Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Tablice upamiętniające mieszkańców gminy Jeżewo
20.01.2012 17:35
15 października 2011 roku w Jeżewie (pow. świecki), na miejscowym cmentarzu parafialnym odsłonięto tablice pamiątkowe poświęcone 138 mieszkańcom gminy Jeżewo, którzy zginęli w wyniku eksterminacji niemieckiej – 73 osoby i sowieckiej – 65 osób.
Eksterminacja to polityka zagłady ukierunkowana na wyniszczenie określonych grup ludności.
Hitlerowcy politykę zagłady realizowali poprzez masowe i indywidualne egzekucje, wywóz ludzi do obozów koncentracyjnych, obozów pracy, przesiedlanie, pacyfikowanie, restrykcyjne przepisy prawne, które w razie złamania ich przez Polaków stanowiły podstawę ferowania drakońskich wyroków wydawanych przez niemieckie sądy. Mieszkańcy gminy Jeżewo w czasie okupacji hitlerowskiej podlegali wspomnianym formom eksterminacji, ze zdecydowaną przewagą rozstrzeliwań.
Zabierani nagle i niespodziewanie ze swoich domów, przepadali bez wieści. Ginęli w Mniszku, Grupie, Fordonie, Sztutowie, Gdańsku, Koronowie i wielu innych miejscach.
Polityka zagłady ze strony Sowietów na terenie gminy Jeżewo pojawiła się po wyzwoleniu (17-02-1945 r.) i przyjęła charakter masowych aresztowań, a następnie wywozu ludności w głąb ZSRR, gdzie duża liczba mieszkańców zmarła w skutek ciężkiej pracy, głodu, chorób zakaźnych.
Większość deportowanych trafiła do obozów pracy (łagry): Roza, Kopiejsk, Miass, Złatoust usytuowanych wokół Czelabińska. Część aresztowanych znalazła się w Charkowie i Biełoriecku koło Ufy i w łagrze Nowa Strojka. Warunki w obozach były bardzo złe. Więźniów dziesiątkowała ciężka praca, choroby – głównie tyfus, dyzenteria oraz inne choroby zakaźne. Wyżywienie było niewystarczające.
W wyniku interwencji władz polskich (06-07-1945 r.) władze sowieckie zgodziły się na powrót do ojczyzny wywiezionych. Powroty trwały od sierpnia 1945 r. do czerwca 1946 r.
Kończąc powyższe rozważania dotyczące eksterminacji mieszkańców gminy Jeżewo w czasie II wojny światowej i bezpośrednio po jej zakończeniu należy stwierdzić, iż śmierć 138 osób to w ponad 700 letniej historii tej społeczności najtragiczniejszy i najokrutniejszy fragment dziejów. Po raz pierwszy totalna wojna uderzyła tak mocno w ludność cywilną, której straty przewyższyły straty walczących żołnierzy – w gminie Jeżewo, jako żołnierz zginęło około 60 osób.
Ustalona liczba zamordowanych nie jest ostateczna. Należy mieć nadzieję, iż dalsze badania pozwolą uściślić fakty i zidentyfikować ewentualne dalsze ofiary, choć w związku z upływającym czasem od dokonanej zbrodni będzie to coraz trudniejsze.
Upamiętnienie 138 mieszkańców gminy Jeżewo zamordowanych przez okupantów jest wyrazem szacunku wobec nich za to, że oddali życie za Polskę, jest także wyrazem troski o pamięć zbiorową społeczności gminy Jeżewo, by wydarzenia sprzed około 70 lat trwały w świadomości, przede wszystkim młodego pokolenia.
