Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Karśniccy herbu Jastrzębiec z Rudlic w wieluńskiem

20.11.2018 18:36
Historia rodu Karśnickich, zamieszkałych w Ostrówku - dziedziców dóbr Rudlickich w wieluńskiem

W końcu XVII w. po raz pierwszy w źródłach pojawia się Wola Rudlicka. Należała wtedy do Andrzeja Fundament Karśnickiego, właściciela Siemkowic, Lipnika, Ożegowa, i Chorzewa w powiecie radomszczańskim, łowczego wieluńskiego w latach 1689-1707, starosty kiełczygłowskiego, deputata do Trybunału Koronnego w 1699 r.[Anna Nierychlewska źródła]. Następnymi dziedzicami dóbr Rudlickich byli Jerzy i Zygmunt Karśniccy. Może wcześniej dziedzicami byli obaj ich ojcowie - bracia Andrzej i Tomasz zmarli w 1709 r., których żonami były siostry Ulewskie. Najprawdopodobniej, ze względu na dziwny układ dziedziczenia, posesorem był tu początkowo dziadek Zygmunta i Jerzego - Wojciech. Jest luka w źródłach pisanych i nie da się tego potwierdzić. Widocznie bracia Andrzej i Tomasz odziedziczyli każdy swoją część majątku Rudlickiego i stąd schedę przejęli ich synowie.

Andrzej Karśnicki zmarł w Borownie na Śląsku w 1707 r.
1 https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... cc=2115410

Andrzej Karśnicki był wcześniej dzierżawcą Bogusławic: w księgach metrykalnych parafii Kruszyna (ślaskie) zapisano, że 22.06.1687 r. ochrzczono imionami Zygmunt Jan syna szlachetnych Andrzeja Karśnickiego dzierżawcy z Bogusławic i Bogumiły (Teofili Bogumiły Ulewskiej).

W zachowanych aktach par. Wieluń Zygmunt, syn Andrzeja, pojawia się w 1716 r. i później (indeksy poniżej) oraz w par. Rudlice z żoną Anną tylko raz w 1735 r. jako chrzestny dziecka swojego administratora Jana Szawelskiego.
Wieluń kolegiata akta urodzeń
Rok 1716, 22 września, ochrzczony Maciej syn Andrzeja Zwierzchowskiego organisty kolegiaty wieluńskiej i Róży.
Rodzice chrzestni Urodzony Zygmunt Karśnicki łowczy bielski i panna Anna Cieńska podkomorzanka wieluńska.
2 https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... cc=2115410

Rok 1721, 21 lutego, ochrzczona Helena córka Łukasza i Jadwigi Brzezieckich.
Rodzice chrzestni Urodzony Zygmunt Karśnicki i Urodzona Kiedrzyńska.
Rok 1724, 1 października, ochrzczony Ludwik Ignacy syn Wielmożnego Michała i Teresy Madalińskich.
Rodzice chrzestni Wielmożny Zygmunt Karśnicki podczaszy ziemski wieluński i Wielmożna Pani Anna Myszkowska z Niedzielska.

Jerzy był kuzynem Zygmunta, synem Tomasza. Pierwszą żoną Jerzego była Barbara Korczak Drohojowska stolnikówna bielska, a drugą żoną Ludwika Iwańska. W 1726 r. występuje jeszcze wg Tek Dworzaczka z żoną Barbarą, a w 1734 z Ludwiką. Jerzy był również dziedzicem Domanina w Wielkopolsce. Był najpierw wojskim, potem stolnikiem wieluńskim w latach 1726-1739. Zmarł 30.04.1742 r. w Ostrówku, pochowany został w kościele Nazaretanek w Ostrzeszowie (akt zgonu poniżej). W owym kościele znajduje się również tablica pamiątkowa poświęcona jego ojcu Tomaszowi. Jerzy był bezdzietny. Przed 1747 r. wdowa po nim Ludwika wyszła ponownie za mąż za Ignacego Kicińskiego starostę kotulińskiego. Zmarła 14.07.1781 r. i została pochowana u Bernardynów w Kaliszu. Nie jest nigdzie wprost napisane, że Jerzy był dziedzicem Rudlic, ale mieszkał tu wraz z żoną w latach co najmniej 1735-1742, czyli do śmierci. Bywał też wcześniej w 1734 r. w Domaninie.

