Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Kraszewski Józef Ignacy (1812-1887)
15.10.2008 09:55
Kraszewski Józef Ignacy, pseud. Bogdan Bolesławita, urodził się 28.07.1812 w Warszawie, zmarł 19.03.1887 w Genewie. Powieściopisarz, prozaik, poeta, publicysta, krytyk, dziennikarz, wydawca, malarz i rysownik, działacz społeczny i polityczny. W 1829 rozpoczął studia literackie na Uniwersytecie Wileńskim. W 1830-1832 w areszcie za udział w tajnym związku młodzieży. Wyjechał do majątku ojca w Dołhe, a w 1837-1853 gospodarował w majątkach Omelno, Grodziec i Hubin na Wołyniu. W 1853-1859 mieszkał w Żytomierzu, następnie w Warszawie, gdzie objął kierownictwo „Gazety Codziennej" (1861 przemianowanej na „Gazetę Polską"). Na początku 1863 wyjechał do Drezna, skąd współpracował z polskimi czasopismami i wydawnictwami. W 1868-1871 miał własną drukarnię, publikując m.in. wydawnictwa periodyczne, jak „Tydzień". W 1883 aresztowany i oskarżony o współpracę szpiegowską z Francją, był skazany i więziony. W 1885 udało mu się wyjechać za kaucją za granicę, przebywał we Włoszech i Francji.
Ogromny ilościowo i różnorodny gatunkowo dorobek Kraszewskiego, liczący 223 powieści, nie ma sobie równych w literaturze polskiej, jest także fenomenem w skali międzynarodowej. W warszawsko-wołyńskim okresie twórczości, nawiązującej często do realiów ukraińskich, dominuje współczesna proza obyczajowo-społeczna, jak: Poeta i świat (1839), powieści poświęcone życiu ludu: Historia Sawki (1842), Ulana (1843), Budnik (1847), Ostap Bondarczuk (1847), Chata za wsią (1852), Jermoła (1855), Historia kołka w płocie (1860), oraz krytyczny obraz szlachty i coraz częściej deklasującego się ziemiaństwa: Latarnia czarnoksięska (1843-1844), Komedianci (t.1-2, 1851), Interesa familijne (1853), Dwa światy (1856), Ostatni z Siekierzyńskich (1851). Także powieści podejmujące problematykę filozoficzną, jak Sfinks (t. 1-4, 1847), Powieść bez tytułu (1855), Metamorfozy (1859). W okresie drezdeńskim zajmował się szczególnie powstaniem styczniowym i jego skutkami, z różnych punktów widzenia: od pełnej aprobaty po negację walki zbrojnej, np. Dziecię Starego Miasta (1863), Para czerwona (1864), Dziadunio (1869). W wielu znanych utworach popowstaniowych pojawia się radykalizm społeczny, potępiający próżniacze życie arystokracji i szlachty oraz egoistycznych dorobkiewiczów: Morituri (1874), Wielki nieznajomy (1871-1872), Pamiętnik panicza (1875). Od początku swojej twórczości interesował się Kraszewski powieścią historyczną, zbliżoną do faktografii i pozbawioną wybujałej fabuły, ale dopiero w Zygmuntowskich czasach (1846) udało mu się stworzyć własny udany jej model, w pełni rozwinięty po wyjeździe z kraju, m.in.: Hrabina Cosel (1874), Brühl (1875), Warszawa w 1794 roku (1873), Macocha (t. 1-3, 1873). Od 1876 zaczął publikować cykl powieści historycznych złożony z 29 utworów w 79 tomach, obejmujących dzieje Polski od czasów bajecznych w Starej baśni (t. 1-3, 1876) po Saskie ostatki (powstały 1886). Opisał również Rzym za Nerona (1864). Utwory poetyckie i dramatyczne w większości nie przetrwały próby czasu. Publikował także szkice z podróży po ziemiach polskich i obcych krajach (wśród nich Spomnienia Litwy, Wołynia i Polesia), prace historyczne, jak Polska w czasie trzech rozbiorów 1772-1799 (tom 1-3, 1873-1875), Studia literackie (1842), książki publicystyczne w rodzaju Sprawa polska w roku 1861 (Paryż 1862). Wydawał też źródła historyczne. Pozostawił w dorobku znaczną ilość rysunków, związanych także z Wołyniem.
[]
Ogromny ilościowo i różnorodny gatunkowo dorobek Kraszewskiego, liczący 223 powieści, nie ma sobie równych w literaturze polskiej, jest także fenomenem w skali międzynarodowej. W warszawsko-wołyńskim okresie twórczości, nawiązującej często do realiów ukraińskich, dominuje współczesna proza obyczajowo-społeczna, jak: Poeta i świat (1839), powieści poświęcone życiu ludu: Historia Sawki (1842), Ulana (1843), Budnik (1847), Ostap Bondarczuk (1847), Chata za wsią (1852), Jermoła (1855), Historia kołka w płocie (1860), oraz krytyczny obraz szlachty i coraz częściej deklasującego się ziemiaństwa: Latarnia czarnoksięska (1843-1844), Komedianci (t.1-2, 1851), Interesa familijne (1853), Dwa światy (1856), Ostatni z Siekierzyńskich (1851). Także powieści podejmujące problematykę filozoficzną, jak Sfinks (t. 1-4, 1847), Powieść bez tytułu (1855), Metamorfozy (1859). W okresie drezdeńskim zajmował się szczególnie powstaniem styczniowym i jego skutkami, z różnych punktów widzenia: od pełnej aprobaty po negację walki zbrojnej, np. Dziecię Starego Miasta (1863), Para czerwona (1864), Dziadunio (1869). W wielu znanych utworach popowstaniowych pojawia się radykalizm społeczny, potępiający próżniacze życie arystokracji i szlachty oraz egoistycznych dorobkiewiczów: Morituri (1874), Wielki nieznajomy (1871-1872), Pamiętnik panicza (1875). Od początku swojej twórczości interesował się Kraszewski powieścią historyczną, zbliżoną do faktografii i pozbawioną wybujałej fabuły, ale dopiero w Zygmuntowskich czasach (1846) udało mu się stworzyć własny udany jej model, w pełni rozwinięty po wyjeździe z kraju, m.in.: Hrabina Cosel (1874), Brühl (1875), Warszawa w 1794 roku (1873), Macocha (t. 1-3, 1873). Od 1876 zaczął publikować cykl powieści historycznych złożony z 29 utworów w 79 tomach, obejmujących dzieje Polski od czasów bajecznych w Starej baśni (t. 1-3, 1876) po Saskie ostatki (powstały 1886). Opisał również Rzym za Nerona (1864). Utwory poetyckie i dramatyczne w większości nie przetrwały próby czasu. Publikował także szkice z podróży po ziemiach polskich i obcych krajach (wśród nich Spomnienia Litwy, Wołynia i Polesia), prace historyczne, jak Polska w czasie trzech rozbiorów 1772-1799 (tom 1-3, 1873-1875), Studia literackie (1842), książki publicystyczne w rodzaju Sprawa polska w roku 1861 (Paryż 1862). Wydawał też źródła historyczne. Pozostawił w dorobku znaczną ilość rysunków, związanych także z Wołyniem.
[]