Jeziorański Antoni

Antoni Jeziorański, ps. Antoni Jovanovic (ur. 13 czerwca 1821 w Warszawie, zm. 16 lutego 1882 we Lwowie)

– generał polski powstania styczniowego.
Pochodził z rodziny frankistowskiej[1]. Był synem Franciszka Ksawerego Jeziorańskiego (1785-1856) i Marianny Zagrodzkiej (1802-?), oraz bratem stryjecznym Jana.
W maju 1848, na wieść o Wiośnie Ludów przedostał się do Galicji. W październiku został instruktorem Gwardii Narodowej w Krośnie. Zagrożony aresztowaniem przedostał się na Węgry, gdzie wstąpił do pułku jazdy Legionu Polskiego. W czasie powstania węgierskiego wziął udział w kampanii na Słowacji. Po bitwie pod Temeszwarem uszedł do Turcji. Rozpoczął służbę w wojsku tureckim. Objął stanowisko konserwatora i renowatora twierdzy w Belgradzie. Wziął udział w wojnie krymskiej, służąc w oddziale Władysława Zamoyskiego. W 1859 przyjechał do Warszawy, gdzie jednak został przez Rosjan aresztowany. Uwolniony za poręczeniem, został ponownie zatrzymany w 1862 i osadzony w X Pawilonie cytadeli warszawskiej.
14 stycznia 1863 mianowany naczelnikiem wojennym województwa rawskiego. W lasach w okolicach Jeruzala, przeprowadził koncentrację swojego oddziału w sile 400 ludzi. 4 lutego wykonał udane uderzenie na Rawę Mazowiecką, zdobywając rosyjskie koszary, pozyskując broń i biorąc jeńców. 22 lutego otrzymał rozkaz podporządkowania się gen. Marianowi Langiewiczowi. Po drodze włączał do swojego oddziału mniejsze partie powstańcze i staczał potyczki z wojskami rosyjskimi. Brał udział w bitwie pod Pieskową Skałą i bitwie pod Skałą. Jako przeciwnik dyktatury Langiewicza, poróżniony ze swoim dowódcą, przeszedł granicę austriacką. W marcu mianowany naczelnikiem wojennym województwa lubelskiego. W kwietniu na czele oddziału liczącego 800 osób wkroczył do Królestwa Polskiego. 1 maja pobił Rosjan w kilkudniowej bitwie pod Kobylanką. Jednak jego zgrupowanie zostało osłabione wysokimi stratami, a sam Jeziorański udał się do Galicji, gdzie ukrywał się w domu hr. Konarskiej w Chrewcie. Aresztowany przez policję austriacką. Zwolniony w czerwcu 1865, wyjechał do Paryża. W 1873 osiadł we Lwowie.
Z małżeństwa z Natalią z Horbowskich zawartego w 1860 r. pozostawił córkę Marię.
Pochowany na cmentarzu Łyczakowskim.

[wiki]