Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Soleczniki Małe (pow. wileńsko -trocki)
22.08.2010 16:08
W odległości 8 km na północ od Solecznik, nad rzeką Wisińczą, położone są Małe Soleczniki- dawna posiadłość Hlebowiczów i Chodkiewiczów, później (od 1824 roku) – Mianowskich do 1913 r.
Mikołaj Mianowski (1783 – 1843), żonaty z Anną Mincewiczówną. Był profesorem Uniwersytetu Wileńskiego, a po jego zamknięciu - kierownikiem katedry i rektorem Wileńskiej Akademii Medyczno - Chirurgicznej. Potem majątek małosolecznicki dziedziczył Konstanty Mianowski. Z kolei właścicielem był Aleksander, (zm. ok. 1925 roku), żonaty z Marią z Żórawskich, ostatnim zaś z rodziny - Zygmunt Mianowski (1882-ok. 1955). Dwór w małych Solecznikach, dziś już nieistniejący, był budynkiem drewnianym, parterowym, na wysokiej podmurówce. Ozdobiony był gankiem o dwóch parach filarów. Znajdowało się w nim 12 pomieszczeń. Zgromadzono tam liczne dzieła sztuki, bogaty księgozbiór i rodzinne archiwum. Budynek ulokowany był na wzgórzu, nad Wisińczą, otoczony parkiem o pow. ok. 5 ha. Spłonął doszczętnie w czasie II wojny światowej. Obok znajdowała się oficyna. Cały majątek Soleczniki Małe z folwarkami Wodaginie i Trokienie zajmował ok. 1500 ha. Prócz pomników na cmentarzu o byłych właścicielach Małych Solecznik przypomina jedynie kilka zabudowań gospodarczych oraz stara topola przy drodze do pałacu.
We wsi znajduje się kościół św. Jerzego, odbudowany w roku 1834 przez Mikołaja Mianowskiego. Kościół był zamknięty przez władze carskie w 1866 r., w czasie nasilenia działań wymierzonych przeciwko Polakom. 3 lipca 1906 roku ks. Edward Rop, biskup wileński erygował parafię w Małych Solecznikach. W 1910 roku liczyła ona 2135 wiernych i należała do dekanatu raduńskiego. Małosolecznicki kościół to budynek drewniany, wzniesiony wg projektu Karola Podczaszyńskiego. styl kościoła klasycystyczny, jednonawowy, z jedną zakrystią i krzyżem na dachu. Fasada jako sześciokolumnowy portyk. W miejscowej parafii pracował ks. Władysław Baranowski (1891 - 1968) po 1945 roku bez przydziału, zmarł na Litwie.3
„Pańskie mogiłki” - tak nazywa się groby rodziny Mianowskich, znajdujące się na miejscowym cmentarzu, położonym dwieście metrów od drogi Soleczniki-Wilno. Tu, wraz z żoną Antoniną, spoczywa Mikołaj Mianowski. Obok znajdują się groby ich synów: Aleksandra (radca dworu, zmarł w 1925 r. w wieku 70 lat) oraz Konstantego (jenerał inżynier, ur. 20 września 1819 r. zm. 23 lutego 1892 r.).W 2006 r. odnowiono mogiły Mianowskich.
Tam, gdzie niegdyś stał młyn, dziś wybudowano motel „Selena”. Zachowały się resztki budynków folwarku w Trokienach, ostatniego miejsca pobytu Mianowskich. Jego właściciel Stanisław Mianowski (1889 - 1972), uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, sędzia sądu okręgowego w Wilnie, oficer Armii Krajowej, opuścił Wileńszczyznę jesienią 1945 roku. Zmarł w 1972 roku w Łodzi. Obraz swojej małej Ojczyzny - Małych Solecznik i okolic w latach 1895-1945- przedstawił w pamiętnikach pt.” Świat, który odszedł”
W 1929 roku w solecznickiej gminnie do większych wiosek należały: Anuliszki, Gumba, Jackuny, Jedlina, Osliszki, Jeglimońce, Kamionka, Tartaki, Tataryszki Stare, Zawiszańce.
