Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Daubuciszki, pow. oszmiański
26.07.2010 22:12
Daubuciszki - wieś na północ od Dziewieniszek, nad Gawją, 4 km na południe od Paszków.
Wieś wymieniana w 1560 roku. W 1775 roku był tu dwór należący do Antoniego Chludzińskiego. Od końca XIX w. majątek był własnością rodziny Pierzchała Umiastowskich.
Daubuciszki nabył ok. r. 1790 Jakub Umiastowski (1764 - 1809). Jego ojciec Jan Hieronim w 1704 r. osiedlił się w Oszmiańszczyźnie, zakupując majątki Opitę, Talkowszczyznę oraz Zarankowszczyznę. Jakub w wieku 23 lat został komornikiem granicznym powiatu lidzkiego. Od r. 1789 był sędzią grodzkim oszmiańskim, a od 1772 objął urząd sędziego ziemskiego w tym samym powiecie. Był zwolennikiem reform Sejmu Czteroletniego i przeciwnikiem targowicy. W r. 1800 został marszałkiem szlachty powiatu oszmiańskiego. Żoną Jakuba Umiastowskiego była Anna (1764-1851), córka księcia Krzysztofa z Kozielska, Puzyny oraz Marianny z hrabiów Judyckich.
Po śmierci Jakuba Umiastowskiego właścicielami Daubuciszek byli kolejno jego synowie: Ludwik i Kazimierz oraz wdowa po Kazimierzu, Maria Józefa, po jej zaś śmierci w r. 1877 dobra te otrzymał w spadku syn Kazimierza i Marii Józefy - Władysław (1833 - 1904), za rządów, którego nastąpił największy rozkwit Daubuciszek. W skład majątku wchodziły w tym czasie również tzw. przyległości: karczemny „uczastek” Daubuciszki oraz zaścianki - Rymosze, Szulnia oraz Piaski.
Po roku 1920 majątek uległ przymusowej parcelacji, będącej wynikiem reformy rolnej. W odróżnieniu od innych rozparcelowanych majątków, ziemie przynależące do folwarku Daubuciszki przypadły okolicznej ludności. Nauczycielem szkoły w Daubuciszkach (po 1861 r.) był Franciszek Benedykt Bohuszewicz (1840 - 1900), pisarz ludowy, urzędnik sądowy, autor zbioru bajek, wierszy w języku białoruskim wydawanych w Krakowie i Poznaniu.
Potem właściciel dworu i majątku był Wacław Dorniak mający polsko niemiecko polskie pochodzenie. podczas agresji niemieckiej na Polskę wyjechał na Litwę. W 1939 roku władza białoruska założyła szkołę rosyjską. Podczas okupacji niemieckiej Wacław Dorniak powrócił do Daubuciszek, natomiast szkoła była nieczynna. Wacław Dorniak po wejściu sowietów, po 1944 roku został zesłany do syberyjskich łagrów.
za zgodą autora z pracy: Mieczysław Machulak W Dziewieniszkach i dalej wyd. Krosno 2008.
Wieś wymieniana w 1560 roku. W 1775 roku był tu dwór należący do Antoniego Chludzińskiego. Od końca XIX w. majątek był własnością rodziny Pierzchała Umiastowskich.
Daubuciszki nabył ok. r. 1790 Jakub Umiastowski (1764 - 1809). Jego ojciec Jan Hieronim w 1704 r. osiedlił się w Oszmiańszczyźnie, zakupując majątki Opitę, Talkowszczyznę oraz Zarankowszczyznę. Jakub w wieku 23 lat został komornikiem granicznym powiatu lidzkiego. Od r. 1789 był sędzią grodzkim oszmiańskim, a od 1772 objął urząd sędziego ziemskiego w tym samym powiecie. Był zwolennikiem reform Sejmu Czteroletniego i przeciwnikiem targowicy. W r. 1800 został marszałkiem szlachty powiatu oszmiańskiego. Żoną Jakuba Umiastowskiego była Anna (1764-1851), córka księcia Krzysztofa z Kozielska, Puzyny oraz Marianny z hrabiów Judyckich.
Po śmierci Jakuba Umiastowskiego właścicielami Daubuciszek byli kolejno jego synowie: Ludwik i Kazimierz oraz wdowa po Kazimierzu, Maria Józefa, po jej zaś śmierci w r. 1877 dobra te otrzymał w spadku syn Kazimierza i Marii Józefy - Władysław (1833 - 1904), za rządów, którego nastąpił największy rozkwit Daubuciszek. W skład majątku wchodziły w tym czasie również tzw. przyległości: karczemny „uczastek” Daubuciszki oraz zaścianki - Rymosze, Szulnia oraz Piaski.
Po roku 1920 majątek uległ przymusowej parcelacji, będącej wynikiem reformy rolnej. W odróżnieniu od innych rozparcelowanych majątków, ziemie przynależące do folwarku Daubuciszki przypadły okolicznej ludności. Nauczycielem szkoły w Daubuciszkach (po 1861 r.) był Franciszek Benedykt Bohuszewicz (1840 - 1900), pisarz ludowy, urzędnik sądowy, autor zbioru bajek, wierszy w języku białoruskim wydawanych w Krakowie i Poznaniu.
Potem właściciel dworu i majątku był Wacław Dorniak mający polsko niemiecko polskie pochodzenie. podczas agresji niemieckiej na Polskę wyjechał na Litwę. W 1939 roku władza białoruska założyła szkołę rosyjską. Podczas okupacji niemieckiej Wacław Dorniak powrócił do Daubuciszek, natomiast szkoła była nieczynna. Wacław Dorniak po wejściu sowietów, po 1944 roku został zesłany do syberyjskich łagrów.
za zgodą autora z pracy: Mieczysław Machulak W Dziewieniszkach i dalej wyd. Krosno 2008.