Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Behm Wojciech (ur. 1717)
8.11.2021 23:44
Wojciech Behm (Adalbert, lub czasem Albert), ur. 20.4.1717. Syn Chrystiana i Małgorzaty Essówny.
Żona: Joanna Venino (córka Wojciecha, burmistrza Lwowa)
Dzieci: Agnieszka Wiktoria, Jan Ewangelista Tyron, Franciszka (zam. Bonawentura Bogdanowicz), Jakub Ignacy Henryk Dawid (proboszcz lwowski, infułat), Andrzej Franciszek Ksawery (ojciec generała), Ludwika, Zofia.
Wzmiankowany w r. 1735 wraz z pozostałem małoletniem rodzeństwem. Później nie zjawia się Wojciech Behm przez kilkanaście lat w aktach lwowskich. Prawdopodobnie odbywał w tym czasie studia i praktykę poza Lwowem. W r. 1750 trzyma „honoratus Adalbertus Behm medicus pharmacista" wraz z Katarzyną Venino, żoną pisarza i ławnika lwów., do chrztu syna małżonków Gąsanowskich. W dwa lata później występuje wraz z bratem Ignacym przeciwko Pawłowi Wołkowskiemu w sprawie kamienicy zwanej Pukarzewską.
W dniu 3 marca 1753 odbył się ślub w kościele Bernardynów „inter nbles Adalbertum Bemm apothecarium et Johannam Veninowna, notar. et scabin. Leopolien." Panna młoda nie była — jak na ówczesne zapatrywania — już pierwszej młodości. Ochrzczoną bowiem została już 14 III 1729. Ojciec jej, Franciszek Venino, pisarz miejski i ławnik lwów., cieszył się widocznie względami możnych panów. Rodzicami chrzestnymi jego córeczki byli bowiem Michał książę Korybut Wiśniowiecki, kanclerz w. lit., i Joanna Potocka, wojewodzina bełska. Franciszek Venino został jeszcze w r. 1753 burmistrzem. Należał on do bardzo wybitnych osobistości lwowskich. Zapewne dzięki jego wpływom uzyskał Wojciech Behm urząd ławnika, który to urząd piastuje już pod koniec r. 1753. Później zostaje rajcą miasta Lwowa, do której to godności przywiązaną była tytulatura „nobilis ac spectabilis**, którego to tytułu Wojciech Behm oczywiście używa. Przywilejem królewskim z daty Warszawa 14.X.1769 mianowany zostaje konsyljarzem i aptekarzem J. K- M.: „cum nobilis Adalberti Behm consulis civitatis Nostrae Leopoliensis egregiam indolem laudabilem in rebus quibuscunque gerendis dexteritatem et prudentiam, tum in arte apothecaria experienciam commendatum habeamus, visum Nobis est, ut eundem in numerum Consiliarorum nostrorum et apothecarium adscribemus et cooptamus".
W końcu czerwca 1774 zostaje burmistrem (proconsul) miasta Lwowa. Godność tę piastuje krótko. Po przejęciu lwow przez Austriaków miasto Lwow jako jedyne odmówiło poddania się cesarzowi, wskazując na przysięgę poddania się królowi polskiemu. Pierwszym z podpisujących się był Wojciech Bem. Niestety po tym akcie bardzo szybko stracił urząd.[2] W dniu 22 października 1774 jest jeszcze burmistrzem. W tym czasie jednak widocznie musiał ustąpić z tego stanowiska, gdyż 24 października tego roku jako burmistrz lwowski występuje Franciszek Lonchamps, a Wojciech Behm powraca do swojej poprzedniej godności rajcy miejskiego. Po roku 1786 w ogóle znika z aktów miejskich lwowskich. W aktach figuruje on przeważnie jako Behm, czasami także Bem, Beemm. Tytulatura jego brzmi z początku famatus, honoratus, jako ławnik jest — według zwyczaju — nobilis ac honoratus, jako rajca nobilis ac spectabilis, z czasem pisze się coraz częściej tylko nobilis.
Z małżeństwa z Joanną Venino miał pierwszą córkę Agnieszkę Wiktorję, ochrzczoną 10.X.1753 — ojcem chrzestnym jest jej dziadek, Franciszek Venino, burmistrz lwów. — dalej córki Ludwikę, Zofję i Franciszkę (zam. Bogdanowicz), tudzież synów Jana Ewangelistę Tyrona, ochrzcz. 21.12.1757 Jakóba Ignacego Henryka Dawida ochrzcz. 16 lipca 1760.