Rzemiosłem, handlem zajmowali się 1: cieśle: - B. Adamowicz (Zawiszańce); w Tataryszkach Starych; B. Jusioł, A. Ragaża, J. Rudziński; felczer K. Bohdziul; garncarze: A. Chwin, M. Mieszkuć (obaj Jedlina - Osliszki), W. Szykuc - Jackany; kawiarnia: M. Kaczanowski; kowale: S. Klubo - Kamionka, S. Mirski -Jedlina Osliszki, A. Nowicki - Jackany; krawcy A. Bohdziewicz -Tatarzyszki Stare; eksploatacja lasów; F. Baranowski (Rudniki), J. Bieniakoński (Gudełki), E. Coch - Cochówka, "Gurelgor" wł. W. Gurwicz i spółka, N. Jejrusz (Gudełki), M. Makiet (Stoki), M. Minkiel (Gumba), L. Ozik, (Soleczniki), I. Rabinowicz (Tarakańce), P. Santocki (Bohusze), H. Sznejder - (Gaściewicze), Karol Wagner; młyny: A. Mianowski (Tartaki), J. Pieskowski (Soleczniki Małe), A. i D. Poletaccy w (Tartaki), F. Królikiewicz (Gaściewicze); piwiarnie: J. Brudno w Solecznikach Małych, restauracje: A. Bohdziewicz, J. Domaszowicz, P. Kaczenowski; rybołówstwo: D. Konarzewski (Świeniec); artykuły spożywcze: P. Arkin, E. Bezproznanny, J. Brudno (Kamionka), I. Cofnas (Jeglimońce), A. Jusiowicz, Ch. Kawinok, A. Kozłowski, A. Lowin (Dajnówka), A. Szostak - (Dejnów) E. Szyk, Sz. Wilkobryska, A. Aładowicz (Śliżuny), H. Kopleński, K. Koplewski (Gudełki), A. Rodis (Dajnowo); szewcy: K. Kozakiewicz, J. Sienkiewicz, J. Zabiołosier (Tataryszki Stare); terpentyniarnie: I. Gulkowicz (Gudełki), J. Gelman (Płytnica). W Paskowszczyźnie znajdowała się mleczarnia w której przerabiano w 1928 roku 44 00 litrów mleka. Mleczarnia funkcjonowała tylko trzy lata.
18 maja 1938 roku, Tadeusz Góra,na szybowcu PWS-101, wykonał przelot z Bezmiechowej do miejscowości Soleczniki Małe pod Wilnem. Długość lotu wynosiła prawie 578 km. Był to rekord świata. Za ten czyn, jako pierwszy szybownik na świecie, w 1939 roku został odznaczony Medalem Lilienthala, najwyższym odznaczeniem szybowcowym na świecie, wręczonym już po wojnie. 24 maja 2006 r. w Małych Solecznikach odsłonięto tablicę, upamiętniającą to osiągniecie.
za zgodą autora: Mieczysław Machulak W stronę Solecznik wyd. Krosno 2007
Mikołaj Mianowski (1783 – 1843), żonaty z Anną Mincewiczówną. Był profesorem Uniwersytetu Wileńskiego, a po jego zamknięciu - kierownikiem katedry i rektorem Wileńskiej Akademii Medyczno - Chirurgicznej. Potem majątek małosolecznicki dziedziczył Konstanty Mianowski. Z kolei właścicielem był Aleksander, (zm. ok. 1925 roku), żonaty z Marią z Żórawskich, ostatnim zaś z rodziny - Zygmunt Mianowski (1882-ok. 1955). Dwór w małych Solecznikach, dziś już nieistniejący, był budynkiem drewnianym, parterowym, na wysokiej podmurówce. Ozdobiony był gankiem o dwóch parach filarów. Znajdowało się w nim 12 pomieszczeń. Zgromadzono tam liczne dzieła sztuki, bogaty księgozbiór i rodzinne archiwum. Budynek ulokowany był na wzgórzu, nad Wisińczą, otoczony parkiem o pow. ok. 5 ha. Spłonął doszczętnie w czasie II wojny światowej. Obok znajdowała się oficyna. Cały majątek Soleczniki Małe z folwarkami Wodaginie i Trokienie zajmował ok. 1500 ha. Prócz pomników na cmentarzu o byłych właścicielach Małych Solecznik przypomina jedynie kilka zabudowań gospodarczych oraz stara topola przy drodze do pałacu.
