Portal w rozbudowie, prosimy o wsparcie.
Uratujmy wspólnie polską tożsamość i pamięć o naszych przodkach.
Świr
3.04.2009 20:44
Świr
mko na płn.-zchd brzegu jeż. t. n., pow. święciański, w 4 okr. poi., gm. i okr. wiejski Świr, odl. o 42 w. od Święcian a 84 w. od Wilna, ma 1643 mk.; własność po części skarbu, po części Jerzego Byszewskie-go. W 1859 r. było tu 119 dm., 589 mk.; w 1865 r. w części skarbowej 107, w części zaś Byszewskiego 42 dusz rewiz.; w 1866 r. 133 dm., 640 mk. (14 prawosł., 152 katol., 6 ewang., 58 starowierów, 405 żydów, 5 ma-horn.). Posiada kościół katol. paraf., 2 domy modlitwy żydów., browar, młyn wodny, fabrykę sukna, zarząd gminy, biuro sędziego pokoju i inkwirenta sądowego, st. poczt.-te-legraf. Targi odbywają się co święto, jarmarki zaś 7 razy do roku. Kościół paraf., p. weź. św. Mikołaja, fundował w 1452 r. ks. Jan Świrski. Zrazu drewniany, kosztem kś. Gaspra Jasińskiego, proboszcza miejscowego, i za pomocą Fabiana Koziełło, chorążego osz-miańskiego, w 1653 r. został wymurowany. Parafia katol., dekanatu świrskiego, ma 10590 wiernych. Kaplice w Dubrowlanaoh, Szeme-towszczyźnie i Straczance. Dawniej filia w Zaświrzu u karmelitów. Dekanat świrski, dyec. wileńskiej, ma 44980 wiernych w 10 parafiach: Ś., W°J8t°mi Niestaniszki, Kobyl-niki, Świranki, Źodziszki, Kiemieliszki, Koń-stantynów, Daniuszew, Kluszczany (dawniej 12; prócz wymienionych jeszcze: Wiszniów i Żeladź). W skład okręgu wiejskiego wchodzą mka: Ś. i Zaświrz, wsi: Bogadźki, Dubniki, Karki, Kluczatki, Kurkułu, Łukaszewicze, Nowosiołki, Oleszki, Sielewicze, Straczany, Szymaki, Wołodźki; przysiółki: Iwanówka i Krugliszcze, oraz zaśc.: Bielkiszki, Budziszki, Gliniszcze, Jacynki, Niecki, Niwie, Tuszcza, Worowiec, w ogóle w 1865 r. 707 dusz rewiz. b. włość, skarbowych i 63 osadników w. ruskich. Gmina, należąca do 2 okr. pok. do spraw włość, oran do 3 rewiru konskrypcyj-nego, składa się z 4 okręgów (starostw) wiejskich: Ś., Bolkowszczyzna, Konstantynowo i Olszewo, ma 52 miejsc zamieszkałych, 396 dm. i 5123 mk. włość. Na zachód od mka, na wysokim wzgórzu, jest dwór, także Ś. zwany, w pierwszej jeszcze połowie b. wieku (wła-sność podupadłej zupełnie rodziny ks. Świrskich. Nad mkietn wznosi się na kilkadziesiąt stóp wysoka, ręką ludzką usypana góra, na wierzchu płaska, na której wznosił się niegdyś zamek książęcy. Założycielem Ś. miał być w XIII w. .Dowmont, ks. litewski, syn Komunta. W XVI w. razem z okolicimemi wsiami dziedzictwo ks. Świrskich, sprzedane z czasem Radziwiłłom, wróciło znowu do Świrskich, aż w końcu z zupełnym upadkiem tej rodziny wyszło z ich rąk. Około 1570 r., kiedy wszystka prawie szlachta okoliczna przyjęła wyznania helweckie, i sami Świrscy do nich się przyłączyli, kościół tutejszy został opuszczony i znaczne fundusze probostwa rozebrane przez sąsiadów, kościół zaś prawdopodobnie zamieniony na zbór kalwiński, jakkolwiek Łukaszewicz w Dziejach kość. wyznania helweckiego wymienia w tych okolicach zbór w Świranach (t. II, 83). W 1598 r. kościół zwrócony został katolikom i fundu sze jego odzyskano za sprawa, proboszczów miejscowych ks. Mikołaja Koryzny, kanonika wileńskiego, i następcy jego ks. Wojciecha Kulczyńskiego. W 1579 r. Stefan Batory, rozpoczynając wojnę o Inflanty z ^wanem Wasilewiczem, kazał ściągnąć pod Ś. wszystkie wojska w pierwszych dniach lipca, i przybywszy tu z Wilna, odbył popis jazdy litewskiej, poczem złożył radę wojenną, na której postanowiono przedewszystkiem zwrócić się na zdobycie Połocka. Ztąd Batory wydał 12 lipca t. r. manifest do wojska. O kilka wiorst od Ś. znajduje się okolica szlach., zamieszkała przez Świrskich, mających prawo kollacyi plebanii świrskiej.
