Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Rejtan Tadeusz

10.03.2009 10:24
Reytan (Rejtan, Reyten) Tadeusz herbu własnego (1742-1780), poseł nowogródzki na sejm 1773 r. Ur. 20 VIII w majątku rodziców Hruszówce (Hroszówce, woj. nowogródzkie), był zapewne najstarszym z pięciu synów
Dominika i Teresy z Wołodkowiczów stolnikówny mińskiej, bratem Michała Wg Juliana U. Niemcewicza uczył się Rejtan w szkołach pijarskich w Warszawie (a więc zapewne w Collegium Nobilium, na co brak potwierdzeń źródłowych), a następnie służył w chorągwi buławy (zapewne wielkiej) litewskiej.
Wraz z ojcem należał do klienteli radziwiłłowskiej. W liście do Karola Radziwiłła 23 X 1773 deklarował mu "tęż samą wierność, z którą dom mój na usługach pańskich i ja sam miałem szczęście zostawać". Stanisław August wypierając się w rozmowie z kanclerzem Andrzejem Młodziejowskim 19 IV 1773 związków z Rejtanem twierdził, że "jest to intimus przyjaciel Radziwiłłów". W okresie pierwszej emigracji Karola Radziwiłła brak śladów kontaktów z Dominikiem i Tadeuszem Rejtanami. Zastanawiające jest też szybkie właśnie z tym czasie awansowanie Dominika Rejtana w hierarchii urzędników ziemskich nowogródzkich, co nie mogło się dziać poza kontrolą kanclerza Michała Czartoryskiego. Po powrocie Karola Radziwiłła do kraju w r. 1767 Dominik oświadczał, że wysyła mu swego syna "raz na zawsze na usługi pańskie danego", a sam oczekuje rozkazów. Tadeusz za sejmie 19 IV 1773 (wg diariusza opracowanego w kancelarii królewskiej) mówił do Adama Ponińskiego: "znam wać pana, przypatrzyłem mu się w Radomiu podczas przeszłej konfederacyi, byłem i ja tam, alem nie wziął nic od Moskwy". O losach Rejtana w czasie konfederacji barskiej nic pewnego nie wiemy. Władysław Konopczyński stwierdził, że nazwisko Rejtana na akcie jej zawiązania zostało później dopisane. Wg Niemcewicza w chwili wybuchu konfederacji Rejtan znajdował się u swego wuja metropolity unickiego Felicjana Wołodkowicza (wroga Stanisława Augusta a poplecznika konfederatów) i walczył na Ukrainie na czele zwerbowanego przez siebie oddziału kozaków. Drugi człon tej informacji wydaje się mało prawdopodobny, a to co o wyczynach wojennych Rejtana podał Henryk Rzewuski, jest zmyśleniem. Wg kwerendy Wandy Konczyńskiej w księgach grodzkich nowogródzkich Rejtan 10 II 1770 podpisał list kredencjonalny Samuelowi Korsakowi (swemu przyszłemu koledze sejmowemu) obranemu 5 II tegoż roku deputatem nowogródzkim na Trybunał Wielkiego Księstwa Litewskiego. Świadczy to, że Rejtan i Korsak dalecy byli od postawy konfederackiej bojkotowania Trybunału.
Życiorys opublikowany w r. 1988 w PSB (Tom XXXI/2, zeszyt 129, s. 231-237)
http://www.zrodlo.krakow.pl/Archiwum/2004/44/31.html