Mieszkańcy gminy Jeżewo – ofiary niemieckiego okupanta rozstrzelani w egzekucjach indywidualnych i zbiorowych, zabici z wyroków sądów specjalnych, aresztowani i zaginieni bez wieści, zabici i zmarli w obozach koncentracyjnych, obozach pracy i więzieniach (1939-1945)
Arczyński Aleksander z Czerska Świeckiego lat 59, Betka Alfons z Nowych Krąplewic lat 25, Betka Ignacy z Nowych Krąplewic lat 17, Bielaszewski Alfons z Dubielna lat 33, Binkowski Tadeusz z Dubielna, Braun Teofil z Skrzynek lat 63, Chojnacki Antoni, Fiałek Antoni z Borców lat 44, Gabrychowski Konstanty z Laskowic lat 37, Gackowski Jan z Nowych Krąplewic lat 31, Grzonkowski Alfons z Taszewa lat 37, Gzella Bernard z Dubielna lat 24, Gzella Franciszek z Dubielna lat 27, Hendrych Jan z Belna lat 49, Hoffmann Anastazy z Jeżewa lat 44, Hoffmann Franciszka z Jeżewa lat 40, Janeczko Bogumił z Osłowa miesięcy 6, Kępczyk Anna z Piskarek lat 58, Kęsik Józef gospodarz z Buczka lat 48), Kochański Edmund z Lipna lat 17, Konkol Maksymilian z Taszewskiego Pola lat 32, Kotwica Józef z Taszewa lat 50, Kowalczyk Stefan z Białego lat 40, Krause Jan z Buczka lat 43, Kruczkowski Edward z Ciemnik lat 25, Krupa Teodor, Krupa Władysław, Kruszczyński Kazimierz z Lipienek lat 27, Krzyżanowski Witold z Taszewka lat 41, Kufel Jan z Białego lat 34, Kusiński Jan z Nowych Krąplewic lat 35, Lewandowski Jan z Taszewka lat 59, Linda Leon z Jeżewa lat 74, Lubiński Wacław z Laskowic lat 28, Majewski Julian z Czerska Świeckiego lat 30, Majewski Tomasz z Czerska Świeckiego lat 36, Manikowski Maksymilian z Taszewskiego Pola lat 45, Marchewka Jan z Dubielna lat 45, Mirowski Jan z Dubielna, Mazurek Jan z Laskowic lat 46, Murawski Albin z Czerska Świeckiego, Oliwa Stanisław z Dubielna lat 21, Olszewski Leon z Jeżewa lat 37, Ostafin Józef z Osłowa lat 59, Piątkowski Franciszek z Laskowic lat 21, Piejko Stanisław z Dubielna, Pszczoliński Maksymilian z Laskowic lat 33, Reinert Józef z Taszewka lat 37, Rombalski Franciszek z Pięćmorgów lat 30, Rozenkiewicz Maksymilian z Nowych Krąplewic, Rychlicki Wiktor Leon z Białego lat 50, Ryński Jan, Skierzyński Mieczysław, Sukiennik Jan z Dubielna lat 50, Szczęsny Jan z Białego, Szczygieł Franciszek z Osłowa lat 17, Szeleziński Klemens z Czerska Świeckiego lat 48, Szypulski Marcin z Dubielna lat 63, Święcicka Katarzyna z Osłowa, Śledź Stanisława z Osłowa, Śpica Franciszek z Osłowa lat 25, Świerczyński Józef z Jeżewa lat 43, Urbański Alfons z Laskowic lat 31, Witkowski Jan z Nowych Krąplewic lat 39, Wojciechowski Konrad z Buczka lat 21, Wojciechowski Zygmunt, Wolny Adam z Osłowa lat 50, Zaraś Stanisław z Laskowic lat 48, Zaremba Jan z Białego lat 35, Zawadzki Franciszek z Białego lat 20, Zbrzeski Stefan z Dubielna lat 21, Ziółkowski bernard z Białego lat 34, Ziuziakowski Aleksander z Czerska Świeckiego.
Mieszkańcy gminy Jeżewo – ofiary sowieckiego totalitaryzmu, którzy zginęli w łagrach na terenie Związku Radzieckiego (1945-1946)
Andrearczyk Alojzy z Lipienek lat 40, Baron Antoni z Laskowic lat 57, Borucki Franciszek z Jeżewa lat 42, Borucka Monika z Jeżewa lat 48, Barańska Franciszka z Jeżewa, Buklewski Józef z Pięćmorgów lat 35, Ciechowski Feliks z Dąbrowy lat 46, Czapara Szczepan z Laskowic lat 47, Deka Maksymilian z Nowych Krąplewic lat 40, Drobniak Władysława z Osłowa lat 22, Drost Jan z Dubielna lat 50, Dudkowski Walenty z Jeżewa lat 51, Dys Józef z Taszewa, Formela Bernard z Laskowic lat 53, Gawron Bernard z Pięćmorgów lat 44, Grajewska Klara z Ciemnik, Henig Wiktoria z Osłowa lat 