Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Towarzystwo Filomatów i Filaretów
7.04.2009 19:56
Towarzystwo Filomatów i Filaretów
Towarzystwo Filomatów powstało w Wilnie w 1817r. Założył je Adam Mickiewicz. Miało charakter elitarny. Liczyło tylko kilkunastu członków. Dzieliło się na dwa wydziały: literatury i nauk wyzwolonych oraz nauk matematycznych, fizycznych i medycznych.
Towarzystwem kierował Rząd składający się z prezydenta , naczelników wydziałów oraz sekretarza. Miało to, co trzeba podkreślić, charakter tajny. Jego celem, jak pisał Mickiewicz było :" rozszerzyć(...)oświecenie w narodzie polskim", "ugruntować niezachwianie narodowości", "rozszerzać zasady liberalne", "obudzać duch działania publicznego" i wreszcie podnosić i ustalić opinię publiczną". Początkowo organizacja miała służyć wewnętrznemu samokształceniu członków, ale szybko zaczęła zmierzać ku coraz wyraźniejszemu artykułowaniu ambicji niepodległościowych. Filomaci stali się ogniwem w sieci przedpowstaniowej konspiracji. Chęć ich oddziaływania na coraz szersze kręgi młodzieży spowodował powołanie tzw. Związku przyjaciół, który przekształcił się w jawny Związek promienistych. Ten jednak szybko został rozwiązany. Jego członkowie przeszli do konspiracji i powołali do życia Związek Filaretów tj. miłośników cnoty. Formalnie jego celem była także samopomoc koleżeńska i samokształcenie, ale różnica przejawiała się w niezwykle silnym akcentowaniu kształtowania charakterów, odwoływaniu się do tradycji greckiej, troski o wychowanie obywatelskie. Miała ona wychować młodzież do pracy niepodległościowej. Faktycznym celem Filaretów było bowiem "połączenie ogólnych sił, ażeby odbudować Polskę w poprzednim jej blasku". Towarzystwo Filaretów liczyło około 150 członków. Działało ono na podobnych zasadach co Filomaci, którzy wobec niego odgrywali rolę "czapki". Rząd Filomatów opracował jego statut. Dzieliło się ono na cztery wydziały: matematyczno- fizyczny, literacki, medyczny oraz prawny. Każdy z nich dzielił się na kolejne cząstki tzw. grona. Te liczyły do 20 członków i wybierały ze swego grona co trzy miesiące przewodnika i pisarza, a co pół roku dozorcę. Wszyscy dozorcy oraz prezydent wybierany na pół roku składali Izbę nazywaną Dozorczą czyli Rząd Towarzystwa Filaretów. Grona zbierały się co tydzień, a każdy ich członek był obowiązany przedstawić raz na trzy miesiące pracę naukową z zakresu, którym zajmowało się grono.
Towarzystwo Filomatów przestało formalnie działać w 1821r. de facto w 1823. Filareci zakończyli swoją działalność w 1822r. W opinii carskiej policji wszystkie związki założone przez Filomatów, były w zasadzie jednym i tym samym Towarzystwem, w którym istniały tylko różne stopnie wtajemniczenia i sekretności.
Dla senatora Nowosilcowa Towarzystwa Filomatów i Filaretów szykowały się do największej zbrodni, czyli spisku na głowę panującego! Wśród ich członków przeprowadzano aresztowania. Po śledztwie w 1824r. około 20 z nich zesłano do Rosji.
Marek A. Koprowski
[]
Towarzystwo Filomatów powstało w Wilnie w 1817r. Założył je Adam Mickiewicz. Miało charakter elitarny. Liczyło tylko kilkunastu członków. Dzieliło się na dwa wydziały: literatury i nauk wyzwolonych oraz nauk matematycznych, fizycznych i medycznych.
Towarzystwem kierował Rząd składający się z prezydenta , naczelników wydziałów oraz sekretarza. Miało to, co trzeba podkreślić, charakter tajny. Jego celem, jak pisał Mickiewicz było :" rozszerzyć(...)oświecenie w narodzie polskim", "ugruntować niezachwianie narodowości", "rozszerzać zasady liberalne", "obudzać duch działania publicznego" i wreszcie podnosić i ustalić opinię publiczną". Początkowo organizacja miała służyć wewnętrznemu samokształceniu członków, ale szybko zaczęła zmierzać ku coraz wyraźniejszemu artykułowaniu ambicji niepodległościowych. Filomaci stali się ogniwem w sieci przedpowstaniowej konspiracji. Chęć ich oddziaływania na coraz szersze kręgi młodzieży spowodował powołanie tzw. Związku przyjaciół, który przekształcił się w jawny Związek promienistych. Ten jednak szybko został rozwiązany. Jego członkowie przeszli do konspiracji i powołali do życia Związek Filaretów tj. miłośników cnoty. Formalnie jego celem była także samopomoc koleżeńska i samokształcenie, ale różnica przejawiała się w niezwykle silnym akcentowaniu kształtowania charakterów, odwoływaniu się do tradycji greckiej, troski o wychowanie obywatelskie. Miała ona wychować młodzież do pracy niepodległościowej. Faktycznym celem Filaretów było bowiem "połączenie ogólnych sił, ażeby odbudować Polskę w poprzednim jej blasku". Towarzystwo Filaretów liczyło około 150 członków. Działało ono na podobnych zasadach co Filomaci, którzy wobec niego odgrywali rolę "czapki". Rząd Filomatów opracował jego statut. Dzieliło się ono na cztery wydziały: matematyczno- fizyczny, literacki, medyczny oraz prawny. Każdy z nich dzielił się na kolejne cząstki tzw. grona. Te liczyły do 20 członków i wybierały ze swego grona co trzy miesiące przewodnika i pisarza, a co pół roku dozorcę. Wszyscy dozorcy oraz prezydent wybierany na pół roku składali Izbę nazywaną Dozorczą czyli Rząd Towarzystwa Filaretów. Grona zbierały się co tydzień, a każdy ich członek był obowiązany przedstawić raz na trzy miesiące pracę naukową z zakresu, którym zajmowało się grono.
Towarzystwo Filomatów przestało formalnie działać w 1821r. de facto w 1823. Filareci zakończyli swoją działalność w 1822r. W opinii carskiej policji wszystkie związki założone przez Filomatów, były w zasadzie jednym i tym samym Towarzystwem, w którym istniały tylko różne stopnie wtajemniczenia i sekretności.
Dla senatora Nowosilcowa Towarzystwa Filomatów i Filaretów szykowały się do największej zbrodni, czyli spisku na głowę panującego! Wśród ich członków przeprowadzano aresztowania. Po śledztwie w 1824r. około 20 z nich zesłano do Rosji.
Marek A. Koprowski
[]