Topolnicki Józef Wojciech (1873-1945)

Józef Wojciech Topolnicki, ur.14.3.1873, Husiatyn, zm. 12.2.1945 Kraków. Syn. Józefa, powstańca 1863 i Hanny Bielskiej.
Gimnazjum im. Fr. J. we Lwowie, 1890 matura, 1890-7 student UJ, 26.10.1898 doktor wszech nauk lekarskich UJ, płk. WP, dyr. szpitala przy ul. Kopernika w Krakowie, poch. Kraków cm. rakowicki
Dwukrotnie żonaty: 1 (3.8.1901 Tarnopol) Alfonsyna Zolner (Zollner) zm 1923; (2) Anna Milutina
Dzieci: (1) Maria Helena, Tadeusz, (2) Kazimierz Józef

Ochrzczony 3 kwietnia 18974, chrzestnymi byli Grzegorz Borczowski - paroch w Liczkowcach i Antonina wdowa po Józefie Walc - zarządcy dóbr w Husiatynie. Pracę zawodową rozpoczął 1.11.1899 w Szpitalu Krajowym we Lwowie i jednocześnie w Szpitalu Powszechnym w Tarnopolu, gdzie pracował do 28.8.1914. Społecznik członek Sokoła i Towarzystwa Szkoły Ludowej. W listopadzie 1912 i 22.1.1913 przemawiał jako delegat TSL[4] na uroczystościach styczniowych, wygłaszając wykład na temat walk.[3]
Przez 8 lat pełnił funkcję wiceprezes Związku Okręgowego Wschodniej Małopolski, kierując pracą oświatową 240 czytelni wiejskich. Założył Stowarzyszenie Młodzieży Rękodzielniczej im. T. Kościuszki w Tarnopolu.
Na początku IWŚ wstąpił do Legionu Wschodniego. Pracował jako lekarz w czasie obrony Przemyśla w 1914 gdzie z wielkim poświęceniem leczy rannych i chorych. Dostał się do niewoli i przebywał w Kijowie, pełniąc tu jako jeniec rolę lekarza w jednym ze szpitali i otrzymując za to 60 rubli miesięcznie.[5] Wywieziony na Ural pracował jako naczelny lekarz w Kazaniu w szpitalu dla polskich uchodźców oraz działał w towarzystwie pomocy polskiej ludności ewakuowanej. W 1918 wrócił do Kraju i wstąpił do Legionów randze kapitana. Jako lekarz w kampanii wileńskiej, w 1919 otrzymując stopień pułkownika, a następnie w Wojnie Polsko-Bolszewickiej. Służył w Dowództwie Okręgu Korpusu nr IX. Pełnił funkcję szefa sanitarnego Dywizji Litewsko-Białoruskiej, a później Dowództwa Okręgu Etapowego VI Armii Wojska Polskiego. Po demobilizacji był komendantem Szpitali Okręgowych II-X oraz II, a następnie w latach 1927-30 szefem sanitarnym IX Korpusu Wojska Polskiego w Brześciu nad Bugiem.
Zamieszkał w Krakowie gdzie brał udział w licznych towarzystwach i instytucjach. Był członkiem Zarządu a później Prezesem Izby Lekarskiej, członkiem zarządu komitetu PCK, Rady Wojewódzkiej Międzykomunalnej Opieki Społecznej, prezesem Okręgowego Związku Sybiraków i przewodniczącym Związku Inicjatywy Gospodarczej w Krakowie.
1 kwietnia 1930 przeszedł do służby cywilnej i został powołany na stanowisko dyrektora Państwowego Szpitala im. św. Łazarza w Krakowie. Ponownie został o to poproszony 1 września 1939, gdy ówczesny dyrektor opuścił szpital.
W czasie IIWŚ w mieszkaniu na ul. Grottgera 24 gdzie ukrywał dwóch oficerów WP porucznika kawalerzystę Jerzego Kotwicz-Tołkacza i majora Adama Sarneckiego. Następnie rodzina została wysiedlona na ul. Jasną 10/11. Dzięki swojej pozycji wyciągał z więzień ludzi np. skazaną na śmierć Izabelę Czacką z domu Fechter. W latach 1940-44 pracował na oddziale wewnętrznym.
Otrzymał wiele orderów: Medal za wojnę 1920, Medal 10-lecia (1923), Łotewski Medal Wojenny (1925), Odznakę "WILNO" I Dywizji Legionów, Odznakę Szkoły Oficerów Sanitarnych WP, Odznakę 7 Batalionu WP, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1935), Złoty Krzyż Zasługi (1928 i 1938), Złoty Medal za zasługi dla szpitalnictwa (1938).
Jego potomkowie żyją do dzisiaj związani z Krakowem, Gdynią, Warszawą, Środą Śląską a także Francją i USA.

Genealogia Topolnickich
Klepsydra

Bibliografia

[1] Chojnacka Monika, Topolniccy - praca doktorska na Uniw. Gdańskim
[2] Jabłońska Helena z Seifertów, Dziennik z oblężonego Przemyśla (1914-1915), Przemyśl 1917
[3] Kuryer Lwowski 28.1.1913
[4] Kuryer Lwowski 11.11.1912
[5] Srokowski Stanisław, Z dni zawieruchy dziejowej 1914-1918, Kraków 1932