23, Hoffmann Julian z Jeżewa lat 54, Hoffmann Ludwika z Jeżewa lat 18, Jarzemski Władysław z Belna lat 40, Kabat Magdalena z Pięćmorgów lat 34, Kędzierska Klara z Ciemnik lat 32, Kiełczyński Jan z Laskowic lat 50, Kocik Michał z Nowych Krąplewic lat 43, Konieczka Stanisław z Jeżewa lat 17, Kierzkowski Bernard z Laskowic lat 50, Kosecka Łucja z Jeżewa lat 42, Koseda Teresa z Jeżewa lat 21, Krzemiński Antoni z Jeżewa lat 39, Kufel Nikodem z Laskowic lat 44, Krauze Franciszek z Laskowic, Kuzimska Jadwiga z Ciemnik, Kwiatkowska Cecylia z Pięćmorgów lat 21, Lemańczyk Jan z Taszewa lat 38, Lewandowski Franciszek z Nowych Krąplewic lat 53, Michałek Florian z Jeżewa lat 61, Mindykowski Jan z Nowych Krąplewic lat 39, Nastróżny Konrad z Jeżewa lat 40, Nowak Wincenty z Nowych Krąplewic lat 42, Piechocki Franciszek z Lipienek lat 50, Piechocki Wacław z Jeżewa lat 19, Poćwiardowska Anastazja z Jeżewa, Rejmus Maksymilian z Dubielna lat 47, Rosiński Konrad z Laskowic lat 41, Rynkowska Klara z Nowych Krąplewic lat 18, Sampławski Jakub z Nowych Krąplewic lat 45, Schroder Piotr z Laskowic lat 54, Schwarz Bolesław z Jeżewa lat 43, Sowińska Joanna z Pięćmorgów lat 22, Stefan Zofia z Czerska Świeckiego lat 21, Strelau Jan z Pięćmorgów lat 40, Sumiński Franciszek z Jeżewa, Szamlewski Bolesław z Pięćmorgów lat 43, Świerczyński Leon z Nowych Krąplewic lat 37, Tobolski Paweł z Nowych Krąplewic lat 42, Tretkowski Pankracy z Dubielna lat 54, Trepczyński Władysław z Laskowic lat 35, Wojciechowska Jadwiga z Białego lat 42, Zaręba Gertruda, Zawadziński Maksymilian z Borców lat 46, Zieliński Jan z Nowych Krąplewic, Ziółkowski Bronisław z Piskarek lat 42, Ziółkowski Franciszek z Jeżewa lat 53, Fiałek Agnieszka z Borców, Sodolski Jan z Jeżewa lat 40.
Na podstawie „Uroczystość odsłonięcia tablic upamiętniających mieszkańców Gminy Jeżewo – ofiar niemieckiego nazizmu (1939-1945) i ofiar sowieckiego totalitaryzmu, którzy zginęli w wyniku deportacji (1945-1946)”
Eksterminacja to polityka zagłady ukierunkowana na wyniszczenie określonych grup ludności.
Hitlerowcy politykę zagłady realizowali poprzez masowe i indywidualne egzekucje, wywóz ludzi do obozów koncentracyjnych, obozów pracy, przesiedlanie, pacyfikowanie, restrykcyjne przepisy prawne, które w razie złamania ich przez Polaków stanowiły podstawę ferowania drakońskich wyroków wydawanych przez niemieckie sądy. Mieszkańcy gminy Jeżewo w czasie okupacji hitlerowskiej podlegali wspomnianym formom eksterminacji, ze zdecydowaną przewagą rozstrzeliwań.
Zabierani nagle i niespodziewanie ze swoich domów, przepadali bez wieści. Ginęli w Mniszku, Grupie, Fordonie, Sztutowie, Gdańsku, Koronowie i wielu innych miejscach.
Polityka zagłady ze strony Sowietów na terenie gminy Jeżewo pojawiła się po wyzwoleniu (17-02-1945 r.) i przyjęła charakter masowych aresztowań, a następnie wywozu ludności w głąb ZSRR, gdzie duża liczba mieszkańców zmarła w skutek ciężkiej pracy, głodu, chorób zakaźnych.
Większość deportowanych trafiła do obozów pracy (łagry): Roza, Kopiejsk, Miass, Złatoust usytuowanych wokół Czelabińska. Część aresztowanych znalazła się w Charkowie i Biełoriecku koło Ufy i w łagrze Nowa Strojka. Warunki w obozach były bardzo złe. Więźniów dziesiątkowała ciężka praca, choroby – głównie tyfus, dyzenteria oraz inne choroby zakaźne. Wyżywienie było niewystarczające.
W wyniku interwencji władz polskich (06-07-1945 r.) władze sowieckie zgodziły się na powrót do ojczyzny wywiezionych. Powroty trwały od sierpnia 1945 r. do czerwca 1946 r.
