[imgprawa]https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Stefanpole_3.jpg/135px-Stefanpole_3.jpg Stefanpole Stefanpol - obecnie łot. Stefanpole - majątek w dawnym powiecie rzeżyckim w Polskich Inflantach, nieopodal miejscowości Rybiniszki.
W XVIII wieku znajdował się tu przysiółek Bodże i folwark Barszczewo, które ok. roku 1825 r. kupił Stefan Szczotkowski (pradziadek inżyniera górnika Zygmunta Szczotkowskiego) i nazwał te dobra Stefanpol.
Urodzili się tu wnukowie Stefana (synowie Alfonsa Szczotkowskiego): Stefan-Wincenty-Andrzej i Jan-MateuszSzczotkowscy[2]; później odstąpili ten majątek gen. Kierbedziowi; Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych ziem słowiańskich podaje[1], że nastąpiło to w 1874, ale Alfavitnyj poujezdnyj spisok zemlevladelcam Vitebskoj gubiernii kromie krestjan[3] podaje, że synowa Stefana, Gryzelda Szczotkowska ze swoimi synami Stefanem i Janem mieszkała tam jeszcze w czasie, kiedy ów spis sporządzano, tj. około roku 1876. W archiwach rosyjskich natomiast zachowała się informacja o tym, że Stefan Szczotkowski wraz z matką Gryzeldą skazani zostali za udział w powstaniu styczniowym m.in. na utratę majątku. W zachowanych w Rosyjskim Państwowym Archiwum Historycznym (w Petersburgu) archiwaliach zachowano dokument przymusowego wykupu majątku Stefanpol, datowane na lata 1866-67. Znajduje się tam m.in. informacja o tym, że na majątek Szczotkowskich składały się wówczas też przysiółki/zaścianki o nazwach zapisanych jako Цилопы oraz Горные Рандорчики (prawdopodobnie chodzi o istniejące do dziś przysiółki o łotewskich nazwach Cīmaņī oraz Kalna Randari; "kalns" po łotewsku oznacza "góra"; obok jest jeszcze przysiółek Lejas Randari, "lejā" po łotewsku oznacza "dolny"[4]). Zapisano tam też, że ziemie należące do majątku braci Stefana i Jana (synów Alfonsa) Szczotkowskich liczyły powierzchni 130 dziesięcin i 717 sążni, przynosiły 801 rubli rocznego dochodu i zamieszkane były przez 59 dusz, w tym 13 chłopów (rolników) i 5 parobków[5].
Bibliografia
[1] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych ziem słowiańskich, Tom X (Rukszenice – Sochaczew), 1889 r., hasło Rybiniszki [2] Главное выкупное учреждение МФ, Ф. 577 Оп. 4 Д. 1189 (Изображение №: 83 из 104), 1866 r. - Стефанполь (Stefanpol) [3]Pamjatnaja Knizka Vitebskoj Gubiernii na 1878 god, Witebsk 1878 [4] Na mapie trzywiorstówce znajduje się przysiółek Арендарчики (odpowiada temu, co później zapisywano jako Горные Рандорчики, po niemiecku Arendartschiki, a obecnie Kalna Randari), a obok jest Нижн Арендарчики - tam gdzie dziś Lejas Randari. Warto przy tym pamiętać, że słowem"arenda" określano niegdyś w Polsce dzierżawę, a "arendarzem" nazywano dzierżawcę. [5] Журнал Витебского Губернского по крестьянским делам присутствия, Ф. 577 Ф. 577 Оп. 4 Д. 1189 Л.д.3, 3об, 4, 4об; 11.06.1866
