Zakrzewski Ignacy, b. prezes Koła poselskiego w sejmie pruskim,
podpułkownik pozasłużbowy pruski, wydawca „Kodeksu Wielkopolskiego" i wielu
innych prac naukowych, umarł zdała od kraju w Kissingen w Bawaryi dnia 5
sierpnia 1889 r. i tamże pochowany. „Dziennik Pozn." takie mu poświęcił
wspomnienie pośmiertne:
„Znów przybywa jedna mogiła więcej na biednej naszej wielkopolskiej
ziemi, która p-okryje zwłoki ś. p. pułkownika Ignacego Zakrzewskiego,
posła do sejmu pruskiego, zmarłego w dniu 5 sierpnia o godzinie 10 wieczorem
w Kissingen. . .
Nielitościwa śmierć w ciągu zaledwie czterech lat zabrała siedmiu z grona
posłów naszych, a mianowicie ś. p. Ign. Łyskowskiego, Kaźm. Kantaka, Franc.
Brzeskiego, Kaźm. Jarochowskiego, Wlad. "Wierzbińskiego, Teofila Magdzińskiego
i wreszcie Ign. Zakrzewskiego. Okręg zaś wyborczy kościańsko-śmigielsko-gro-
dzisko-nowotomyślski w ciągu sześciu miesięcy stracił obudwóch swych posłów
w osobach dwóch ostatnich.
Ś. p. Ignacy Zakrzewski od dłuższego już czasu był bardzo cierpiącym,
a mimo to do końca kadencyi sejmowej, która w kwietniu ukończoną została,
pozostawał w Berlinie.
Po zamknięciu sesyi powrócił tu, ale z chorobą silnie już rozwiniętą, do
tego stopnia, że w ostatnich tygodniach nie mógł wychodzić z domu. Przed dwoma
tygodniami wyjechał do wód w Kissingen.
Ś. p. Ignacy Zakrzewski urodził się dnia 3 lutego 1823 r. w Wiśniewie
w Królestwie Polskiem z Walentego i Tekli z Gądkiewiczów małżonków
Zakrzewskich. Kształcił się tu w gimnazyum Św. Maryi Magdaleny, po ukończeniu
którego wstąpił do służby wojskowej. W czasie tej służby brał udział w
kampaniach duńskiej, austryackiej i francuzkiej. Dosłużył się stopnia podpułkownika
i w tym charakterze w r. 1874 podał się do emerytury, którą tóż otrzymał.
Od tej chwili zamieszkał stale w Poznaniu, zajmując się bardzo gorliwie
i starannie pracami naukowenii z dziedziny historyi naszej, oraz heraldyki.
Owocem tej pracy jest „Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski", zawierający dokumenta
od r. 984—1400, starannie przejrzany, skolacyonowany przez niego, przypiskami
i objaśnieniami opatrzony a wydany nakładem Biblioteki kórnickiej. Wydanie to
poprzedza obszerna przedmowa pióra ś. p. Ignacego.
Dalej owocem jego pracy jest drugie wydanie „Lites ac res gestae inter
Polonos ordinemque cruciferorum" (Spory i sprawy pomiędzy Polakami a
zakonem krzyżackim), których obszerny tom I niezadługo wyjdzie na widok publiczny.
Praca ta dokonana umiejętnie i krytycznie.
Prócz tych dzieł pomnikowych w czasie od opuszczenia służby wojskowej
do chwili śmierci napisał ś. p. Ignacy kilka rozpraw historycznych, umieszczonych
w Rocznikach krakowskiej Akademii "Umiejętności. „Studyum o przyłączeniu
wschodniego Pomorza do Polski, i o jego oderwaniu" wydał w osobnej broszurze
w 1882 roku. .. ,
Oprócz tych nader cennych prac historycznych ś.p. Ignacy Zakrzewski
napisał broszurę pod tytułem: „Jedność" i wydał ją w roku 1882, oraz — jeśli
się nie mylimy — jego też pióra jest: „List otwarty do przywódzców stronnictw
narodowego i ultramontańskiego" wydany roku 1876. W jednej i drugiej
rozwijał ś.p. Ignacy swe poglądy polityczne, oparte na zasadach konserwatywnych,
których był gorącym zwolennikiem i wyznawcą.
Wreszcie ogłosił drukiem w roku 1882 : „Głos do wyborców powiatu
odolanowskiego w Ostrowie dnia 13 sierpnia 1882", z którego to powiatu po raz
pierwszy kandydatował na posła i wybranym też został.
Od tej chwili dzierżył mandat poselski z tego powiatu przez lat sześć, to
jest do roku zeszłego.
W roku zeszłym wybrał go na posła powiat kościański. Ś. p.
Zakrzewski obowiązki poselskie pełnił gorliwie a podczas sesyi sejmowych stale
przebywał w Berlinie i z punktualnością prawdziwie wojskową uczęszczał tak na
posiedzenia sejmu pruskiego jak i Koła polskiego i w pracach tego ostatniego brał
bardzo czynny udział.
To też za sumienność tę -i gorliwość, z jaką ś. p. Ignacy spełniał
obowiązki poselskie, wynagrodziło go Koło polskie powierzając mu r. z. godność swego
prezesa, którą dzierżył jednak tylko kilka miesięcy.
Pracując gorliwie i sumiennie w Kole polskiem przez ciąg swego posło-
wania, ś.p. Ignacy Zakrzewski parę tylko razy zabrał głos w sejmie pruskim
w obronie praw naszych. Unikał nawet tego, bo jak z cechującą go skromnością
przyznawał, nie był mówcą — chciał być jeno zawsze cichym a gorliwym
pracownikiem unikając wszelkich wystąpień na zewnątrz. "
I rzeczywiście też był gorliwym, rzetelnym pracownikiem, a zwłaszcza
w sferze prac naukowych, którym się z wielkiem zamiłowaniem, i wielką pilnością
oddawał. Uznawaliśmy to zawsze, choć nie dzieliliśmy jego poglądów i opinii
politycznych, a i dziś nad świeżo rozwartą mogiłą uznajemy je w całój pełni.
Społeczeństwo nasze traci w nim bardzo pożytecznego pracownika, zacnego
obywatela, gorącego patryotę i szlachetnego człowieka. Cześć jego pamięci!"
Zakrzewski Te obal d, brat poprzedającego, umarł nazajutrz, t.j, dnia
6 sierpnia 1889 r. w Królestwie Polskiem.
Żychliński rocznik XII