Czacki Tadeusz (1765-1813)

[blok]Czacki Tadeusz, urodził się 28.08.1765 w Porycku (dziś Pawliwka) na Wołyniu, zmarł 08.02.1813 w Dubnie; historyk, działacz gospodarczy i oświatowy, twórca prac z zakresu historii, prawa i statystyki, bibliofil. W czasie panowania króla Stanisława Augusta członek Komisji Kruszcowej i Skarbowej. Propagator rzemiosła i handlu, badał możliwości handlu z Turcją i Mołdawią. Pracował nad stworzeniem dokładnej hydrograficznej mapy Polski i Litwy, potrzebnej do regulacji rzek. Współzałożyciel Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie (1800). Wyznaczony został na kontynuatora Historii narodu polskiego Adama Naruszewicza. Jego praca O litewskich i polskich prawach, t.1-2, 1800-01 jest pierwszą w Polsce próbą historycznej interpretacji prawa. Zachęcał do zbierania pieśni i podań ludowych jako źródeł do dziejów przedchrześcijańskich. Od 1803 jako wizytator szkół guberni wołyńskiej, podolskiej i kijowskiej zasłużył się dla rozwoju oświaty na tych terenach, znacznie pomnażając ilość szkół, wiążąc je z potrzebami gospodarczymi. Dziełem jego życia było utworzenie Liceum Krzemienieckiego (1805). Wiele jego pism zostało wydanych pośmiertnie.

[]