Zygmunt - podczaszy wieluński 1720-1741 to syn Andrzeja. Zygmunt zmarł prawdopodobnie w lutym 1741 r. Do tego roku pełnił urząd podczaszego - nie znalazłam jego aktu zgonu. Żoną Zygmunta była Anna Cieńska podkomorzanka wieluńska, z którą występował jako chrzestny już w 1716 r. [Herbarz Elżbieta Nejman]
W aktach par. Rudlice przewija się brat Zygmunta Paweł, chorąży ostrzeszowski w 1746 r. jako chrzestny dziecka swojej bratanicy Getrudy z Karśnickich Masłowskiej - może mieszkał gdzie indziej. Żoną jego była Aniela Masłowska 1v. Świrska.Synowie Antoni i Augustyn. [Herbarz Elżbieta Nejman]

W poniższych aktach występują dzieci Zygmunta - Getruda i Piotr.

Piotr został następnym dziedzicem dóbr Rudlice. Był podczaszym wieluńskim po ojcu. Wg ks. Związka Rocznik Wieluński 2003 odnaleziono zapis wpłaty 2000 florenów polskich na rzecz kościoła parafialnego w Rudlicach od Piotra z dnia 17 VIII 1754 r. W 1760 r. wg Słownika Geograficznego Piotr wystawił w kościele Rudlickim wielki ołtarz z obrazem M. Boskiej w srebrnej sukience oraz ufundował dzwonnicę i wg aktu poniżej w tymże roku podarował nową albę. Zofia de Tarnowskie Karśnicka była jego pierwszą żoną, drugą Angelą z Rychłowskich, trzecią Franciszka Ostrowska poślubiona w 1763 r. w Stawie w Wielkopolsce, czwartą Antonina z Radolińskich, którą poślubił w 1765 r. Z pierwszą żoną miał córkę Ludwikę, która zmarła i drugie dziecko nawet nieochrzczone, które zmarło w 1753 r. Tu z pewnością w połogu zmarła Zofia. Z Angelą miał synów Antoniego - duchownego, Wincentego ur. w 1762 r. w Tymieńcu par. Staw w kaliskiem. 15.08.1762 Angela z Rychłowskich Karśnicka została pochowana w kościele oo Reformatów w Kaliszu, gdzie zmarła nie wiadomo. Franciszka Ostrowska zmarła chyba po dwóch latach małżeństwa. Z Antoniną z Radolińskich, córką Andrzeja i Marianny Kolumna Walewskiej, miał syna Kacpra i córkę Teklę ur. w 1766 r. w Ostrówku. Ostatniej żonie zapisał w obecności ich dzieci Kacpra i Tekli oraz żony syna Wincentego 39 tys. polskich guldenów. Piotr sprzedał dobra Rudlickie w 1774 r. Janowi Nepomucenowi Rychłowskiemu (szwagrowi z drugiej żony?) i przeniósł się do zakupionego w 1762 r. Tymieńca w Wielkopolsce. Tam pewnie zmarł po 1787 r.

Gertruda z Karśnickich Masłowska została żoną Karola dziedzica na Rudzie Masłowskiego, podstolego wieluńskiego. Mieszkali z mężem początkowo w Ostrówku, a później pewnie w Rudzie. W Ostrówku urodziło się ich dwoje dzieci. Wzmianki o niej są w Ostrówku z lat 1743-1750. W 1752 r. Gertruda jest chrzestną dziecka Jana i Ludwiki Pfaltz administratorów czarnożylskich. W 1780 r. od Masłowskich dobra rudzkie kupili Taczanowscy.

Dwór w Ostrówku musiał być w owych czasach duży, bo równocześnie mieszkali w nim najpierw równocześnie Zygmunt z żoną Anną i dziećmi Piotrem i Gertrudą oraz Jerzy z żoną Ludwiką, a później Piotr z kolejnymi żonami i dziećmi oraz przez pewien czas jego siostra Gertruda z mężem i dwójką dzieci. Obecnie zachowany murowany dworek jest niewielki. Wieś miała w 1827 r. 25 domów i 140 mieszkańców oraz folwark wg Słownika Geograficznego... Parafia Rudlice obejmowała same Rudlice, Ostrówek, Janów, Dobroszyny, Bolków, Okalew, Niemierzyn, Babin, Stare Pole, Skrzynno, Dębice, Kopiec Skrzyński, Piskornik, Młynek Skrzyński i Kuźnice.

