Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Pustowójtówna Anna Henryka
15.09.2012 16:54
Anna Henryka Pustowójtówna, rzadziej Pustowojtowa także Henryka Pustowojtówna, Henryka Lewenhard, Henryka Loewenhardt (ros. ́Анна Троф́имовна Пустовойт́ова także Анна Теофиловна Пустовойтова, franc. Henriette Pustawoitoff, Henriette Lewenhard ur. 26 lipca 1838 w Wierzchowiskach koło Lublina – zm. 2 maja 1881 w Paryżu) – powstaniec styczniowy (używała pseudonimu Michał Smok), sanitariuszka podczas wojny francusko-pruskiej i Komuny Paryskiej.
Była córką polskiej szlachcianki Marianny z Kossakowskich, herbu Ślepowron i rosyjskiego oficera Trofima Pawłowicza Pustowojtowa ros. Троф́им П́авлович Пустовойт́ов także Feofiła Pustowojtowa, majora - dowódcy koporskiego pułku piechoty w rejonie Żytomierza po 1831 - później generała, z pochodzenia Węgra: Teofila Pustaya (węg. Pusztay Theophilosz). Pochodząc z mieszanej rodziny: ojciec - Rosjanin, matka - Polka, uważała się za Polkę, w literaturze rosyjskiej jest nazywana Rosjanką lub rosyjską rewolucjonistką. Miała starsze rodzeństwo: siostrę Julię i brata - kapitana w armii rosyjskiej, w 1863 służącego w twierdzy kijowskiej, surowego dla podwładnych, wrogiego więźniom i nadgorliwego w prześladowaniu Polaków. Jej wychowaniem zajmowała się jednak głównie patriotycznie nastawiona babka Brygida Kossakowska.
Pierwszą edukację odebrała w Lublinie, w Szkole Wyższej Płci Żeńskiej Zgromadzenia Panien Wizytek, a następnie wraz z siostrą Julią kształciła się w renomowanym Instytucie Wychowania Panien w Puławach. Po ukończeniu szkoły przebywała w Lublinie, gdzie mocno angażowała się w działalność religijno-patriotyczną m.in.: demonstracyjne śpiewanie pieśni narodowych w miejscach publicznych, składanie kwiatów pod pomnikiem unii lubelskiej, organizowanie procesji kościelnych z okazji rocznic narodowych.W 1861 została skazana za organizację i udział w takich manifestacjach na karę pozbawienia wolności, którą miała odsiedzieć w klasztorze prawosławnym w głębi Rosji. Ucieczką uchroniła się przed wykonaniem kary. Po niej przystała do organizujących się w Mołdawii oddziałów polskich.
Udział w powstaniu styczniowym
Po wybuchu powstania styczniowego przyłączyła się do niego, przedzierając się przez granicę. Do oddziału generała Mariana Langiewicza dotarła 14 lutego w Staszowie (wg. innej wersji miało to miejsce pod Szydłowcem), mianował ją wówczas adiutantem Dionizego Czachowskiego, by później przyjąć na służbę przy swojej osobie. Brała udział w kilku bitwach: pod Małogoszczem, Pieskową Skałą, Chrobrzem, Grochowiskami. Aresztowana została razem z dyktatorem przez Austriaków po przeprawieniu się przez Wisłę do Galicji. Niepochlebni im pisali o romansie dowódcy z adiutantem – wersja ta zaistniała w beletrystyce po publikacji dramatu Dyktator Jerzego Żuławskiego w 1903 - poświęconego gen. Marianowi Langiewiczowi [wikipedia.org]
Była córką polskiej szlachcianki Marianny z Kossakowskich, herbu Ślepowron i rosyjskiego oficera Trofima Pawłowicza Pustowojtowa ros. Троф́им П́авлович Пустовойт́ов także Feofiła Pustowojtowa, majora - dowódcy koporskiego pułku piechoty w rejonie Żytomierza po 1831 - później generała, z pochodzenia Węgra: Teofila Pustaya (węg. Pusztay Theophilosz). Pochodząc z mieszanej rodziny: ojciec - Rosjanin, matka - Polka, uważała się za Polkę, w literaturze rosyjskiej jest nazywana Rosjanką lub rosyjską rewolucjonistką. Miała starsze rodzeństwo: siostrę Julię i brata - kapitana w armii rosyjskiej, w 1863 służącego w twierdzy kijowskiej, surowego dla podwładnych, wrogiego więźniom i nadgorliwego w prześladowaniu Polaków. Jej wychowaniem zajmowała się jednak głównie patriotycznie nastawiona babka Brygida Kossakowska.
Pierwszą edukację odebrała w Lublinie, w Szkole Wyższej Płci Żeńskiej Zgromadzenia Panien Wizytek, a następnie wraz z siostrą Julią kształciła się w renomowanym Instytucie Wychowania Panien w Puławach. Po ukończeniu szkoły przebywała w Lublinie, gdzie mocno angażowała się w działalność religijno-patriotyczną m.in.: demonstracyjne śpiewanie pieśni narodowych w miejscach publicznych, składanie kwiatów pod pomnikiem unii lubelskiej, organizowanie procesji kościelnych z okazji rocznic narodowych.W 1861 została skazana za organizację i udział w takich manifestacjach na karę pozbawienia wolności, którą miała odsiedzieć w klasztorze prawosławnym w głębi Rosji. Ucieczką uchroniła się przed wykonaniem kary. Po niej przystała do organizujących się w Mołdawii oddziałów polskich.
Udział w powstaniu styczniowym
Po wybuchu powstania styczniowego przyłączyła się do niego, przedzierając się przez granicę. Do oddziału generała Mariana Langiewicza dotarła 14 lutego w Staszowie (wg. innej wersji miało to miejsce pod Szydłowcem), mianował ją wówczas adiutantem Dionizego Czachowskiego, by później przyjąć na służbę przy swojej osobie. Brała udział w kilku bitwach: pod Małogoszczem, Pieskową Skałą, Chrobrzem, Grochowiskami. Aresztowana została razem z dyktatorem przez Austriaków po przeprawieniu się przez Wisłę do Galicji. Niepochlebni im pisali o romansie dowódcy z adiutantem – wersja ta zaistniała w beletrystyce po publikacji dramatu Dyktator Jerzego Żuławskiego w 1903 - poświęconego gen. Marianowi Langiewiczowi [wikipedia.org]