja 1854 r. z
Dworszowic. Zatem ks. W.K. przybył do Dworszowic kilka dni wcześniej.
[6] Skomlin – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Skomlin. Miejscowość położona jest przy szosie z Byczyny do Wielunia.
[7] http://www.genealodzy.czestochowa.pl/pl/zasoby/artykuly/262-wykaz-imienny-wybieralnych-do-rady powiatowej-powiatu-wieluskiego-w-roku-1861 ( stan na 11.11.2010)
[8] K. Domagała, " NASZA MAŁA OJCZYZNA "Popularna historia osady Skomlin i jej okolicy,
[9] Zdjęcie nagrobka ks. Ptakowskiego wykonane przez p. Krzysztofa Domagałę a przesłane przez p. Damiana Reszke (autora strony o Skomlinie).
Napis na nagrobku: „Śp Ks. Kacper Ptakowski, Proboszcz Skomliński, Żył lat 73, Zm.16.10.1889”
Grafika do biogramu na http://www.wtg-gniazdo.org/ksieza/Foto/1310371342.pdf