Epitafia Jerzego i jego ojca Tomasza w kościele Nazaretanek w Ostrzeszowie:
http://otnostrow.org.pl/wp-content/uplo ... itafia.pdf

Wzmianki i akta z Ostrówka par. Rudlice o Karśnickich:

1735 Ostrówek chrzestni Zygmunt i Anna Karśniccy, podczaszy wieluńscy
3 https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... cc=2115410

1735 chrzest córki Franciszka Granowskiego starosty gostyńskiego, chrzestna Ludwika z Iwańskich Karśnicka żona Jerzego (pierwszy po lewej)
4 https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... cc=2115410

1739 Ostrówek chrzestni Jerzy i Ludwika Karśniccy 13.01.
5 https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... cc=2115410

1740 Ostrówek ślub gdzie świadkami są Jerzy i Ludwika Karśniccy, a ślubu udzielił brat Jerzego ks. Józef Wiktor Karśnicki, przeor paulinów w Częstochowie i Wieruszowie
6 https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... cc=2115410

1742 Ostrówek zgon Jerzy Fundament Karśnicki stolnik ostrzeszowski, pochowany w kościele Ostrzeszowskim
7 https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... cc=2115410

1743 ur. córki Gertrudy z Karśnickich Masłowskiej, żony Karola dziedzica na Rudzie Masłowskiego, podstolego wieluńskiego, chrzestny Jan Masłowski podstoli ostrzeszowski
8 https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... cc=2115410

1746 ur. syna Ksawerego Gertrudy z Karśnickich Masłowskiej, chrzestny Paweł Karśnicki (chorąży ostrzeszowski)
9 https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... cc=2115410

1747 chrzest dziecka - chrzestna Ludwika Kicińska 1v Karśnicka wdowa po Jerzym po prawej
10 https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... cc=2115410

1750 Ostrówek, Bolków pojawia się jako chrzestny w kilku aktach Piotr Karśnicki z siostrą Gertrudą lub sam, podczaszy wieluński

1751, 1752 Ostrówek, Dąbrówka chrzestni Piotr Karśnicki i Zofia de Tarnowskie Karśnicka

1752 Ostrówek zgon córki Ludwiki Piotra Karśnickiego i Zofii z Tarnowskich
11 https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... cc=2115410

1753 zmarło dziecko Piotra Karśnickiego.

1756 Ostrówek chrzestni Piotr Karśnicki i Gertruda z Masłowskich Karśnicka

1757,1760, 1761 Ostrówek chrzestni Piotr Karśnicki i Angela z Rychłowskich Karśnicka jego żona

1761 Ostrówek świadek na ślubie Piotr Karśnicki i Angela Rychłowska jego żona
12 https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... cc=2115410

15.08.1762 Angela z Rychłowskich Karśnicka została pochowana w kościele oo Reformatów w Kaliszu

zgon dziecka Piotra Karśnickiego 1753
13 https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... cc=2115410

Ostrówek par. Rudlice odbiór alby od Karśnickich Piotra i Angeli w 1760 pierwszy zapis z lewej
14 https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... cc=2115410

1766 ur. córki Tekli Piotra Karśnickiego i Antoniny z Radolińskich Ostrówek par. Rudlice
15 https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... cc=2115410

1775 wzmianka o Piotrze Karśnickim wg Tek Dworzaczka
7313 (Nr. 214/ 216) 1775
Karśnicki podczaszyc wiel. dziedzc Tymieńca p. kal. (f. 254v)

1776 wzmianka o Piotrze Karśnickim wg Tek Dworzaczka - wskazuje na to, że osiadł w dobrach Staw wsi Tymieniec par. Staw, które kupił w 1762 r. za 42 tys. polskich guldenów od Macieja Walewskiego:
7443 (Nr. 214/ 216) 1776
Ignacy z Ostrowa Rychłowski, s. o. Franciszka R. klanica sieradz. z Justyny Grabskiej, w im. sw. oraz Apolinary ż. Benedykta Wyssogoty Zakrzewskiego pisarzowicza gr. kość., Antoniny i Jadwigi panien, sióstr swych rodz. R-ich, aprobuje pozew pw. Krystynie R., c. ol. Kazimierza R. klana sier., z ol. Agn. Rogolińskiej 1-o v. zrodz., wdowie po ol. Feliskie Walewskim klanie rozpir., Piotrowi Karśnickiemu podczaszycowi wieluń. ojcu, Antoniemu i Wincentemu, z ol. Anieli R. ol. klana Kaz. R. z ol. Kat. Walewskiej 3-o v. zrodzonej córki, zrodz. synom Karśnickim, Józefacie z Popławskich Łykowskiej, wdowie oraz Swiętosławowi i Konstancji małż. Gnoińskim, ol. Katarzyny Walewskiej klanowej sier. z 1-o v. i 2-o v. pochodz. córkom i spadkob. i innym do dóbr Staw, Mroczki i Sobiesęki pozwy aprob. (f. 229v)

