W Kaliszu przebywali władcy, książęta, tu podpisywano traktaty. Tu był Zamek Królewski. Znaczące grody chroniły się przed najezcami za pomocą murów obronnych i baszt. Wczesne fortyfikacje miasto miało jako umocnienia drewniano - ziemne. W połowie XIV wieku budowa murowanych murów obronny w Kaliszu zastąpiła fortyfikacji drewniano - ziemne. W roku 1257 książę Bolesław Pobożny lokował miasto na prawie średzkim. Kalisz okolony rzeką Prosną rozbudowywał się. Powstawały kościoły, cechy rzemieślnicze i rozwijał się handel. Kalisz leżał na tzw. Szlaku Bursztynowym biegnącym z Włoch przez Śląsk do Bałtyku. Gród chronił kupców zmierzających tym szlakiem. Należało więc zbudować fortyfikacje aby miasto było bardziej bezpieczne . Inicjatorem murów ceglanych był król Kazimierz Wielki. W Kaliszu mieszkali jego dziadkowie, rodzice matki Jadwigi Bolesławówny. Mam na myśli błogosławioną Jolentę i Bolesława Pobożnego, fundatorów katedry i klasztoru oo. Franciszkanów . Za czasów Króla Kazimierza Wielkiego około roku 1350 miasto w całości otoczono fortyfikacjami miejskimi. Mury biegły wzdłuż odnogi rzeki Prosny. Ten obwód murów pokrywał się z owalnym dzisiejszym śródmieściem. Miały kształt owalu, długość około 1600 metrów a powierzchnia miasta wewnątrz murów wynosiła 18 ha. W roku 1418, to jest w 8 lat po bitwie pod Grunwaldem, Władysław Jagiełło Kaliszowi zarządził opłaty targowe z przeznaczeniem na reperację murów miejskich . Te fortyfikacje budowano a potem remontowano je przez wiele lat. Do połowy XVII wieku fortyfikacje były remontowane i modernizowane. Największe roboty modernizacyjne przeprowadzono po pożarze miasta w roku 1537. Roboty objęły rozbudowę głównych bram, przebudowę lub budowę nowych baszt oraz przebudowę murów. Po zajęciu Kalisza w roku 1655 przez Szwedów wzmocnili oni mury obronne. Mury ucierpiały w następnym roku i zaczął się ich upadek. Do fortyfikacji należały murowane mury obronne, bramy i baszty. Według planu miasta z XVIII wieku mury miejskie miały długość około 1600 metrów, wysokość około 4 do 6 metrów a ich grubość była około 1,8 metrów. Grubość widać na pozostałościach murów. Ceglane mury obronne były na fundamencie kamiennym . Między murami miejskimi było 15 baszt i 4 bramy. Bramy nosiły nazwy : Wrocławska, Toruńska a mniej ważne bramy to Piskorzewska i Łazienna. Już w roku 1283 wzniesiono Bramę Toruńską.
Kaliski Zamek Królewski leżał w okolicy dzisiejszego Liceum im. Adama Asnyka. Zamek miał 7 tysięcy łokci kwadratowych powierzchni. W Polsce długość łokcia mieściła się w zakresie 57 - 65 cm. Czyli średnio 60 cm. Zamek miał powierzchnię około 4200 metrów kwadratowych. Zamek był ceglany i gotycki. Jego budowla stanowiła ważny punkt wśród murów obronnych. Zamek leżąc w linii murów obronnych podparty był od zewnątrz murowanymi skarpami. Miał cztery kondygnacje i mieścił reprezentacyjne sale miejskie. Był to bardzo duży i pamiętający XIII wiek gmach czteroskrzydłowy. Według badaczy mógł liczyć nawet 45 pomieszczeń. Zamek miał głęboką fosę i most zwodzony. Przed zamkiem był duży pusty plac wystawiający napastników na ostrzał utrudniając im dostęp do murów. Obok niego na szczycie Placu Jana Pawła II była Brama Toruńska. Była to najokazalsza ze wszystkich bram miejskich - Brama Toruńska była wśród murów miasta Kalisza które dodatkowo otoczone były fosą. Bramy Łazienna i Piskorzewska były na wylocie ulic o tych samych nazwach do parku i na planty.
