Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999
Rymut K., 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001
Czy mogłaby Pani powiedzieć coś o pochodzeniu nazwiska Jagusz?
25,5 km Jaguszewice – wieś. Majątek rycerski wymieniony w 1366 roku (Jacoschkowitz) należący do rycerza Jocoscha z nadania wielkiego mistrza krzyżackiego Winricha von Kniprode. W 1407 roku majątek rycerski należał do Nickela von Jacuschdorf w komturstwie brodnickim. Na początku XVI wieku majątek szlachecki był własnością Tadajewskich a następnie Jakuszewskich. W 1773 roku majątek należał do Zakrzewskich, od których przejęli w 1810 roku Rutkowscy, którzy byli również właścicielami leżącego nie opodal Piecewa. W 1869 roku majątek stanowił własność Marii Rutkowskiej, wdowy po Józefie Rutkowskim i posiadał 333 ha powierzchni uprawnej. Ciekawostki krajoznawcze: dwór z połowy XIX wieku wzniesiony dla Rutkowskich; park dworski krajobrazowy z połowy XIX wieku: budynki folwarczne z końca XIX wieku; kapliczka przydrożna z 1877 roku; przy polnej drodze do Jabłonowa Pomorskiego – grodzisko późnośredniowieczne, owalne z zachowanym wałem, funkcjonujące w XIV – XV wieku. Dojazd PKS. W słowniku niemieckim nie ma przełożenia z nazwiska Jagusch na Agatę czy Jagodę oraz inne wynalazki,Języki anglosaskie przekładały nazwiska z łaciny. Jeżeli zaś chodzi o księgi parafialne reguła była ta sama. Jocosch lub Jagusch to zgermanizowana forma zapisu gramatycznego na obraz fonetyczny imienia męskiego Agaton lub Agafon czyli imienia męskiego zdrobniale często do dzieci w oryginalnym brzmieniu Jagusz. Nie jest to żadne tłumaczenie ale zdrobnienie imienia męskiego stąd nazwisko Jagusz pochodzi od imienia ojca o imieniu Agafon lub Agaton grec. Agafonic etc. Należy też dodać że popularne w wczesnym średniowieczu imię praktycznie zanikło i wyszło z obiegu niemniej jednak do dnia dzisiejszego z pokolenia na pokolenie została odziedziczona przez potomków w postaci nazwiska Jagusz .Jagusch jest to pierwotna forma w stanie niezmienionym. Jeżeli chodzi o właścicieli tego nazwiska należy prawie ze 100% pewnością być pewnym że są na pewno ze sobą spokrewnieni z uwagi na nie występowanie pierwotnego członu czyli imienia od którego można by było tworzyć to nazwisko.Polskie zdrobnienie Agaty to aga Agusia etc. Jadwigi to Jagusia ,Jagna... Agafona tylko i wyłącznie Jagusz ew.z germańskiego myśliwy- Jager, jedakże tylko hipotetycznie. Dlaczego hipotetycznie - dlatego że nie ma sensu tworzyć bytów ponad konieczności. Bezpośrednie tłumaczenie z germańskiego i łaciny na język polski brzmi Jagusz a po niemiecku Jagusch.
Rymut K, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999
Rymut K., "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999