Wojska Sowieckie w likwidacji Oddziałów Armii Krajowej w rejonie Baranowicz w roku 1945 , Z orginału przetłumaczył Pan Stankiewicz z Kętrzyna .
Dyrektywa Sztabu Naczelnego Dowództwa do dowodzących 1,2,3, Frontem Białoruskim , 1-ym Frontem Ukraińskim , Dowodzący wojskami Polskimi Puł Rola Żymierski , dowodzącemu 1Armią Polską Z,Berling, w odnoszeniu do Armii Krajowej /AK/Biorąc pod uwagę że tereny polskie leżące na wschód od Wisły zostały wyzwolone z pod okupacji niemieckiej przez Wojska radzieckie ,niema potrzeby utrzymywać oddziałów partyzanckich w gotowość bojowej Armii Krajowej, należy rozwiązać te oddziały i wcielić do regularnych oddziałów Wojska Polskiego.Partyzanci tych oddziałów powinni złożyć broń .
Mając na uwadze że obca wroga agentura stara się przedostać się w szeregi Armii Czerwonej. Naczelne Dowództwo rozkazuje , uzbrojone oddziały podległe AK . i inne temu podobne organizacje mające w swoich składzie niemieckich agentów , , podczas rozbrojenia niezwłocznie aresztować .Kadrę oficerska tych oddziałów internować /aresztować/
skład osobowy odesłać do zapasowych batalionów Pierwszej Armii WP .
Uzbrojenie z tych oddziałów zdać na armijne składy artyleryjskie
Dowództwo 1 Armii WP z dniem 7 Sierpnia 1944 roku Utworzy oddzielne bataliony zapasowe.dla 3-go Frontu Białoruskiego w regionie Wilna, dla 2-go Frontu Białoruskiego w rejonie Białegostoku ,dla 1-go frontu w rejonie Lublina ,dla 1-go Frontu ukraińskiego w rejonie Jarosławia , Kadrę oficerska skierowana ma byc do oddzielnego zapasowego batalionu podległego informacji wojskowej 1 Armii WP .Zweryfikowanych Kierować do Pułku zapasowego 1Armii WP w Lublinie ,
o postępach w realizacji rozbrojenia infiltrowanej kadrze oficerskiej i podoficerskiej skierowanych do 1 Armii WP ,a także internowanych oficerach i podoficerach meldować do Sztabu Generalnego Armii Czerwonej począwszy od 1 sierpnia 1944 roku.
Sztab głównodowodzącego J.Stalin ,A. Antonow
1 lutego 1945 roku
W oparciu o materiały grup specjalnej NKGB ZSRR podległej tow Szychowowi ,stwierdzono ,że w rejonach Kozłowoszczyńskim i Dziatłowskim w obwodzie Baranowicze istnieje i aktywnie działa głęboko zakonspirowana podziemna polska bandycka organizacji Armii Krajowej , powiązana z centrala w Białostoku.
Uzyskane informacje z rozpoznania wskazują że w skład uzbrojonej grupy wchodzić może około 200 ludzi. Bazą wypadową
jest rejon Puszczy Lipiczańskiej . W celu likwidacji białostockiego oddziału partyzanckiego przeprowadzić niżej wymienione przedsięwzięcie policyjno-wojskowe
W nocy z6 na 7 luty wyodrębnione i rozlokowane wojska wewnętrznych służb NKWD grupy wojska nie mniejsze niż po 200 żołnierzy w następujących miejscowościach rozlokować .
Słonim- 200 żołnierzy
Pironim-200 żołnierzy
Kozłowszczyzna -200 żołnierzy
Działowo 200 żołnierzy
Wola Krupicka 200 żołnierzy
Jeziorka 200 żołnirzy
Golinka -200 żołnierzy
ponadto oddziały rezerwowe w miejscowościach Słonim -200żołnierzy , Działowo 200 żołnierzy
Celem jednoczesnego i szczelnego okrążenia Puszczy Lipiczańskiej tj. rejonu postoju białopolskiego oddziału i ustaleniu ich baz postojowych ,każdej grupie operacyjnej precyzyjnie określić opracowany rejon ich działania , a także wzajemnej łączność wg opracowanego schematu. Plan i schemat w załączeniu
W celu bezpośredniego i jednoczesnego uderzenia operacyjno- wojskowego bazy białopolskich band utworzyć oddział szturmowy spośród doświadczonych żołnierzy wojsk wewnętrznych NKWD w liczbie 400 ludzi .Utworzony oddział w dniu operacji uda się bezpośrednio w rejon dyslokacji baz postojowych białopolskich band zbrojnych .
Grypa tow Szychowa rozpozna i przeprowadzi operacje likwidacji przywódców białopolskich band zbrojnych w puscczy Lipiscczańskiej ,powiązana z policyjno -wojskowa operacją ,wg poleceń tow Fedorowa .