O nieślubnem pochodzeniu trzeciego syna Wojciecha Bema, Andrzeja, napisał obszerniej p. Włodzimierz Bem de Cosban, a rok jego urodzin podał p. Włodarski jak o tern już poprzednio wspomniałem. I rzeczywiście w księdze chrztów kościoła katedralnego lwowskiego, a raczej w kopjarjuszu tej księgi, znajdujemy pod datą 31 grudnia 1752 następującą zapiskę: „Andreas filius illegitimus Magnifici Josephi de Cosban Bem Venatoris Livoniae et Joannae Veninowna Virginis. L (levantes) Nblis Adalbertus Bem Scabinus Leopolien. et Magnifica Barbara du Perron de Castera".
Jest to ostatnia zapiska z r. 1752 —a zarazem oczywisty falsyfikat z nowszych czasów, jak na to wskazuje już samo pismo. Pominąwszy okoliczność, że Wojciech Bem nie był jeszcze ławnikiem w r. 1753, fałszerstwa dowodzi najlepiej fakt, że rzeczywisty wpis aktu chrztu Andrzeja Bema znajduje się w tej samej księdze pod datą 26 listopada 1764 .Andreas Franciscus Xaverius Spect. Adalberti Bemm Scabini Leopol. et Joannae Weninowna C. L., ponadto znajduje się on w oryginalnej księdze chrztów: „26 Novembris 1764. Ego Anto. Kazniowski baptisavi Andream Franciscum Xaverum Nblis ac Spectabilis Adalberti et Joannae Bem.“ Natomiast w tej księdze kartę, na której znajdowały się wpisy aktów chrztu z ostatnich dni grudnia 1752, wyrwano. Karta ta była zapewne tak szczelnie wypełniona zapiskami — jak wogóle wszystkie karty tej księgi — że nie można było znaleźć miejsca na zamieszczenie analogicznej zapiski, jak w księdze K. 235, w której po zakończeniu wpisów z roku 1752 pozostawiono sporo wolnego miejsca. Był to zapewne powód, dla którego wybrano koniec roku 1752 jako datę chrztu Andrzeja Bema. Dla uniknięcia porównań pomiędzy wpisami w obu księgach, usunięto odpowiednią kartę z księgi K. 229. Cała manipulacja była jednak o tyle niedokładnie wykonaną, iż nie przeglądnięto dalszych roczników, aż do końca r. 1764, wskutek czego w obu księgach pozostały autentyczne wpisy o akcie chrztu Andrzeja Bema.
Romantyczna historja o nieślubnym synie Józefa Bema de Cosban, łowczego inflanckiego, i młodziutkiej córki patrycjusza lwowskiego, Joanny Venino, jest zatem wytworem fantazji. W rzeczywistości był ojciec generała Bema, Andrzej, ślubnym synem Wojciecha Bema, rajcy lwowskiego i 35-cioletniej małżonki jego Joanny Veninówny. Musiał on być dzieckiem słabowitem, o którego życie się obawiano, gdyż do chrztu trzymała go—według zwyczaju ówczesnego — para żebraków.
1765 -12 lipca spisał protokół skargi bazylianów przeciwko biskupowi Szeptyckiemu. W akcie występuje jako ławnik - wicesenior. Obok niego wystąpił też jego teść Franciszek Venino, urzędując jako "senior consul advocatus iudex Ordinarius" Marcin Solski [3]
--> Genealogia rodziny Bem
Żona: Joanna Venino (córka Wojciecha, burmistrza Lwowa)
Dzieci: Agnieszka Wiktoria, Jan Ewangelista Tyron, Franciszka (zam. Bonawentura Bogdanowicz), Jakub Ignacy Henryk Dawid (proboszcz lwowski, infułat), Andrzej Franciszek Ksawery (ojciec generała), Ludwika, Zofia.
Wzmiankowany w r. 1735 wraz z pozostałem małoletniem rodzeństwem. Później nie zjawia się Wojciech Behm przez kilkanaście lat w aktach lwowskich. Prawdopodobnie odbywał w tym czasie studia i praktykę poza Lwowem. W r. 1750 trzyma „honoratus Adalbertus Behm medicus pharmacista" wraz z Katarzyną Venino, żoną pisarza i ławnika lwów., do chrztu syna małżonków Gąsanowskich. W dwa lata później występuje wraz z bratem Ignacym przeciwko Pawłowi Wołkowskiemu w sprawie kamienicy zwanej Pukarzewską.
