WOLA (k. Łunny) Rejon Mostowski - (20 km na zachód od Mostów)
Zespół dworski w dawnym majątku ziemskim.
Położony przy drodze prowadzącej od Łunny do Wołkowyska. Pierwotnie Wola należała do Sapiechów . W 1799 r. dobra zostały wykupione przez Druckich – Lubeckich. Od 1809 r. majątek należał do rodziny Krzywickich. Na początku XX w. jako darowizna, dobra trafiły we władanie Edwarda i Jadwigi Tarasowiczów. Byli oni ostatnimi właścicielami tych dóbr. Majątek liczył około 400 hektarów. Według podanych informacji w spisie ziemian, do Edwarda Tarasowicza również należały majątki w Poporawie, Siemaszkowszczyźnie i Zelwianach.
Klasycystyczny dwór w Woli wybudowano w pierwszej połowie XIX w. przez Krzywickich. Składał się on z korpusu głównego i dwóch skrzydeł bocznych. W elewacji frontowej zwróconej na południe był usytuowany portyk. Tworzyło go sześć kolumn toskańskich, stojących na planie półkola i utrzymujących daszek z gładkim belkowaniem. Części parterowe dworu nie posiadały żadnych dekoracji. Renowację dworu przeprowadził Edward Tarasowicz po 1920 roku. Według Romana Aftonazego, przed wybuchem drugiej wojny światowej, dwór miał układ dwutraktowy, w części lewej z korytarzem pośrodku. Część środkową od frontu zajmował obszerny hall z klatką schodową. Od strony parku mieścił się trzyokienny salonik. Na prawo od hallu, przy elewacji frontowej znajdował się wielki podłużny salon, a od strony parku gabinet i pokój. Od strony lewej do hallu i saloniku przylegała duża prostokątna sala jadalna. Pokoje usytuowane po obu stronach korytarza, służyły jako mieszkalne i gospodarcze. Wnętrze nie miało charakteru zabytkowego. W salonie znajdował się kominek granitowy, a w innych pomieszczeniach stały białe kaflowe piece. Pokoje reprezentacyjne miały posadzki parkietowe. W mieszkalnych były podłogi ułożone z desek. Wartość zabytkową wnętrz stanowiły kilka mebli mahoniowych.
Po 17 września 1939 r. właściciele majątku zostali poddani represjom. Według Leona Karpowicza, mieszkańca Łunny, Edward Tarasowicz i jego starszy syn Stanisław byli aresztowani przez NKWD w Wilnie i zesłani do lagru stalinowskiego na Uralu. Edward Tarasowicz zmarł tam w 1947r. Jego syn Stanisław dostał się do Taszkientu. Wstąpił do Armii Andersa. Przeszedł cały szlak bojowy, walczył pod Monte Casino. Zmarł w Montrealu w 1992 r. Natomiast młodszy syn Kazimierz, w czasie okupacji działał w konspiracji. Należał do Armii Krajowej obwodu „Lewy Niemen”. W 1945 r. został aresztowany prze NKWD. Zesłany do Kazachstanu. Zwolniony w 1956 r. W ramach repatriacji wyjechał do Polski, mieszkał w Gnieznie.
Po II wojnie światowej dwór stracił swój dawny wygląd. Usunięty został portyk. Wewnątrz budynek przebudowano pod dom kultury, który funkcjonował do początku lat 90-tych. Zachowały się dwa filary od bramy wjazdowej i rosnące obok stare lipy. Obecnie budynek dworu nie jest użytkowany.
Za - http://pamiecdlapokolen.pl/index.php/re ... owski/wola
Autorem wszystkich tekstów oraz zamieszczonych zdjęć współczesnych (z 2012 roku) na stronie http://www.pamiecdlapokolen.pl jest Józef Porzecki – polski historyk i działacz społeczny z Białorusi, wieloletni wiceprezes Związku Polaków na Białorusi. Pod koniec lat 80. przystąpił do organizującego się polskiego ruchu narodowego na Białorusi. W latach 1990–1995 odbył studia z dziedziny historii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Uczy historii w szkole społecznej ZPB w Grodnie. Pasjonat śladów polskości Grodzieńszczyzny, pomysłodawca niniejszego katalogu. Prywatnie żonaty, ojciec dwóch córek, mieszka w Grodnie.