Hanka Ordonówna, pseud. Ordonka, właściwie Maria Anna Tyszkiewicz, z domu Pietruszyńska, pseud. literacki Weronika Hort
(ur. 25 września 1902 w Warszawie, zm. 8 września 1950 w Bejrucie), polska piosenkarka,
autorka wierszy oraz tekstów piosenek, tancerka i aktorka.
Pochodziła z rodziny kolejarza. W dzieciństwie uczęszczała do szkoły baletowej przy Teatrze Wielkim w Warszawie, a w wieku 16 lat debiutowała w teatrzyku "Sfinks". W okresie występów w teatrze "Wesoły Ul" w Lublinie zyskała popularność jako wykonawczyni piosenek o tematyce żołnierskiej. Po upadku lubelskiego teatru wróciła do Warszawy i podjęła pracę w kabarecie Miraż, a później rozpoczęła karierę jako szansonistka w kabarecie Qui Pro Quo.
Ogromną rolę w ukształtowaniu jej scenicznej dojrzałości odegrał Fryderyk Jarosy. Pod jego kierunkiem wykształciła swój niepowtarzalny styl, stając się dojrzałą artystką. Sławę, nieprzemijającą do wybuchu wojny, dało jej wykonanie piosenki "Miłość ci wszystko wybaczy" z filmu "Szpieg w masce" z 1933. Piosenka ta stała się w pewnym sensie wizytówką Hanki Ordonówny. Występowała za granicą, m.in. w Paryżu, Berlinie i w Wiedniu.
W 1931 została żoną hrabiego Michała Tyszkiewicza, który był też autorem tekstów wielu jej piosenek. Mimo że została hrabiną, nadal występowała w kabarecie i dodatkowo jeździła konno w w rewii cyrkowej. Intensywna praca spowodowała powrót choroby płuc, z której udaje jej się wyleczyć dzięki intensywnej opiece męża i lekarzy. Po powrocie do zdrowia koncertowała w Stanach Zjednoczonych, skąd powróciła do Polski jesienią 1939 roku.
Po wybuchu II wojny światowej przebywała początkowo w Warszawie, gdzie jesienią 1939 została uwięziona na Pawiaku i skąd wydobył ją mąż i sprowadził do Wilna[. Aresztowana przez NKWD po aneksji Litwy przez ZSRR, została wywieziona do łagru w Uzbekistanie, a jej mąż został wywieziony w głąb Rosji.
W czasie zesłania powróciła jej choroba płuc z uwagi na trudne warunki życia. Po uwolnieniu w następstwie układu Sikorski-Majski Ordonówna początkowo zorganizowała teatr w polskim ośrodku w Tocku, później jednak zajęła się organizowaniem pomocy dla osieroconych dzieci polskich wygnańców. Z uwagi na stan zdrowia ewakuowana do Taszkentu, w tym okresie też spotkała się ponownie z mężem. Ewakuowana razem z sierocińcem przez Bombaj w Indiach do Bejrutu w Libanie po zerwaniu przez ZSRR stosunków z rządem RP, co nastąpiło po ujawnieniu w 1943 masakry katyńskiej.
Pogarszający się stan zdrowia zmusił ją do zamieszkania z mężem w Bejrucie i poważniejszego leczenia. Zmarła w Bejrucie na gruźlicę i tam pochowana. Na jej grobie w Bejrucie wykuto napis:
ŚP Maria Hanna Tyszkiewiczowa Hanka Ordonówna Ur. 25 IX 1902 zm. 8 IX 1950 Tyś jest ucieczką moją od ucieśnienia zachowasz mię i piosenkami radosnego wybawienia uraczysz mię Ps. XXXII.7.
W 1990 jej prochy przeniesiono i pochowano na warszawskich Powązkach. W tym samym roku jej imię nadano Szkole Podstawowej nr 209 w Warszawie.
przeboje
• Miłość ci wszystko wybaczy (Henryk Wars, "Oldlen" - Julian Tuwim)
• Na pierwszy znak (Henryk Wars, "Oldlen" - Julian Tuwim)
• Błękitny Express (Leon Boruński, Hanka Ordonówna)
• Jak dym z papierosa (J. Bos, Hanka Ordonówna)
• Kochany (Delfin, Hanka Ordonówna)
• Czy tak, czy nie (W. Hudson, Jerzy Jurandot)
• Trudno (T. Müller, E. Schlechter)
• Jeśli kochasz mnie (T. Müller, Emanuel Schlechter)
• Wystarczy jedno słowo (G. Kramer, J. Gerżabek)
• Manola (Orejon)
• Szczęście raz się uśmiecha (Henryk Wars, Emanuel Schlechter)
• Gdy jesień się zaczyna (M.T.)
• Piosenka o zagubionym sercu (Henryk Wars, A.M. Świnarski)
• Córka kata (ballada starofrancuska, Marian Hemar)
• Już się wie (Lang)
• Fiakier (Melodysta, Michał Tyszkiewicz)
Filmografia
• 1937 Parada Warszawy
• 1933 Szpieg w masce jako Rita Holm
• 1933 Wyrok życia
• 1927 Orlę jako tancerka, przyjaciółka Stonora
• 1923 Niewolnica miłości
Żrodło:Wikipedia