Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Potocki Jan Nepomucen
14.02.2009 15:53
Jan Nepomucen Potocki
(ur. 8 marca 1761, Pików na Podolu, Polska - zm. 2 grudnia 1815, Uładówka, Ukraina)
Historyk, archeolog, pisarz tworzący w języku francuskim. Pochodził z rodziny arystokratycznej herbu Pilawa. Kształcił się w Szwajcarii i we Francji, następnie służył w armii cesarskiej w Austrii i na Węgrzech. Wiele podróżował: do Turcji i Egiptu (1784), Holandii (1787), Hiszpanii i Maroka (1791), Dolnej Saksonii (1794), na Kaukaz (1797-1798). W latach 1805-1806 towarzyszył rosyjskiej misji dyplomatycznej do Chin jako kierownik grupy uczonych. Wyprawa dotarła jednak tylko do Urgi (Mongolia). Prowadził badania nad dziejami pierwotnej Słowiańszczyzny, ogłosił wiele prac na ten temat. W 1788 był posłem na Sejm Wielki. Założył Drukarnię Wolną, z której wychodził tygodnik relacjonujący debaty sejmowe. W roku 1792 dla sceny dworskiej w Łańcucie napisał "Parady", przetłumaczone na język polski w 1958 roku. Ogłosił relacje z podróży: "Voyage en Turquie et en Égypte" (1788, przekład polski Juliana Ursyna Niemcewicza "Podróż do Turek i Egiptu" 1789), "Voyage dans l'Empire de Maroc" (1792), "Voyage dans les steppes d'Astrakhan et du Caucase" (1829). Był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk i członkiem honorowym petersburskiej Akademii Nauk.
Jego najsłynniejsza powieść "Rękopis znaleziony w Saragossie" powstawała w latach 1804-1805. Została przełożona na język polski przez Edmunda Chojeckiego z później zaginionego autografu w roku 1847. Doczekała się także licznych przekładów na języki obce, a w 1965 została sfilmowana przez Wojciecha Hasa (ze Zbigniewem Cybulskim w roli głównej). Nawiązując kompozycją szkatułkową do opowieści "Tysiąca i Jednej Nocy", jest nie tylko atrakcyjnym utworem literackim, ale także wykładem światopoglądu racjonalistycznego. 2 grudnia 1815 w Uładówce koło Winnicy pisarz odebrał sobie życie wystrzałem z pistoletu w usta, używszy jako kuli srebrnej gałki od cukiernicy, którą systematycznie wypiłowywał codziennie przez lata.
Młodszym bratem Jana Potockiego był Seweryn Potocki - związany z polityką Szczęsnego Potockiego, agent dyplomatyczny carycy Katarzyny, po Targowicy był członkiem Senatu Rządzącego w carskiej Rosji.
za http://www.e-teatr.pl
(ur. 8 marca 1761, Pików na Podolu, Polska - zm. 2 grudnia 1815, Uładówka, Ukraina)
Historyk, archeolog, pisarz tworzący w języku francuskim. Pochodził z rodziny arystokratycznej herbu Pilawa. Kształcił się w Szwajcarii i we Francji, następnie służył w armii cesarskiej w Austrii i na Węgrzech. Wiele podróżował: do Turcji i Egiptu (1784), Holandii (1787), Hiszpanii i Maroka (1791), Dolnej Saksonii (1794), na Kaukaz (1797-1798). W latach 1805-1806 towarzyszył rosyjskiej misji dyplomatycznej do Chin jako kierownik grupy uczonych. Wyprawa dotarła jednak tylko do Urgi (Mongolia). Prowadził badania nad dziejami pierwotnej Słowiańszczyzny, ogłosił wiele prac na ten temat. W 1788 był posłem na Sejm Wielki. Założył Drukarnię Wolną, z której wychodził tygodnik relacjonujący debaty sejmowe. W roku 1792 dla sceny dworskiej w Łańcucie napisał "Parady", przetłumaczone na język polski w 1958 roku. Ogłosił relacje z podróży: "Voyage en Turquie et en Égypte" (1788, przekład polski Juliana Ursyna Niemcewicza "Podróż do Turek i Egiptu" 1789), "Voyage dans l'Empire de Maroc" (1792), "Voyage dans les steppes d'Astrakhan et du Caucase" (1829). Był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk i członkiem honorowym petersburskiej Akademii Nauk.
Jego najsłynniejsza powieść "Rękopis znaleziony w Saragossie" powstawała w latach 1804-1805. Została przełożona na język polski przez Edmunda Chojeckiego z później zaginionego autografu w roku 1847. Doczekała się także licznych przekładów na języki obce, a w 1965 została sfilmowana przez Wojciecha Hasa (ze Zbigniewem Cybulskim w roli głównej). Nawiązując kompozycją szkatułkową do opowieści "Tysiąca i Jednej Nocy", jest nie tylko atrakcyjnym utworem literackim, ale także wykładem światopoglądu racjonalistycznego. 2 grudnia 1815 w Uładówce koło Winnicy pisarz odebrał sobie życie wystrzałem z pistoletu w usta, używszy jako kuli srebrnej gałki od cukiernicy, którą systematycznie wypiłowywał codziennie przez lata.
Młodszym bratem Jana Potockiego był Seweryn Potocki - związany z polityką Szczęsnego Potockiego, agent dyplomatyczny carycy Katarzyny, po Targowicy był członkiem Senatu Rządzącego w carskiej Rosji.
za http://www.e-teatr.pl