Brudnicki Kajetan (ur. 1836)

Kajetan (Józef) Brudnicki. Karmelita bosy, pochodzenie chłopskie. Ur. w 1836 r. w Ursynowie (lub pobliskich Zawadach) w gm. Brzoza, w pow. kozienickim, gub. radomskiej; ochrzczony 15 marca w Jedlińsku; syn Jana i Józefy z Michalskich, rodzeństwo: brat Michał i cztery siostry (w 1876 r. ojciec już nie żył, rodzeństwo nadal zamieszkiwało w Ursynowie, zajmując się rolnictwem). Do 18 lat był przy ojcu, gospodarzu, następnie ks. Lisikiewicz z pobliskiej wsi Brzoza umieścił go w lipcu 1855 r. w zakonie karmelitów w Warszawie dla nauki. Stąd w 1860 wysłany do Lublina, gdzie jako „wolny słuchacz" uczęszczał na nauki do seminarium lubelskiego. Wyświęcony na kapłana w 1862 r., był kaznodzieją. W 1863 r. przystąpił do powstania i walczył jako kapelan w oddziałach Deputowicza i Wierzbickiego; uczestniczył w wielu bitwach. Pojmany z bronią w ręku (prawdopodobnie pod Fajsławicami w sierpniu 1863 r.), starał się ukryć swój stan kapłański, podając się za austriackiego poddanego Józefa Niedzielskiego. Pozbawiony wszelkich praw i zasądzony na 12 lat katorgi w kopalniach rudy; namiestnik konfirmował wyrok 15 marca 1864 r. Odprawiony z Warszawy 30 marca tego roku. 25 listopada 1864 przybył do Irkucka, 29 stycznia 1865 odprawiony za Bajkał. Na robotach od 13 marca 1865 w kopalni Akatuja; 3 czerwca 1866 uczestniczył w buncie z innymi przeciwko pracom w święta. Na podstawie amnestii carskiej z 16 kwietnia 1866 r. zmniejszono mu wyrok o połowę, a 28 października tego roku jeszcze raz do jednej czwartej. Latem 1868 (na mocy amnestii z 28 maja t.r.) odprawiony do Irkucka, skąd 24 września - do Tunki, tam zajmował się krawiectwem. 4 sierpnia 1875 wysłany „porządkiem etapowym" z Irkucka do Europy, od 1876 r. zamieszkiwał stale w Cywilsku gub. kazańskiej. 5 maja 1876 r. naczelnik lubelskiej żandarmerii przesłał gubernatorowi kazańskiemu informacje dotyczące urodzenia i przeszłości Brudnickiego; ojciec jego Jan już nie żył, brat Michał i wszystkie siostry (zamężne za chłopami) mieszkali w Ursynowie. W 1878 przebywał w Cywilsku, w 1882 r. z zakonnym br. Wawrzyńcem Drozdysem zajmowali jedną kwaterę. Później osiedlony w Kurlandii w Subbacie, wbrew zakazowi chodził w sutannie i wykonywał posługi religijne. Zwolniony z zesłania w 1885 r. wyjechał do Galicji, najpierw do Krakowa, a później zamieszkał u proboszcza w Rudzicy na Śląsku austriackim. 5 kwietnia 1890 r. zwracał się za pośrednictwem konsystorza krakowskiego do przeora klasztoru w Czernej o. Rafała Kalinowskiego, także byłego zesłańca, o ponowne przyjęcie do zgromadzenia. Pomimo zgody władz zakonnych nie przybył do Czernej, ale w 1891 r. znalazł się w klasztorze Karmelitów Trzewiczkowych we Lwowie, prawdopodobnie z tej przyczyny, że u Karmelitów Bosych o. Rafał Kalinowski wprowadzał w tamtym czasie zbyt ostre rygory życia zakonnego, albo też nakłoniony przez współbrata Drozdysa. W 1892-1896 przebywał w klasztorze w Bołszowcach. Schematyzmy za dalsze lata nie wymieniają już jego nazwiska, nie podają też, że zmarł. Możliwe, że odszedł z klasztoru albo przeniósł się do klasztorów niemieckich; nie występuje w spisach duchowieństwa archidiec. lwowskiej i krakowskiej.

Bibliografia

Niebelski E., Słownik lubelskich i podlaskich księży, uczestników powstania 1863r, wyd. KUL, Lublin 2011 za:
[1] AAL, AKGL, Rep. 601 - 118, k. 148; Rep. 60VI - 34, k. 34; Rep. 60IIa - 43 (b.p.), ks. Machnikowski do konsystorza, 23 II 1876 r.
[2] AGAD, ZGP, vol. 3 (mfl. 19231), k. 271v; tamże, TKS, vol. 2 (mfl. 27230), k. 228; tamże, Zbiór materiałów, vol. 293
[3] AKPKBCzerna, K. Furmanik, Księga zmarłych, s. 1193-1195
[4] APL, KGL, vol. 1876/51, k. 5,46,48
[5] GAIO, zesp. 24, inw. 3, vol. 101 (k. 2231), k. 195; vol. 62a (k. 1765), k. 225; tamże, zesp. 297, inw. 1: vol. 60, k. 14-16
[6] CzOGA, zesp. 1 (p), inw. 1: vol. 1160, k. 65v; vol. 1114, k. 14n.; vol. 211, k. 30v
[7] IHPAN, Kartoteka (Brudnicki Kajetan - GARF, zesp. 109,1 eksp., 1874, vol. 38, k. 312-313)
[8] BN, rkps I 10101/2-3 (mfl. 77845), Alfabetyczna kartoteka, k. 93
[9] Kubicki P., Bojownicy kapłani, cz. 1, t. 3, s. 705-706
[10] Jabłońska-Deptuła E., Gawrysiakowa J., Materiały, s. 150
[11] Schematyzmy archidiec. lwowskiej z lat 1890-1896
[12] ADK, I. Klimowicz, Pamiętnik, t. 1-2, spisy duchowieństwa w Tunce
[13] Ks. S.M. [S. Matraś], Ze wspomnień, s. 205
[14] Matraś S., Podróż do Syberii, s. 324
[15] [A. Kieroński], Wykaz; J. Kalinowski, Listy, t. 2, cz. 1, s. 155 (tekst i przypis)
[16] Gajewski S., Kasata klasztorów, s. 370
[17] Gil Cz., Historia Karmelu, s. 268
[18] Niebelski E., Zmierzch powstania, s. 257;
[19] Niebelski E., Dla wolności,
[20] Niebelski E., Nieprzejednani wrogowie,
[21] Niebelski E., Księża kapelani,
[22] Niebelski E., Tunka, passim.