Świady al. Świada, wś i dobra w pobliżu rz. Essy, pow. borysowski, w 1 okr. pol. i par. katol. Chołopienicze, gm. Wołosewicze. W XVIII w. dobra należały do Źabów. Ta¬deusz Żaba, podkomorzy wileński, uregulo¬wawszy swoim kosztem koryto rz. Essy, wy¬robił sobie na sejmie 1775 r. prawo pobiera¬nia opłaty za spław drzewa (ob. Vol. Leg., VIII, fol. 695). W pierwszej połowie b. stu¬lecia dobra S. były własnością Platerów, składały się z 17 wiosek, mających 722 włość, płci męz. Obecnie wś ma 31 osad; cerkiew p. wcz. św. Koźmy i Damiana, erekcyi Ta¬deusza Żaby, opatrzona funduszem ziemnym w ilości 150 morgów pola i łąk, liczy do 1500 parafian, ma kaplicę p. wez. św. Eliasza w Rudni. Od 1870 r. dobra należą do miesz¬czańskiej rodziny lłalawa, mają 19052dzies. ziemi dworskiej; gorzelnia, 4 karczmy, młyn z foluszem. Grunta wzgórzyste, w okolicy duże lasy, łąk obfitość. A. Jul, [SGKP]