Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Jagiellończyk Aleksander (1461-1506)
28.11.2008 18:16
[blok][herb_lewa]pogonAleksander Jagiellończyk, czwarty syn Kazimierza Jagiellończyka, brat króla Jana Olbrachta, po śmierci Kazimierza Jagiellończyka od 1492 r. władał Wielkim Księstwem Litewskim, co równoznaczne było z zerwaniem unii personalnej pomiędzy Litwą i Koroną. Książę dbał o rozwój stołecznego Wilna, jak i o sprawy ważne dla całego państwa.
Korzystał z pomocy najlepszych litewskich doradców oraz zapewnił Wielkiemu Księstwu Litewskiemu samodzielność w prowadzeniu polityki zagranicznej. Także nigdy nie doszło do konfliktu między starszym bratem na tronie polskim.
[imgprawa]http://www.genealogia.okiem.pl/foto2/albums/userpics/10001/thumb_aleksander_jagiellonczyk.gifAleksander Jagiellończyk (ur.5 sierpnia 1461 w Krakowie, zm.19 sierpnia 1506 w Wilnie) - od 20 lipca 1492 r. wielki książę litewski, od 1501 r.Król Polski. [Wikipedia]. Starając się o ułożenie pokojowych stosunków Litwy z Rosją, 18 lutego 1495 ożenił się z córką wielkiego księcia moskiewskiego Iwana III Srogiego Heleną. Jednakże w 1500 r. wojska rosyjskie zajęły część Zadnieprza i zagroziły Smoleńskowi. Gdy więc w następnym roku zmarł Jan Olbracht, pilnie podążył do Krakowa po koronę polską, licząc na polskie wsparcie w wojnie z Moskwą. 12 grudnia 1501 w katedrze na Wawelu koronowany został królem Polski przez najmłodszego syna Kazimierza Jagiellończyka - arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa Polski kardynała Fryderyka Jagiellończyka w obecności m.in. Elżbiety Rakuszanki. Zona Aleksandra nie została koronowana na królową Polski, gdyż wyznawała wiarę prawosławną, czemu sprzeciwiali się biskupi. Koronę uzyskał dopiero po podpisaniu dwóch aktów ustrojowych, przygotowanych przez możnowładców polskich: o zrzeczeniu się swych praw dziedzicznych do Litwy i zacieśnieniu unii polsko-litewskiej (unia mielnicka 1501) oraz przyznaniu władzy w kraju senatowi na mocy przywileju mielnickiego, co rychło nastąpiło. Było to równoznaczne z poddaniem króla kontroli magnatów. Sobiepańskiej władzy magnaterii przeciwdziałała jednakże szlachta, uchwalając na Sejmie w Radomiu w 1504 r. ustawy, zabraniające łączenia wysokich urzędów w jednym ręku i ograniczające rozdawnictwo dóbr królewskich. Sejm ten ustalił też organizację i kompetencje najwyższych urzędów państwowych. Wszystko to przyczyniło się do opustoszenia skarbu, co uniemożliwiało odpieranie najazdów tatarskich i wołoskich.
Z kolei w 1505 r. za panowania Zygmunta Starego (1506 -1548), kolejny sejm w Radomiu uchwalił konstytucję praw Nihil Novi, uzupełnioną przez monarchę zapisem: "Gdybyśmy cokolwiek przeciw wolnościom, przywilejom, swobodom i prawom Królestwa uczynili, uznajemy to ipso facto (.ac. tym samym) za nieważne i żadne"..., według której król praktycznie nie mógł nic nowego postanowić bez zgody izby poselskiej i senatu.
Na tymże sejmie zatwierdzono również tzw."Statut Łaskiego" spisany przez kanclerza wielkiego koronnego Jana Łaskiego, stanowiący zbiór przywilejów szlacheckich i kościelnych oraz praw miejskich, obowiązujących w Królestwie.
Wiele kłopotów sprawiały także Aleksandrowi Prusy Zakonne, lenna Mołdawia, a zwłaszcza Tatarzy krymscy, którzy kilkakrotnie najeżdżali Litwę. W 1506 r. doszli oni aż pod Lidę, gdzie 5 sierpnia 1506 pod Kleckiem zostali rozbici przez Litwinów.