Brama Wrocławska była w pobliżu Mostu Kamiennego. Broniła ona drogi wiodącej ku miastu i na Przedmieście Wrocławskie. Przeprawę przez rzekę Prosnę umożliwiał drewniany most zwodzony. Po obu stronach przed mostem stały dwie okrągłe baszty kryte dachówką i mur o długości 20 metrów tworzący korytarz a na jego końcu była brama z opuszczaną kratą. Za nimi był dwudziestometrowy korytarz z cegły. Korytarzem dochodziło się do bramy która miała górne pomieszczenie nad sklepienie pod którym opuszczano kratę broniąca miasto. Dziś zaznaczono za pomocą kostki na nawierzchni ulicy kształt fundamentów bramy i korytarza co widać na zdjęciach.
Jedna z baszt zachowała się do dziś i zwana jest Dorotką. Dalej mury biegły w kierunku dzisiejszego Starostwa. Ciekawostką jest budowa gmachu obecnego starostwa w latach 1586 - 1591 z fundacji prymasa Polski księdza Stanisława Karnkowskiego. Projektowany budynek przez Jana Marii Bernardoniego nie mieścił się w obrębie miejskich murów obronnych. W roku 1590 przesunięto mury obronne na co zgodę wyraził król Zygmunt III. Nową basztę przerobiono później na Basztę Artyleryjską która zachowała się wraz fragmentami muru obronnego do dziś. Według opisu z roku 1778 mury były bardzo zdewastowane. Toteż Komisja Dobrego Porządku zdecydowała się na rozbiórkę murów. W roku 1790 rozebrano Bramę Wrocławską. Inne bramy i baszty oprócz Dorotki też już nie istnieją.
Gdyby pozostałości po fortyfikacji połączyć krzywą linią to otrzymamy dawny zarys murów obronnych w Kaliszu. A wewnątrz murów ich obecne centrum miasta. Obok Bazyliki Wniebowzięcia NMP ( Narodowe Sanktuarium św. Józefa ) zachowała się jedyna baszta wzniesiona na przełomie XIV- XV wieku .Baszta Dorotka. Najpierw miała kształt prostokątny a po przebudowie w XVI wieku ma kształt półokrągły. Zachowana baszta jest budowlą dwukondygnacyjną ze stożkowym dachem. Jej wysokość to około 9,5 m a średnica 5,4 m. Mury przylegające do baszty zrekonstruowano w latach 60. XX wieku.
W Kaliszu zostało sporo fragmentów murów obronnych. Gdyby je obejść to trasa wyniesie około 2 km. Oprócz Baszty Dorotki z fragmentem murów zachowała się do dziś Baszta Artyleryjska wraz z fragmentami muru obronnego . Idąc dalej przy ulicy Kadecka i Łazienna w podwórzu starej kamieniczki jest najstarszy fragment murów obronnych pochodzący z końca XIII wieku. Dalej przy klasztorze oo. Franciszkanów, przy samym kościele znajduje się fragment murów z okresu średniowiecza. Tutaj znajdowała się Baszta Franciszkańska . Idąc dalej wzdłuż ulicy Kazimierzowskiej dojdziemy do XIX wiecznego Mostu Kamiennego. Tutaj znajdowała się Brama Wrocławska . Przy Moście Kamiennym za pomocą kostki brukowej zaznaczono ślad po Bramie Wrocławskiej . Najdłuższy odcinek murów o długości około 90 metrów zachował się przy ulicy Parczewskiego a jednym z jego elementów architektonicznych są trzy ceglane wsporniki które pewnie dawniej podtrzymywały basztę nadwieszoną nad murem . I dalej dochodzimy do Liceum im. A. Asnyka. Tu obok niego znajdują się pozostałości Zamku Kaliskiego.