Tow Szychow przeprowadzi druga operacje likwidacji bandy zbrojnej podległych Gierusowi . wtym celu wzmocnic grupy Szchowa ,30 żołnierzami z grupy bezpieczeństwa mjr Docenki.
Dla kierowania całą operacją likwidacyjną białopolskich band zbrojnych w rejonie Puszczy Lipiczańskiej ytworzyć operacyjna grupę z pracowników NKWD_NKGB BSRR pod dowództwem ppłk bezpieczeństwa tow Fedorowicza w składzie .
1 dowódcy 59-ej strzeleckiej dywizji wojsk wewnętrznych NKWD gen lejt,tow Podoljako
2 naczelnik wydziału do walk z bandytyzmem NKWD BSRR płk Grańskiego
3naczelnika sztabu wojsk wewnętrznych NKWD okręgu białoruskiego płk Lewickiego
4 z-da naczelnika UNKWD w obwodzie Baranowickim mjr bezpieczeństwa Ponomarienko
5z-da naczelnika UNKWD w obwodzie Baranowickim mjr bezpieczeństwa Zajcewa
8 Rozprasować przez powołana operacyjna grupę konkretne przedsięwzięcia i rozwiązania niezbędne z realizacją przyjętego planu.
Naczelnik oddziału ł aczność NKGB BSRR kat SZestakow wydzieli na potrzeby utworzonej grupy dwóch radiostacji dla łaczność z centralą w Mińsku w czasie trwania operacji .
Naczelnik II Wydziału NKGB BSRR ppłk bezpieczeństwa Fiedorow
Naczelnik UBB NKWD BSRR płk Grański
Naczelnik sztabu okręgu białoruskiego płk Lewicki
Zatwierdzający z-ca naczelnika IV Wydziału NKGB ZSRR komisarz Bezpieczeństwa Eilingon
Z opracowania sztabu wojsk wewnętrznych NKWD w okręgu białoruskiego o opracowaniu w dniach 5 -8 lutego 1945 roku operacji policyjno-wojskowej mającej na celu likwidację zorganizowanego polskiego podziemia zbrojnego w postaci oddziałów dowodzonych przez W.Wasilewskiego i R. Gierusa w rejonie płd-wsch cześć Puszczy Lipiczańskiej /rejon Kozłowszczyzny/ ,obwód Baranowicze ,republika Białoruska .
KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA BANDY WASILEWSKIEGO I GIERUSA
Banda Wasilewskiego
Przywódca jest Wacław Wasilewski , Kawaler - były komendant policji /za Niemców /w rejonie Kozłowszczyzny ,wiek 30 lat kwateruje w miejscowość / Albertyna?/ ,narodowość Polska.
Po wypędzeniu hitlerowców z Białorusi W Wasilewski zszedł do podziemia nawiazał łączność z polskim podziemiem i w sierpniu 1944 roku rozpoczął organizowanie bandu spośród miejscowych mieszkańców chutorów w płd-wsch część Puszczy
Lipiczańskiej rejonu Kozłowszczyzny i w styczniu 1945 udało mu się zebrać 200ludzi ,głównie wśród uchylających siwę od służby wojskowej w Armii Czerwonej i Wojsku Polskim Rozlokował swoich informatorów w newralgicznych punktach wokół miejsc stacjonowania bandy i pozyskanie większej liczby sympatyków w okolicznych miejscowościach i w okolicznych miasteczkach Kozłowszczyzinie , Słonimiu , Dziatłowie i Turmontach.
ZAPLECZE POLITYCZNE BANDY WASILEWSKIEGO
Do wiosny pozostawać w ukryciu ,przebywając w Puszczy Łipiczańskiej , zbierać siły , zdobywać broń,likwidować partyjny i sowiecki aktyw rozpoznający bandę , zaopatrywać bandę przez nasilanie grabieży , neutralizować lojalnie nastawionych do władzy sowieckiej , tym samym podporządkowywać ich swoim wpływom.
Drugi cel to przeciwdziałanie żywiołowi niepolskiemu dokonującemu grabieży, a aktami terrorystycznymi wprowadzoć w nim poczucie strachu i niepewność życia i stanu majątkowemu . Udzielać wsparcia i pomocy wspomagającym zbrojne podziemie .
Wiosną zgodnie z polecenia podziemnego dowództwa wznicic zbrojne powstanie polaków pod hasłami Walki za jedna i niepodzielna Polskę w granicach z 1939 roku.
