Topolnicki Juliusz Marian „Julek” (1914-1943)

Juliusz Marian Topolnicki h. Sas, „Julek”, "Wotyka", ur. 22.08.1914 Jordanów, zm.: 4.1943 Kraków (wpadka konspiracji) Syn Edwina Leona i Władysławy Fritze; chrz.: 25.08.1914 Rodzice chrzestni: Juliusz Tomaszewski - student i Józefa Fritze – panna; ślub: 06.1939 Bystra k. Gorlic.
Żona: Aniela Wojciechowska „Zofia” c. Jakuba
Dzieci: Ludmiła (08.1940) zam Zbigniew Siwor, Juliusz Wojciech (22.10.1943) ż. Agnieszka Sikora;

Julek kończył seminarium nauczycielskie w Jędrzejowie, a po maturze w Krakowie studiował na UJ. w studium spółdzielczym i tu znalazł się w kręgu młodzieży o oglądach skrajnie lewicowych. Poznał socjalistę Ignacego Fika, który do końca życia był jego przewodnikiem ideowym, poznał Szadkowskiego, Lewińskiego, Walczaka i tu kształtował światopogląd. Szkoły podchorążych rezerw nie ukończył, gdyż popadł w konflikt z przełożonymi, jako element niepewny przeniesiony został do farmacji dla zwykłych żołnierzy. Pracował później jako nauczyciel w Pińczowie, Raczycach i Kozubowie, gdzie wciągnął się do działania społeczno politycznego w organizacji lewicowej, oraz brał udział w różnych akcjach charakteru spółdzielczego. Tu zastaje go wojna. Działa w konspiracji w 1939-1943 (Gwardia Ludowa, nie był związany ze ścisłym kierownictwem i grupami bandyckimi tej organizacji). Działał na terenie krakowskiego, miechowskiego, pińczowskiego. Przyjeżdża z żoną do Krakowa, wynajmuje mieszkanie przy ulicy Brodzińskiego 3. Od razu dostaje się w wir działalności mającej za zadanie zorganizowanie partii oraz Gwardii Ludowej. Niestety działalność podziemna w siedzibie Generalnego Gubernatorstwa nie była łatwa, wobec armii gestapowskiej i konfidenckiej, więc robota ciągle się zrywała. Większość działaczy pracujących z Julkiem zginęło śmiercią żołnierza, niemniej organizacja dalej działała. Poprzednicy wychowywali następnych działaczy.

Niektóre opracowania mówią o samobójczej śmierci Julka. Udało mu się uciec z kotła zorganizowanego przez gestapo, został jednak ostrzelany przez Niemców. Sekcja zwłok w zakładzie na Montelupich mężczyzny skierowanego jako N.N., rozpoznanego później jako Topolnicki, wykazała dwa postrzały: jeden stosunkowo niegroźny, w udo, drugi przebił klatkę piersiową - nie mogło to być więc samobójstwo.[2]

Pośmiertnie oznaczony Krzyżem Grunwaldu przez Władze Ludowe, oraz innymi odznaczeniami. Jego imieniem nazwano ulicę w Krakowie, zniesioną po 1989r., następnie Szkołę Podstawową w Pińczowie, jak również szczep harcerski w Pińczowie przyjął jego imię.

Komórki konspiracyjne Julka w czasie IIWŚ

Bibliografia

[1] Topolnicki Tadeusz - Saga rodziny Topolnickich (maszynopis)
[2] Konopka K., Kwasek K., Bochenek B. "Okupacja Krakowa 1939–1945 w protokołach sekcyjnych Zakładu Medycyny Sądowej", w: Pamięć i Sprawiedliwość 2088/2
[3] Bożyk I., Jastrzębski C., Massalski A., Dzieje i kultura miasta Pińczowa do 1981 roku, Pińczów 2018