PopowcePopowce z Dudymiem, rus. Popiwcha wieś, pow. brodzki, 27 kim. na płd.-wsch. od Brodów , 18 kim. na płn. od sądu pow. w Załoźcach, 8 kim, od urz. poczt. Podkamień koło Brodów. Na płd. leży Panasówka, na płd.-zach. Niemiacz, na zach. Podkamień, Tetylkowce i Nakwaszą na płn. i wschód gub. wołyńska, a mianowicie na płn. Leduchów, na wschód Racławka i Kratniów, wsie pow. krzemienieckiego. Prawie środkiem obszaru płynie Ikwa. Wchodzi ona tu od zach. z Tetylkowiec płynie na płn.-wschód,. tworzy stawek w połowie Mego, a następnie wchodzi do Krutniowa i płynie na wschód p3 za granicą Galicyi. W dolinie Ikwy leżą zabudowania wiejskie; na płn. od nich części wsi: Zagumienki i Szpaki al* Spaki, a jeszcze dalej na płn. niwy „Wołoki" i karczma „Wielunie". Płd.-wsch. część obszaru zajmuje wś Dndyń, tworząca wraz z Popowcami jedną gminę katastralną. Zabudowania tej wsi leżą na praw. brzegu Ikwy, a na zachód od nich las Budynek i. W płn. stronie obszaru wznoszą się Wo-roniaki, część płd. należy do Awratyńskiej wyżyny. Własn. wiek. (Eliasza
Garapicha) ma roli or* 429, łąk i ogr. 170, past. 33, lasu 526 mr.; wł. mn. roli or. 1669, łąk i ogr. 235, pasi 241, lasu 26 mr. W r. 1880 było w P. 130 dm., 898 mk. w gminie, 8 dm., 48 mk. na obszarze dwors, (97 rz.-kat., 816 gr.-kat, 33 izrael; 37 Polaków, 883 Rusinów, 26 Niemców) a w Budyniu 40 dm.s 253 mk. (30 rz.-kat., 216 gr.-kat, 7 izrael.; 246 Rusinów, 7 Niemców). Par. rz.-kat. w Podkamieniu, gr.-kat. w miejscu, dek. załoziecki. Bo parafii należy Niemiacz. We wsi jest cerkiew p. w. Zmartwychwst. Chrystusa, z dębowego drzewa na wzgórzu w r. 1402 wedle wyrzeźbionego napisu postawiona. W środku wznosi się piękna, okrągła kopuła. W r. 1864 odnowiono ja i pomalowano wewnątrz na wzór grecki. Przed zajęciem Galicyi stanowił Dudyń ze wsią Krutniów jedne parafią. W Budyniu była dawniej także cerkiew za wsią, na wzgórzu, plebania i cmentarz, dziś jest tu orne pole, wśród którego stoi krzyż kamienny. W P. jest szkoła filialna z wykładem ruskim, w Budyniu szkoła niezorganizowana. Ludność trudni się głównie rolnictwem; w P. wyrabiają ' płótna, sukna, świlichy i krajki. Nad stawem są dwa młynki z foluszem. Jest tu źródło wody żelazistej. Kasa pożycz, gminna w P. ma kapitała 150, a w Budyniu 70 złr. Ir. 1524 kazał Marcin Kamieniecki, woj. podolski utopić w stawie popowieckim dwóch dominikanów, którzy śmieli bronić w obecniego fundacyi klasztornej (Podkamień, t. VIII, str. 404). W ogrodzie dworskim widać wał wysoki służący zapewne niegdyś do obwarowania dworu. Zamek miał być na górze przeciwnej od wschodu. W okolicy wsi znachodzą w ziemi cegły i kamienie dawnych budowli. Znaleziono tu również drzwi żelazne (rkp. Ossol.. Nr. 2389, str. 52 i Sokalski „Rys geogr. sta-tyst. okręgu szkol. złoczowskiego41, str. 293). W miejscu, gdzie dziś wieś Dudyń, istniało niegdyś wedle podania miasto „Rutyn", które Tatarzy zniszczyli. Później dopiero powstała na zgliszczach wioska Budyń. Stwierdzają to częste wykopaliska. Wy orano tam niedawno krzyż kamienny? którego kształty świadczą że pochodzi z bardzo odległych czasów, jak niemniej kamień- podobny do pomnika grobowego i płyty kamienne (Sokalski, 1. c,, str. 244; por. także: Krótki opis P. i Dudynia, w czasopiśmie „Słowo", Lwów 1875, Nr. 56).
[SGKP]