1787 wzmianka o Piotrze Karśnickim wg Tek Dworzaczka - jeszcze żyje
8191 (Nr. 227) 1787
Wincenty Karsznicki, s. Piotra K. z ol. Anieli Rychłowskiej, sumy na Rudlicach w z. wieluń. (Rudlice ojciec zezn. sprzedał był Janowi R. 1774. 9/9) przenies. na Rozdzały przez ojca zezn. ced. Mac. Konopnickiemu (f. 408)

O drugiej żonie Jerzego Karśnickiego Ludwice z Iwańskich:
Teki Dworzaczka 7564 (Nr. 221) 1781
Ludwika Iwańska wd. 1-o v. po ol. Jerzym Karśnickim stolniku wieluń. i 2-o v. po ol. Ignacym Kicińskim ście kolnic., pani dożyw. wsi Dąbrowa w p. sier., zap. na tych dobrach s. 6. 000 złp (wg MM Ludwika zmarła 14.07.1781 w Kaliszu, a Ignacy wcześniej w 1772 r.)
37664 (Kalisz - bernardyni)
1781.14/7. + PMD Ludwika z Iwańskich 1-o v. Karśnicka, 2-o v. Kicińska, starościna kotulińska

Dziedzice Rudlic, Nepomucen i Cecylia Rychłowscy wybudowali w 1809 r. nowy kościół, także drewniany, pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej.
Zgon Jan Nepomucen Rychłowski dziedzic Rudlic 1815 Ostrówek akt 30, wdowiec
15a https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... cc=2115410
Zgon Cecylia de Zbierzowskie Rychłowska, Ostrówek 1781 r. ostatni akt po prawej stronie
16 https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... cc=2115410

Po śmierci Jana Rychłowskiego w 1816 r.dobra Rudlice (Rudlice, Ostrówek, Wola Rudlicka, Kuźnica i folwark Dąbrówka) kupił od jego syna Andrzeja Rychłowskiego za 400 tys. zł Idzi Karśnicki, syna Jana Gwalberta zmarłego w 1820 r. w Węglewicach. W 1819 r. w akcie swojego ślubu jest już dziedzicem Rudlic. Pradziad Idziego - Franciszek był bratem Jerzego wcześniejszego dziedzica Rudlic i Domanina i Zygmunta również wcześniejszego dziedzica Rudlic. Zmarł w Rudlicach w roku 1835. Jego żona Koronata zmarła w 1860 r. w Grębaninie w Wielkopolsce. Opisani są szczegółowo powyżej w Karśnickich z Siemkowic i Węglewic. Do dziś istnieje dworek, w którym mieszkał ostatni dziedzic Ostrówka Stanisław Tarnowski.

wg powyższych danych można podać kolejnych dziedziców dóbr Rudlickich:
nieudokumentowane Wojciech Karśnicki
nieudokumentowane do 1709 Andrzej i Tomasz Karśniccy - synowie Wojciecha, bracia
(od 1709 nieudokumentowane) 1735 - 1742 Jerzy i Zygmunt Karśniccy - kuzynowie
1742-1774 Piotr Karśnicki syn Zygmunta
1774-1815 Jan Rychłowski (szwagier Piotra z drugiej żony)
1815-1835 Idzi Karśnicki (praprawnuk Tomasza)

od 1735-1835 potwierdzone w aktach par. Rudlice

Żródła: Marek Minakowski, Teki Dworzaczka, akty metrykalne Ostrówek par. Rudlice

Geschichte des Hauses Leszczyc von Radolin Radoliński str. 134
http://kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/plain-content?id=92488

Rocznik Wieluński Tom 15 (2015)Anna Nierychlewska (Wieluńskie Towarzystwo Naukowe) majątek ziemski Ostrówek-Rudlice, gm . Ostrówek w świetle źródeł pisanych i archeologicznych
http://docs.wixstatic.com/ugd/2908fd_19 ... be60cf.pdf

UM Wieluń o Rudzie http://www.wielunsprzyja.pl/index.php/h ... /ruda.html

Kościół i klasztor OO Reformatów w Kaliszu Adam Chodyński str. 50
http://rcin.org.pl/Content/66639/WA51_1 ... asztor.pdf