Ramotowski Józef Konstanty

Józef Konstanty Ramotowski (ur. 12 kwietnia 1812 w Tykocinie, zm. 20 lipca 1888 w Saumur we Francji) – polski powstaniec z 1830 i 1863 roku, uczestnik polskiej emigracji we Francji.
Józef Konstanty Ramotowski urodził się 12 kwietnia 1812 roku w Tykocinie w typowej dla północnowschodniego Mazowsza rodzinie szlachty zaściankowej wywodzącej się od Karola Ramotowskiego syna Jana urodzonego ok. 1675 roku, dziedzica wsi Kumelsk. Ojcem jego był Józef Ramotowski urodzony 1781 w Grądach Wielkich parafii Jedwabne a matką Józefa z domu Usarzewska z Warki. Ojciec Konstantego pracował w Tykocinie jako pisarz w magazynach solnych. Konstanty miał trzech braci Aleksandra (1809), Leopolda Pawła (1818) i Nikodema Józefa.W 1830 roku Konstanty ukończył Szkołę Wojewódzką w Łomży i zapisał się na Wydział Prawa Uniwersytetu Warszawskiego i tam zastaje go wybuch powstania listopadowego.Prawdopodobnie wziął udział w szturmie na Arsenał.
Wstąpił do Legii Akademickiej, a później do 2 pułku piechoty liniowej. Wziął udział w bitwie pod Wawrem, po której został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari i awansowany na stopień podoficerski. Przeszedł cały szlak 2 pułku. W bitwie pod rodzinnym Tykocinem został ranny. Powstanie skończy wraz z całym korpusem Rybickiego, przechodząc do Prus. Przed przekroczeniem granicy został awansowany na stopień podporucznika. Opuścił Prusy i poprzez Poznań i Drezno udał się do Francji.
Do Strasburga dotarł 18 lipca 1832 roku. Dzielił los wszystkich polskich popowstaniowych uchodźców. Był przerzucany do kolejnych ośrodków dla uchodźców polskich. Przebywa w Châteauroux, Bourges, Mortain, Rouen, Rennes i Laval.
Prawdopodobnie w 1835 roku poznał panią Constance Aline Guesdon de Beauchesne, wdowę po Henri de La Broise. 7 stycznia 1836 roku wziął z nią ślub i zamieszkał w Désertines w dworze Grande Haie. Wszedł w środowisko miejscowej szlachty. Został wiceprzewodniczącym Komitetu Rolnego, a później kapitanem Gwardii Narodowej. Urodziły mu się dzieci. Dwóch pierwszych bliźniaków zmarło po porodzie w 1836 roku. W 1837 roku urodziła się córka Marie Leokadie, w 1840 syn Arthur Joseph Anne, a w 1841 Léopold Thadée.
Syn Arthur zmarł w 1850 roku.
Został członkiem Towarzystwa Demokratycznego Polskiego. W 1856 roku podpisuje deklarację emigracji odrzucającą amnestię carską.
W 1862 roku opuścił Francję i przedostał się na Litwę w okolice Rosień – prawdopodobnie do jednego z braci – i tam przygotowywał się do powstania. W tym samym roku jego syn Léopold Thadée ukończył szkołę wojskową i dostał stopień podporucznika kawalerii armii francuskiej.Konstanty przyjął pseudonim "Wawer" na pamiątkę bitwy z 1830 roku i wstąpił do oddziału Władysława Cichorskiego "Zameczka" walczącego na Podlasiu. W marcu 1863 roku dostał rozkaz sformowania własnego oddziału. Oddział sformował w swoich rodzinnych stronach, na północno-wschodnim Mazowszu. Mimo słabego uzbrojenia odbył wiele potyczek i bitew z wojskami rosyjskimi. Był dobrym żołnierzem, czego wyrazem był jego awans na stopień pułkownika wojska polskiego.