We wsi znajduje się kościół św. Jerzego, odbudowany w roku 1834 przez Mikołaja Mianowskiego. Kościół był zamknięty przez władze carskie w 1866 r., w czasie nasilenia działań wymierzonych przeciwko Polakom. 3 lipca 1906 roku ks. Edward Rop, biskup wileński erygował parafię w Małych Solecznikach. W 1910 roku liczyła ona 2135 wiernych i należała do dekanatu raduńskiego. Małosolecznicki kościół to budynek drewniany, wzniesiony wg projektu Karola Podczaszyńskiego. styl kościoła klasycystyczny, jednonawowy, z jedną zakrystią i krzyżem na dachu. Fasada jako sześciokolumnowy portyk. W miejscowej parafii pracował ks. Władysław Baranowski (1891 - 1968) po 1945 roku bez przydziału, zmarł na Litwie.3
„Pańskie mogiłki” - tak nazywa się groby rodziny Mianowskich, znajdujące się na miejscowym cmentarzu, położonym dwieście metrów od drogi Soleczniki-Wilno. Tu, wraz z żoną Antoniną, spoczywa Mikołaj Mianowski. Obok znajdują się groby ich synów: Aleksandra (radca dworu, zmarł w 1925 r. w wieku 70 lat) oraz Konstantego (jenerał inżynier, ur. 20 września 1819 r. zm. 23 lutego 1892 r.).W 2006 r. odnowiono mogiły Mianowskich.
Tam, gdzie niegdyś stał młyn, dziś wybudowano motel „Selena”. Zachowały się resztki budynków folwarku w Trokienach, ostatniego miejsca pobytu Mianowskich. Jego właściciel Stanisław Mianowski (1889 - 1972), uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, sędzia sądu okręgowego w Wilnie, oficer Armii Krajowej, opuścił Wileńszczyznę jesienią 1945 roku. Zmarł w 1972 roku w Łodzi. Obraz swojej małej Ojczyzny - Małych Solecznik i okolic w latach 1895-1945- przedstawił w pamiętnikach pt.” Świat, który odszedł”
W 1929 roku w solecznickiej gminnie do większych wiosek należały: Anuliszki, Gumba, Jackuny, Jedlina, Osliszki, Jeglimońce, Kamionka, Tartaki, Tataryszki Stare, Zawiszańce.
Rzemiosłem, handlem zajmowali się 1: cieśle: - B. Adamowicz (Zawiszańce); w Tataryszkach Starych; B. Jusioł, A. Ragaża, J. Rudziński; felczer K. Bohdziul; garncarze: A. Chwin, M. Mieszkuć (obaj Jedlina - Osliszki), W. Szykuc - Jackany; kawiarnia: M. Kaczanowski; kowale: S. Klubo - Kamionka, S. Mirski -Jedlina Osliszki, A. Nowicki - Jackany; krawcy A. Bohdziewicz -Tatarzyszki Stare; eksploatacja lasów; F. Baranowski (Rudniki), J. Bieniakoński (Gudełki), E. Coch - Cochówka, "Gurelgor" wł. W. Gurwicz i spółka, N. Jejrusz (Gudełki), M. Makiet (Stoki), M. Minkiel (Gumba), L. Ozik, (Soleczniki), I. Rabinowicz (Tarakańce), P. Santocki (Bohusze), H. Sznejder - (Gaściewicze), Karol Wagner; młyny: A. Mianowski (Tartaki), J. Pieskowski (Soleczniki Małe), A. i D. Poletaccy w (Tartaki), F. Królikiewicz (Gaściewicze); piwiarnie: J. Brudno w Solecznikach Małych, restauracje: A. Bohdziewicz, J. Domaszowicz, P. Kaczenowski; rybołówstwo: D. Konarzewski (Świeniec); artykuły spożywcze: P. Arkin, E. Bezproznanny, J. Brudno (Kamionka), I. Cofnas (Jeglimońce), A. Jusiowicz, Ch. Kawinok, A. Kozłowski, A. Lowin (Dajnówka), A. Szostak - (Dejnów) E. Szyk, Sz. Wilkobryska, A. Aładowicz (Śliżuny), H. Kopleński, K. Koplewski (Gudełki), A. Rodis (Dajnowo); szewcy: K. Kozakiewicz, J. Sienkiewicz, J. Zabiołosier (Tataryszki Stare); terpentyniarnie: I. Gulkowicz (Gudełki), J. Gelman (Płytnica). W Paskowszczyźnie znajdowała się mleczarnia w której przerabiano w 1928 roku 44 00 litrów mleka. Mleczarnia funkcjonowała tylko trzy lata.
18 maja 1938 roku, Tadeusz Góra,na szybowcu PWS-101, wykonał przelot z Bezmiechowej do miejscowości Soleczniki Małe pod Wilnem. Długość lotu wynosiła prawie 578 km. Był to rekord świata. Za ten czyn, jako pierwszy szybownik na świecie, w 1939 roku został odznaczony Medalem Lilienthala, najwyższym odznaczeniem szybowcowym na świecie, wręczonym już po wojnie. 24 maja 2006 r. w Małych Solecznikach odsłonięto tablicę, upamiętniającą to osiągniecie.
za zgodą autora: Mieczysław Machulak W stronę Solecznik wyd. Krosno 2007