Oszmiana,
miasto powiatowe, nad rz. Oszmianką, o 74 w, od Wilna, przy trakcie wileńsko-mińskim. Bardzo stara osada,
wymieniana w dziejach już pod r. 1584 z powodu wyprawy Krzyżaków pod Wilno. W r. 1432 z zamku tutejszego
wypędzony został Świdrygiełło. Miasto niszczone było .podczas najazdów szwedzkich i moskiewskich oraz w
r. 1812 podczas odwrotu armji Napoleona. W r. 1831 miasto zajęte było początkowo przezpowstańców pod
wodzą pułk. Karola Przeździeckiego i ks. Jasińskiego, zajęte jednak w kwietniu przez wojskarosyjskie, wydane
zostało na rzeź. Wymordowani zostali m. in. przez kozaków wszyscy mieszkańcy, którzy schronili się w kościele.
Był tu klasztor dominikanów, zniesiony zupełnie w r. 1850. Kościół, założony przez Jagiełłę, nowy mur. z r. 1904.
Żrodło: E. Maliszewski Przewodnik po Gubernii Wileńskiej