DZIAŁANIA BANDY WASILEWSKIEGO
od sierpnia 1944 do 30 stycznia 1945 banda zabiła do 20 działaczy sowieckich i aktywu partyjnego ,W miesiącu Lutym 1945 roku planowała akcje porwania naczelnika PO NKWDi NKGB w Kozłowszczyzinie tow Predrika, zorganizowanie akcji likwidacyjnej garnizonu wojsk NKWD 267-go pułku strzelców /liczebność garnizonu to 82 ludzie / unicestwiając ludzi i zdobycie sprzętu wojskowego .
W tym czasie banda napadała i grabiła dokonując rekwizycji krów i świń ,kaszy ,ciepłej odzieży i innych Łupy transportowano do Puszczy Lipiczańskiej ,potem rozdzielano je pomiędzy bandytów itd zawożona je do chutorów gdzie mieszkały ich rodziny .
BANDA GIERUSA
Banda Gierusa niewiele różniła sie od Bandy Wasilewskiego , przywódcą bandy ,był bandyta Gierus były policjant w Dziatłowie wywodził sie z mieszkańców miasta .Wiek 27 lat ,polak wykształcenie niepełne średnie .stworzył bandę w sierpniu 1944 r liczącą 60-75 ludzi ,połowa z nich stale obozowała w obozowisku w rejonie Repina .
Obie bandy utrzymywały pomiędzy sobą łączność. i działał w porozumieniu , w akcjach bez pośrednich banda przechodziła pod dowództwo Wasilewskiego ,często wspierały swoje działania . Formalnie nie było miedzy bandami żadnej zależność.
Obóz bandy Giedrusa był zorganizowany na wzór bandy Wasilewskiego , podejście do obozu było maskowane -na śniegu był tylko jeden ślad ,jakby przeszedł jeden człowiek, a w tym czasie w obozie przebywało około 32 ludzi.
Przyjęte założenia organów NKWD i NKGB na podstawie rozpoznania dokonanego przez grupe Szychowa znając plany ataków terrorystycznych bandy Wasilewskiego przyjęto rozwiązanie jednoczesnego zlikwidowania obu band.
POCZĄTEK OPERACJI
Godzina 7,00,,07-Lutego 1945 roku wszyscy dowódcy pułków otrzymali meldunki z podległych oddziałów o gotowość do rozpoczęcia operacji.O godzinie 7,00 drogą radiową podano sygnał o rozpoczęciu przeczesywaniu lasu z zachodu na wschód ,przez 373 pułk strzelców przy jednoczesnym zacieśnianiu na flankach przez 374i 372 pułk strzelców .
W trakcie przeczesywaniu lasu i przeszukiwaniu chutorów zatrzymano 54 bandytów a w potyczkach zbrojnych 34 zabito,
Zatrzymano powiązanych z bandami 98 mężczyzn i dodatkowo 289 mężczyzn w różnym wieku, będących w przeszukiwanym obszarze . Przy przeczesywaniu lasu nie natrafiono na obozowiska band . Pod koniec dnia wszystkie pododdziały biorące udział w operacji spotkały się w Kozłowszczyznie około 22.00 godzinie ,a następnie odjechały do Słonimia.
Grupa operacyjna przesłuchująca złapanych bandytów doszła do wniosku żę dalsze przeszukiwania lasu nie doprowadzi do ujawnienia ich obozowiska , jak i tych co byli ukryć w podziemnych bunkrach . uwzględniono zeznania z grupy kilku ludzi
i postanowiono .o świcie 8lutego udać się do miejsc schadzek ujawnionych przez przesłuchiwanych bandytów .. tzm sposobem doprowadzono do ujęcia kolejnych 19 bandytów ,w akcji ogółem zdobyto 32 karabiny , 1 karabin maszynowy , zapasy prowiantu i ujęto do 40 ludzi powiązanych z bandytami , zamieszkałych w chutorach . Dla ujęcia w tych kolejnych punktach wysłano RPG ,120 ludzi pod dowództwem z-cy 284 pułku strzelców mjr Zdyszenki który o 24 g 07 lutego 1945 r przeczesał wskazane wsie ,gdzie aresztował 13 bandytów w Rudzie Jaworskiej i 18 w Woli Krupicy , a jednego zabił na podejściu do obejścia.
REZULTATY OPERACJI
W trakcie operacji przeprowadzonej z 7 na 8 lutego 1945, zatrzymano przy przeszukiwaniu chutorów w płd części Puszczy Lipiczańskiej 595 osób w różnym wieku płci męskiej . spośród nich zabito 34 , zatrzymana bandytów 109 , zatrzymano popleczników bandytów 98, odzyskano broni , karabinów automatów i pistoletów , 67, 1 rkm , 26 granatów ręcznych , radiostacji -PK-26, /niesprawna / amunicja różna - 4000 ,9 koni z saniami , magazyn żywność -zniszczono podziemnych tajnych ziemianek -bunkrów 13.