Kończąc powyższe rozważania dotyczące eksterminacji mieszkańców gminy Jeżewo w czasie II wojny światowej i bezpośrednio po jej zakończeniu należy stwierdzić, iż śmierć 138 osób to w ponad 700 letniej historii tej społeczności najtragiczniejszy i najokrutniejszy fragment dziejów. Po raz pierwszy totalna wojna uderzyła tak mocno w ludność cywilną, której straty przewyższyły straty walczących żołnierzy – w gminie Jeżewo, jako żołnierz zginęło około 60 osób.
Ustalona liczba zamordowanych nie jest ostateczna. Należy mieć nadzieję, iż dalsze badania pozwolą uściślić fakty i zidentyfikować ewentualne dalsze ofiary, choć w związku z upływającym czasem od dokonanej zbrodni będzie to coraz trudniejsze.
Upamiętnienie 138 mieszkańców gminy Jeżewo zamordowanych przez okupantów jest wyrazem szacunku wobec nich za to, że oddali życie za Polskę, jest także wyrazem troski o pamięć zbiorową społeczności gminy Jeżewo, by wydarzenia sprzed około 70 lat trwały w świadomości, przede wszystkim młodego pokolenia.
Mieszkańcy gminy Jeżewo – ofiary niemieckiego okupanta rozstrzelani w egzekucjach indywidualnych i zbiorowych, zabici z wyroków sądów specjalnych, aresztowani i zaginieni bez wieści, zabici i zmarli w obozach koncentracyjnych, obozach pracy i więzieniach (1939-1945)
Arczyński Aleksander z Czerska Świeckiego lat 59, Betka Alfons z Nowych Krąplewic lat 25, Betka Ignacy z Nowych Krąplewic lat 17, Bielaszewski Alfons z Dubielna lat 33, Binkowski Tadeusz z Dubielna, Braun Teofil z Skrzynek lat 63, Chojnacki Antoni, Fiałek Antoni z Borców lat 44, Gabrychowski Konstanty z Laskowic lat 37, Gackowski Jan z Nowych Krąplewic lat 31, Grzonkowski Alfons z Taszewa lat 37, Gzella Bernard z Dubielna lat 24, Gzella Franciszek z Dubielna lat 27, Hendrych Jan z Belna lat 49, Hoffmann Anastazy z Jeżewa lat 44, Hoffmann Franciszka z Jeżewa lat 40, Janeczko Bogumił z Osłowa miesięcy 6, Kępczyk Anna z Piskarek lat 58, Kęsik Józef gospodarz z Buczka lat 48), Kochański Edmund z Lipna lat 17, Konkol Maksymilian z Taszewskiego Pola lat 32, Kotwica Józef z Taszewa lat 50, Kowalczyk Stefan z Białego lat 40, Krause Jan z Buczka lat 43, Kruczkowski Edward z Ciemnik lat 25, Krupa Teodor, Krupa Władysław, Kruszczyński Kazimierz z Lipienek lat 27, Krzyżanowski Witold z Taszewka lat 41, Kufel Jan z Białego lat 34, Kusiński Jan z Nowych Krąplewic lat 35, Lewandowski Jan z Taszewka lat 59, Linda Leon z Jeżewa lat 74, Lubiński Wacław z Laskowic lat 28, Majewski Julian z Czerska Świeckiego lat 30, Majewski Tomasz z Czerska Świeckiego lat 36, Manikowski Maksymilian z Taszewskiego Pola lat 45, Marchewka Jan z Dubielna lat 45, Mirowski Jan z Dubielna, Mazurek Jan z Laskowic lat 46, Murawski Albin z Czerska Świeckiego, Oliwa Stanisław z Dubielna lat 21, Olszewski Leon z Jeżewa lat 37, Ostafin Józef z Osłowa lat 59, Piątkowski Franciszek z Laskowic lat 21, Piejko Stanisław z Dubielna, Pszczoliński Maksymilian z Laskowic lat 33, Reinert Józef z Taszewka lat 37, Rombalski Franciszek z Pięćmorgów lat 30, Rozenkiewicz Maksymilian z Nowych Krąplewic, Rychlicki Wiktor Leon z Białego lat 50, Ryński Jan, Skierzyński Mieczysław, Sukiennik Jan z Dubielna lat 50, Szczęsny Jan z Białego, Szczygieł Franciszek z Osłowa lat 17, Szeleziński Klemens z Czerska Świeckiego lat 48, Szypulski Marcin z Dubielna lat 63, Święcicka Katarzyna z Osłowa, Śledź Stanisława z Osłowa, Śpica Franciszek z Osłowa lat 25, Świerczyński Józef z Jeżewa lat 43, Urbański Alfons z Laskowic lat 31, Witkowski Jan z Nowych Krąplewic lat 39, Wojciechowski Konrad z Buczka lat 21, Wojciechowski Zygmunt, Wolny Adam z Osłowa lat 50, Zaraś Stanisław z Laskowic lat 48, Zaremba Jan z Białego lat 35, Zawadzki Franciszek z Białego lat 20, Zbrzeski Stefan z Dubielna lat 21, Ziółkowski bernard z Białego lat 34, Ziuziakowski Aleksander z Czerska Świeckiego.