Bił się ze zmiennym szczęściem pod Białaszewem, Wielkimi Jaszwilami, Jastrzębną, Balinką, Czarnym Brodem, Kadyszem, Gruszką, Kozim Rynkiem, Radziłowem i Siebruczynem. Został zapamiętany jako zdolny dowódca, dobry kawalerzysta, ale jednocześnie jako człowiek, który lubił dobrze zjeść i wypić w dobrej kompanii. Do legendy przeszły skrzynki z francuskim szampanem, które rzekomo kazał za sobą wozić. Finansowo wspomagała go m.in. jedna z najbogatszych rodzin tamtych stron – rodzina Kisielnickich. W majątku Kisielnickich w Korzenistem, gdzie oczekiwał dostawy broni z Prus Wschodnich, został otoczony przez Rosjan, ale wyszedł z okrążenia.
14 lipca 1863 roku poniósł klęskę pod Rząśnikiem, oddział uległ rozproszeniu, ale "Wawer" zebrał go ponownie. Następna klęska pod Nowogrodem doprowadziła do rozwiązania oddziału. W sierpniu ponownie zorganizował oddział, ale 3 września został ponownie rozbity pod Strzelcowizną. Nie widząc możliwości kontynuowania walki rozwiązał oddział, a sam przedostał się do Prus Wschodnich. Krok ten został poczytany przez Rząd Narodowy za dezercję i zaocznym wyrokiem Sądu Wojennego "Wawer" został skazany na karę śmierci. Nieco później wyrok ten zostaje anulowany.
W grudniu 1863 roku "Wawer" wrócił do Francji.Wybuch wojny francusko pruskiej w 1870 roku zastał go w Désertines. Był kapitanem – dowódcą 9. kompanii Gwardii Narodowej Zmobilizowanej z rejonu Mayenne.27 października dostał awans na podpułkownika i zostaje dowódcą 2. legionu Gwardii Narodowej Zmobilizowanej z Mayenne. Organizował tę jednostkę i prawdopodobnie wziął udział w bitwie pod Le Mans, a następnie osłaniał wycofywanie się jednostek francuskich na linię rzeki Mayenne. Bronił miasta Beaumont-sur-Sarthe. Koniec działań wojennych zastał go na linii obrony odległej zaledwie kilkadziesiąt kilometrów od Désertines. W wojnie 1870 roku oprócz Konstantego wziął udział również jego syn Léopold Thadée, początkowo jako porucznik 8 pułku strzelców konnych, a następnie, po ucieczce z niewoli pruskiej jako kapitan 6. pułku strzelców konnych. W podzięce Matce Boskiej za ocalenie życia wszystkim członkom rodziny Constance wystawiła w Désertines kapliczkę znaną miejscowym jako kapliczka Ramotowskiej. W roku 1876 zmarła Constance Aline, a "Wawer" opuścił Désertines i przeniósł się do Paryża. Działał aktywnie w polskich towarzystwach kombatanckich, organizował zbiórki pieniędzy na renty dla byłych powstańców, aby w końcu samemu z tej renty korzystać. Syn Léopold Thadée walczył w tym czasie w Afryce Północnej w Maroku i Algierii, dowodząc jednostkami kirasjerów, strzelców konnych i spahisów, w 1884 roku wrócił do Francji i dostał stanowisko szefa wyszkolenia w prestiżowej szkole kawalerii w Saumur. Do niego też przeniósł się Józef Konstanty i tam zmarł w 1888 roku. Ciało jego zostało przewiezione do Mortain i tam pochowane.
Léopold Thadée Ramotowski kontynuował karierę wojskową. Został kawalerem Legii Honorowej, dowodził pułkiem huzarów i strzelców konnych aż w końcu został mianowany na stopień generała brygady i dowódcą brygady kirasjerów.
W 1903 odszedł ze służby liniowej, dostając przydział do Komitetu Technicznego Kawalerii w Paryżu. Wtedy też kupił grób na Cmentarzu Montparnasse i zarządził ekshumację ciał swoich rodziców – Constance Aline z Désertines i Józefa Konstantego z Cmentarza Mortain i ich ponowny pochówek na Monparnasse (grób ten jest również miejscem spoczynku Marie Leokadie, oraz samego Léopolda Thadée).[wiki]