Spośród 595 ludzi zwolniono i wcielano do wojska 189, z pozostałych 306 ,36zabito ,109 osadzono w więzieniach ,163 skierowano do punktów wcielenia do Armii Czerwonej.
Nasze straty , jeden szeregowiec lekko ranny .
Zakończenie operacji
Zaplanowana operacja pod względem rozpoznania dokonanego przez tow Szychowa w pełni zrealizowana , bandy dowodzone przez Wasilewskiego i Gierusa szybko zostały zlikwidowane .
Jak podałem wyżej jest to oficjalny raport władz sowieckich ,był spisany na potrzeby propagandy , bardzo ładnie ubarwiony, opisany tak że czytający ma wrażenie że rzeczywiście to była zbieranina ludzi nie mająca pojęcia o wojnie . Z relacji świadków była już wiadoma 19 stycznia że sowieci szykują swoje wojska do ostatecznej rozprawy z oddziałami Armii Krajowej. praktycznie już 1 Lutego zorganizowane grupy sowieckiej partyzantki podporządkowane Armii Czerwonej zaczęły walki zaczepne. W odległość 6 km na wschód od wioski Worziany znajdował się Sztab partyzantki 5brygady AK majora Zygmunta Szendzielarza /Lupaszki/ w dniu 31 stycznia 1944 r stoczono tam wygrana /niepierwszą /bitwę z Niemcami . Major Łupaszka po wycofaniu się z pola bitwy w Worzianach ,przenosi sztab w okolice wisi Radziusze. na 1 stycznia zwołuje naradę oddziałów podległym jego rozkazom .Cel narady " obrona przed planowaną operacja sowiecką która miała w założeniu likwidacje Armii Krajowej.Z tego jasno wynika że plany sowiecki były nieobce dla Sztabu Łupaszki .O tym jak przebiegła walka z sowietami opisze zasłyszane zdarzenia od Ojca ,.Według informacji posiadanej od informatorów ,Łupaszka przygotował sobie podległe drużyny na godzinę 6.00 , do godziny 10,00 nic sie nie działo myślano że informacja była fałszywa, drużyna zostały przegrupowane , część dowódców innych oddziałów udały sie do swoich Oddziałów , W Wasilewski pozostał żeby uzgodnić wspólną akcje na Garnizon wojsk NKWD 267 -pułku Strzelców w Słonimie. O godzinie 14,00, żołnierze Łupaszki zostali zaatakowani , Atak przebiegał /cytuję z opowieść / Jakby stado dzikich plemion wybrało sie na podbój innego plemienia. huraganowym i ciągłym ogniem broni maszynowej , a nad tym górował ogłaszający dziki ryk setek gardeł HURA>HURA. Zaatakowała to sowiecka Partyzantka nadzorował ten atak z-ca 284 pułku strzelców Armii Czerwonej Mjr Zdyszenko. Bolszewicy atakowali w sile 800 ludzi , nacierali zbita bezładną masa ,jeden obok drugiego ,Zapadał zmrok, już było prawie ciemno kiedy sowieci zaczęli zmieniać pozycje, i zaprzestali tak huraganowo nacierać . Dowódca Łupaszka szybko wykorzystał chwilowe zamieszanie w szeregach Sowieckich ,i bezpiecznie wyprowadził resztę wojska , Po przerzuceniu ciężko rannych żołnierzy na drugi brzeg . Prawdopodobnie znając sowiecki sygnał do ataku , Którym był wystrzał dwóch rakiet jedna po drugiej , Jeszcze z prawego brzegu Rzeki Starcza , kazał wystrzelić sygnał do ataku . W Tym całym zamieszaniu jaki panował w szeregach sowieckich , sygnał wzięto za rozkaz do ataku , skutek był taki że sowieci przez całą noc ostrzeliwali si wzajemnie .Z opowieść miejscowych wynikało żę Rosjanie stracili około 100 żołnierzy , w sumie zabitych i rannych było 350. Łupaszka i jego żołnierze wycofali się na południe za Jezioro Świr , Partyzanci nie ponieśli większych strat 2 zginęło , rannych 34 w tym W Wasilewski . Został umieszczony w Folwarku Panikiszki , gdzie się kurował , Od 3-02-1945 odziałem Wasilewskiego dowodził z-ca Wasilewskiego porucznik Jan Czarkowski ps Budrys .
Wacław Wasilewski nie używał ps , koledzy i przyjaciele wołali go imieniem Wacika lub Bryś co można by przyjąć to jako ps
W czasie likwidacji oddziału Wasilewskiego został uznany za zabitego. Już po przedostaniu się do Polski w Gołdapi otrzymał nowe papiery z data urodzenia 03- 10 -1914 ur w Maciunach pow Nemenczyn. tej daty nie z korygował do 1985 r
WWW Wasilewski