Sławny poeta i patriota; zostawił nam przesłanie: „Niech każdy składa talent swój Ojczyźnie…” Wieszcz narodowy, wielki poeta. Myśliciel, wizjoner, publicysta polityczny. Członek stowarzyszenia Filomatów i przyjaciel dekabrystów. Wykładowca literatury słowiańskiej w College de France i literatury łacińskiej na uniwersytecie w Lozannie. Twórca Legionu Polskiego w czasie Wiosny Ludów (1848). Jego dzieła przetłumaczono na wiele języków, wydawany był i jest w kraju i za granicą. Pracom naukowym, omówieniom jego dzieł i życia - nie ma końca. Patronuje muzeom, szkołom i ulicom, jest wyobrażony na niezliczonej liczbie upamiętniających go pomników. O zaszczyt współobywatelstwa z Mickiewiczem współzawodniczą tworzący niegdyś Rzeczypospolitą Obojga Narodów - Polacy, Litwini, Białorusini. Gorący patriota, dający wyraz miłości ojczyzny czynem i ponoszący tego konsekwencje – wygnanie i tęsknotę za krajem ojczystym: „…Tam na północ ku Polsce świecą gwiazd gromady, Dlaczegóż na tej drodze błyszczy się ich tyle?...”
Adam Mickiewicz na portrecie Józefa Sonntaga (z CBN Polona)
Adam Mickiewicz. Portret wykonany przez Jana Mieczkowskiego (CBN Polona)
Trudno napisać o Mickiewiczu coś nowego – a nie napisać o nim, gdy pisze się o Wilnie i jego ludziach – jest niemożliwe. Dociera do nas jego poezja – wspaniała melodia języka, rytm, treść – poważna, żartobliwa, romantyczna lub opisująca utracony kraj rodzinny: „…Jedna już tylko jest kraina taka, W której jest trochę szczęścia dla Polaka Kraj lat dziecinnych!...”
Pierwsze wydanie „Konrada Wallenroda”, Petersburg, 1828 (CBN Polona)
Pierwsze wydanie „Pana Tadeusza”, Paryż, 1834; ze zbiorów Jana Ostrowskiego z Krakowa
Dlatego niech o pięknie ziemi i tęsknocie, o legendach, o Wilnie, – opowie sam Wieszcz: Rówienniki litewskich wielkich kniaziów, drzewa Białowieży, Świtezi, Ponar, Kuszelewa! Których cień spadał niegdyś na koronne głowy Groźnego Witenesa, wielkiego Mindowy I Gedymina, kiedy na Ponarskiej górze, Przy ognisku myśliwskim, na niedźwiedziej skórze Leżał, słuchając pieśni mądrego Lizdejki, A Wiliji widokiem i szumem Wilejki Ukołysany, marzył o wilku żelaznym; I zbudzony, za bogów rozkazem wyraźnym Zbudował miasto Wilno, które w lasach siedzi Jak wilk pośrodku żubrów, dzików i niedźwiedzi. Z tego to miasta Wilna, jak z rzymskiej wilczycy, Wyszedł Kiejstut i Olgierd, i Olgierdowicy, Równie myśliwi wielcy jak sławni rycerze, Czyli wroga ścigali, czyli dzikie zwierzę. Sen myśliwski nam odkrył tajnie przyszłych czasów, Że Litwie trzeba zawsze żelaza i lasów.
Rękopis fragmentu IV księgi „Pana Tadeusza”.
Folwark Zaosie niedaleko Nowogródka; miejsce narodzin Adama Mickiewicza. Litografia z rys. Napoleona Ordy
Knieje! Do was przyjeżdżał na łowy Ostatni król, co nosił kołpak Witoldowy, Ostatni z Jagiellonów wojownik szczęśliwy I ostatni na Litwie monarcha myśliwy. Drzewa moje ojczyste! Jeśli niebo zdarzy, Bym wrócił was oglądać, przyjaciele starzy, Czyli was znajdę jeszcze? Czy dotąd żyjecie?
Klasztor bazylianów w Wilnie. Tu od 23 10. 1823 r do 21 04 1824 r był więziony Adam Mickiewicz wraz z innymi Filomatami
Tablica upamiętniająca Adama Mickiewicza na klasztorze bazylianów
Żyją drzewa, chociaż nie są już tak niezbadane „puszcz litewskich przepastne krainy”. Lecz ciągle szumią w strofach wielkiego poety. I szumią bardzo pięknie!
A.O. Na podstawie: „Wikipedia, wolna encyklopedia”; „Wiem”, Portal Wiedzy Onet; „Encyklopedia Kresów”, Wyd. Kluszczyński, Kraków; Adam Mickiewicz, „Pan Tadeusz”, ”Sonety krymskie”, ”Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego”, fragmenty
Ulica Wielka 22. Z tego domu Adam Mickiewicz został wywieziony na zesłanie do Rosji 06.11. (25.10.) 1824 r i nigdy już do Wilna nie powrócił
Wielka 22, tablica pamiątkowa
Pomnik Adama Mickiewicza w mieście rodzinnym, Nowogródku
Pomnik Adama Mickiewicza koło kościoła bernardynów w Wilnie