Aleksander Jagiellończyk zmarł 19 sierpnia 1506 roku bezpotomnie w wieku 45 lat
w Wilnie, został pochowany w katedrze wileńskiej. Wielkim księciem litewskim, a następnie królem polskim obrany został wtedy jego, młodszy o 6 lat, brat Zygmunt I Stary (1506-1548). (Wikipedia).
[]
Korzystał z pomocy najlepszych litewskich doradców oraz zapewnił Wielkiemu Księstwu Litewskiemu samodzielność w prowadzeniu polityki zagranicznej. Także nigdy nie doszło do konfliktu między starszym bratem na tronie polskim.
[imgprawa]http://www.genealogia.okiem.pl/foto2/albums/userpics/10001/thumb_aleksander_jagiellonczyk.gifAleksander Jagiellończyk (ur.5 sierpnia 1461 w Krakowie, zm.19 sierpnia 1506 w Wilnie) - od 20 lipca 1492 r. wielki książę litewski, od 1501 r.Król Polski. [Wikipedia]. Starając się o ułożenie pokojowych stosunków Litwy z Rosją, 18 lutego 1495 ożenił się z córką wielkiego księcia moskiewskiego Iwana III Srogiego Heleną. Jednakże w 1500 r. wojska rosyjskie zajęły część Zadnieprza i zagroziły Smoleńskowi. Gdy więc w następnym roku zmarł Jan Olbracht, pilnie podążył do Krakowa po koronę polską, licząc na polskie wsparcie w wojnie z Moskwą. 12 grudnia 1501 w katedrze na Wawelu koronowany został królem Polski przez najmłodszego syna Kazimierza Jagiellończyka - arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa Polski kardynała Fryderyka Jagiellończyka w obecności m.in. Elżbiety Rakuszanki. Zona Aleksandra nie została koronowana na królową Polski, gdyż wyznawała wiarę prawosławną, czemu sprzeciwiali się biskupi. Koronę uzyskał dopiero po podpisaniu dwóch aktów ustrojowych, przygotowanych przez możnowładców polskich: o zrzeczeniu się swych praw dziedzicznych do Litwy i zacieśnieniu unii polsko-litewskiej (unia mielnicka 1501) oraz przyznaniu władzy w kraju senatowi na mocy przywileju mielnickiego, co rychło nastąpiło. Było to równoznaczne z poddaniem króla kontroli magnatów. Sobiepańskiej władzy magnaterii przeciwdziałała jednakże szlachta, uchwalając na Sejmie w Radomiu w 1504 r. ustawy, zabraniające łączenia wysokich urzędów w jednym ręku i ograniczające rozdawnictwo dóbr królewskich. Sejm ten ustalił też organizację i kompetencje najwyższych urzędów państwowych. Wszystko to przyczyniło się do opustoszenia skarbu, co uniemożliwiało odpieranie najazdów tatarskich i wołoskich.
Z kolei w 1505 r. za panowania Zygmunta Starego (1506 -1548), kolejny sejm w Radomiu uchwalił konstytucję praw Nihil Novi, uzupełnioną przez monarchę zapisem: "Gdybyśmy cokolwiek przeciw wolnościom, przywilejom, swobodom i prawom Królestwa uczynili, uznajemy to ipso facto (.ac. tym samym) za nieważne i żadne"..., według której król praktycznie nie mógł nic nowego postanowić bez zgody izby poselskiej i senatu.
Na tymże sejmie zatwierdzono również tzw."Statut Łaskiego" spisany przez kanclerza wielkiego koronnego Jana Łaskiego, stanowiący zbiór przywilejów szlacheckich i kościelnych oraz praw miejskich, obowiązujących w Królestwie.
Wiele kłopotów sprawiały także Aleksandrowi Prusy Zakonne, lenna Mołdawia, a zwłaszcza Tatarzy krymscy, którzy kilkakrotnie najeżdżali Litwę. W 1506 r. doszli oni aż pod Lidę, gdzie 5 sierpnia 1506 pod Kleckiem zostali rozbici przez Litwinów.
Aleksander Jagiellończyk zmarł 19 sierpnia 1506 roku bezpotomnie w wieku 45 lat
w Wilnie, został pochowany w katedrze wileńskiej. Wielkim księciem litewskim, a następnie królem polskim obrany został wtedy jego, młodszy o 6 lat, brat Zygmunt I Stary (1506-1548). (Wikipedia).
[]