Mieszkańcy gminy Jeżewo – ofiary sowieckiego totalitaryzmu, którzy zginęli w łagrach na terenie Związku Radzieckiego (1945-1946)
Andrearczyk Alojzy z Lipienek lat 40, Baron Antoni z Laskowic lat 57, Borucki Franciszek z Jeżewa lat 42, Borucka Monika z Jeżewa lat 48, Barańska Franciszka z Jeżewa, Buklewski Józef z Pięćmorgów lat 35, Ciechowski Feliks z Dąbrowy lat 46, Czapara Szczepan z Laskowic lat 47, Deka Maksymilian z Nowych Krąplewic lat 40, Drobniak Władysława z Osłowa lat 22, Drost Jan z Dubielna lat 50, Dudkowski Walenty z Jeżewa lat 51, Dys Józef z Taszewa, Formela Bernard z Laskowic lat 53, Gawron Bernard z Pięćmorgów lat 44, Grajewska Klara z Ciemnik, Henig Wiktoria z Osłowa lat 23, Hoffmann Julian z Jeżewa lat 54, Hoffmann Ludwika z Jeżewa lat 18, Jarzemski Władysław z Belna lat 40, Kabat Magdalena z Pięćmorgów lat 34, Kędzierska Klara z Ciemnik lat 32, Kiełczyński Jan z Laskowic lat 50, Kocik Michał z Nowych Krąplewic lat 43, Konieczka Stanisław z Jeżewa lat 17, Kierzkowski Bernard z Laskowic lat 50, Kosecka Łucja z Jeżewa lat 42, Koseda Teresa z Jeżewa lat 21, Krzemiński Antoni z Jeżewa lat 39, Kufel Nikodem z Laskowic lat 44, Krauze Franciszek z Laskowic, Kuzimska Jadwiga z Ciemnik, Kwiatkowska Cecylia z Pięćmorgów lat 21, Lemańczyk Jan z Taszewa lat 38, Lewandowski Franciszek z Nowych Krąplewic lat 53, Michałek Florian z Jeżewa lat 61, Mindykowski Jan z Nowych Krąplewic lat 39, Nastróżny Konrad z Jeżewa lat 40, Nowak Wincenty z Nowych Krąplewic lat 42, Piechocki Franciszek z Lipienek lat 50, Piechocki Wacław z Jeżewa lat 19, Poćwiardowska Anastazja z Jeżewa, Rejmus Maksymilian z Dubielna lat 47, Rosiński Konrad z Laskowic lat 41, Rynkowska Klara z Nowych Krąplewic lat 18, Sampławski Jakub z Nowych Krąplewic lat 45, Schroder Piotr z Laskowic lat 54, Schwarz Bolesław z Jeżewa lat 43, Sowińska Joanna z Pięćmorgów lat 22, Stefan Zofia z Czerska Świeckiego lat 21, Strelau Jan z Pięćmorgów lat 40, Sumiński Franciszek z Jeżewa, Szamlewski Bolesław z Pięćmorgów lat 43, Świerczyński Leon z Nowych Krąplewic lat 37, Tobolski Paweł z Nowych Krąplewic lat 42, Tretkowski Pankracy z Dubielna lat 54, Trepczyński Władysław z Laskowic lat 35, Wojciechowska Jadwiga z Białego lat 42, Zaręba Gertruda, Zawadziński Maksymilian z Borców lat 46, Zieliński Jan z Nowych Krąplewic, Ziółkowski Bronisław z Piskarek lat 42, Ziółkowski Franciszek z Jeżewa lat 53, Fiałek Agnieszka z Borców, Sodolski Jan z Jeżewa lat 40.
Na podstawie „Uroczystość odsłonięcia tablic upamiętniających mieszkańców Gminy Jeżewo – ofiar niemieckiego nazizmu (1939-1945) i ofiar sowieckiego totalitaryzmu, którzy zginęli w wyniku deportacji (1945-1946)”