http://www.podole.republika.pl/tom-11/s ... 200713.htm
mko na płn.-zchd brzegu jeż. t. n., pow. święciański, w 4 okr. poi., gm. i okr. wiejski Świr, odl. o 42 w. od Święcian a 84 w. od Wilna, ma 1643 mk.; własność po części skarbu, po części Jerzego Byszewskie-go. W 1859 r. było tu 119 dm., 589 mk.; w 1865 r. w części skarbowej 107, w części zaś Byszewskiego 42 dusz rewiz.; w 1866 r. 133 dm., 640 mk. (14 prawosł., 152 katol., 6 ewang., 58 starowierów, 405 żydów, 5 ma-horn.). Posiada kościół katol. paraf., 2 domy modlitwy żydów., browar, młyn wodny, fabrykę sukna, zarząd gminy, biuro sędziego pokoju i inkwirenta sądowego, st. poczt.-te-legraf. Targi odbywają się co święto, jarmarki zaś 7 razy do roku. Kościół paraf., p. weź. św. Mikołaja, fundował w 1452 r. ks. Jan Świrski. Zrazu drewniany, kosztem kś. Gaspra Jasińskiego, proboszcza miejscowego, i za pomocą Fabiana Koziełło, chorążego osz-miańskiego, w 1653 r. został wymurowany. Parafia katol., dekanatu świrskiego, ma 10590 wiernych. Kaplice w Dubrowlanaoh, Szeme-towszczyźnie i Straczance. Dawniej filia w Zaświrzu u karmelitów. Dekanat świrski, dyec. wileńskiej, ma 44980 wiernych w 10 parafiach: Ś., W°J8t°mi Niestaniszki, Kobyl-niki, Świranki, Źodziszki, Kiemieliszki, Koń-stantynów, Daniuszew, Kluszczany (dawniej 12; prócz wymienionych jeszcze: Wiszniów i Żeladź). W skład okręgu wiejskiego wchodzą mka: Ś. i Zaświrz, wsi: Bogadźki, Dubniki, Karki, Kluczatki, Kurkułu, Łukaszewicze, Nowosiołki, Oleszki, Sielewicze, Straczany, Szymaki, Wołodźki; przysiółki: Iwanówka i Krugliszcze, oraz zaśc.: Bielkiszki, Budziszki, Gliniszcze, Jacynki, Niecki, Niwie, Tuszcza, Worowiec, w ogóle w 1865 r. 707 dusz rewiz. b. włość, skarbowych i 63 osadników w. ruskich. Gmina, należąca do 2 okr. pok. do spraw włość, oran do 3 rewiru konskrypcyj-nego, składa się z 4 okręgów (starostw) wiejskich: Ś., Bolkowszczyzna, Konstantynowo i Olszewo, ma 52 miejsc zamieszkałych, 396 dm. i 5123 mk. włość. Na zachód od mka, na wysokim wzgórzu, jest dwór, także Ś. zwany, w pierwszej jeszcze połowie b. wieku (wła-sność podupadłej zupełnie rodziny ks. Świrskich. Nad mkietn wznosi się na kilkadziesiąt stóp wysoka, ręką ludzką usypana góra, na wierzchu płaska, na której wznosił się niegdyś zamek książęcy. Założycielem Ś. miał być w XIII w. .Dowmont, ks. litewski, syn Komunta. W XVI w. razem z okolicimemi wsiami dziedzictwo ks. Świrskich, sprzedane z czasem Radziwiłłom, wróciło znowu do Świrskich, aż w końcu z zupełnym upadkiem tej rodziny wyszło z ich rąk. Około 1570 r., kiedy wszystka prawie szlachta okoliczna przyjęła wyznania helweckie, i sami Świrscy do nich się przyłączyli, kościół tutejszy został opuszczony i znaczne fundusze probostwa rozebrane przez sąsiadów, kościół zaś prawdopodobnie zamieniony na zbór kalwiński, jakkolwiek Łukaszewicz w Dziejach kość. wyznania helweckiego wymienia w tych okolicach zbór w Świranach (t. II, 83). W 1598 r. kościół zwrócony został katolikom i fundu sze jego odzyskano za sprawa, proboszczów miejscowych ks. Mikołaja Koryzny, kanonika wileńskiego, i następcy jego ks. Wojciecha Kulczyńskiego. W 1579 r. Stefan Batory, rozpoczynając wojnę o Inflanty z ^wanem Wasilewiczem, kazał ściągnąć pod Ś. wszystkie wojska w pierwszych dniach lipca, i przybywszy tu z Wilna, odbył popis jazdy litewskiej, poczem złożył radę wojenną, na której postanowiono przedewszystkiem zwrócić się na zdobycie Połocka. Ztąd Batory wydał 12 lipca t. r. manifest do wojska. O kilka wiorst od Ś. znajduje się okolica szlach., zamieszkała przez Świrskich, mających prawo kollacyi plebanii świrskiej.
http://www.podole.republika.pl/tom-11/s ... 200713.htm