W dniu 3 marca 1753 odbył się ślub w kościele Bernardynów „inter nbles Adalbertum Bemm apothecarium et Johannam Veninowna, notar. et scabin. Leopolien." Panna młoda nie była — jak na ówczesne zapatrywania — już pierwszej młodości. Ochrzczoną bowiem została już 14 III 1729. Ojciec jej, Franciszek Venino, pisarz miejski i ławnik lwów., cieszył się widocznie względami możnych panów. Rodzicami chrzestnymi jego córeczki byli bowiem Michał książę Korybut Wiśniowiecki, kanclerz w. lit., i Joanna Potocka, wojewodzina bełska. Franciszek Venino został jeszcze w r. 1753 burmistrzem. Należał on do bardzo wybitnych osobistości lwowskich. Zapewne dzięki jego wpływom uzyskał Wojciech Behm urząd ławnika, który to urząd piastuje już pod koniec r. 1753. Później zostaje rajcą miasta Lwowa, do której to godności przywiązaną była tytulatura „nobilis ac spectabilis**, którego to tytułu Wojciech Behm oczywiście używa. Przywilejem królewskim z daty Warszawa 14.X.1769 mianowany zostaje konsyljarzem i aptekarzem J. K- M.: „cum nobilis Adalberti Behm consulis civitatis Nostrae Leopoliensis egregiam indolem laudabilem in rebus quibuscunque gerendis dexteritatem et prudentiam, tum in arte apothecaria experienciam commendatum habeamus, visum Nobis est, ut eundem in numerum Consiliarorum nostrorum et apothecarium adscribemus et cooptamus".
W końcu czerwca 1774 zostaje burmistrem (proconsul) miasta Lwowa. Godność tę piastuje krótko. Po przejęciu lwow przez Austriaków miasto Lwow jako jedyne odmówiło poddania się cesarzowi, wskazując na przysięgę poddania się królowi polskiemu. Pierwszym z podpisujących się był Wojciech Bem. Niestety po tym akcie bardzo szybko stracił urząd.[2] W dniu 22 października 1774 jest jeszcze burmistrzem. W tym czasie jednak widocznie musiał ustąpić z tego stanowiska, gdyż 24 października tego roku jako burmistrz lwowski występuje Franciszek Lonchamps, a Wojciech Behm powraca do swojej poprzedniej godności rajcy miejskiego. Po roku 1786 w ogóle znika z aktów miejskich lwowskich. W aktach figuruje on przeważnie jako Behm, czasami także Bem, Beemm. Tytulatura jego brzmi z początku famatus, honoratus, jako ławnik jest — według zwyczaju — nobilis ac honoratus, jako rajca nobilis ac spectabilis, z czasem pisze się coraz częściej tylko nobilis.
Z małżeństwa z Joanną Venino miał pierwszą córkę Agnieszkę Wiktorję, ochrzczoną 10.X.1753 — ojcem chrzestnym jest jej dziadek, Franciszek Venino, burmistrz lwów. — dalej córki Ludwikę, Zofję i Franciszkę (zam. Bogdanowicz), tudzież synów Jana Ewangelistę Tyrona, ochrzcz. 21.12.1757 Jakóba Ignacego Henryka Dawida ochrzcz. 16 lipca 1760.
O nieślubnem pochodzeniu trzeciego syna Wojciecha Bema, Andrzeja, napisał obszerniej p. Włodzimierz Bem de Cosban, a rok jego urodzin podał p. Włodarski jak o tern już poprzednio wspomniałem. I rzeczywiście w księdze chrztów kościoła katedralnego lwowskiego, a raczej w kopjarjuszu tej księgi, znajdujemy pod datą 31 grudnia 1752 następującą zapiskę: „Andreas filius illegitimus Magnifici Josephi de Cosban Bem Venatoris Livoniae et Joannae Veninowna Virginis. L (levantes) Nblis Adalbertus Bem Scabinus Leopolien. et Magnifica Barbara du Perron de Castera".
Jest to ostatnia zapiska z r. 1752 —a zarazem oczywisty falsyfikat z nowszych czasów, jak na to wskazuje już samo pismo. Pominąwszy okoliczność, że Wojciech Bem nie był jeszcze ławnikiem w r. 1753, fałszerstwa dowodzi najlepiej fakt, że rzeczywisty wpis aktu chrztu Andrzeja Bema znajduje się w tej samej księdze pod datą 26 listopada 1764 .Andreas Franciscus Xaverius Spect. Adalberti Bemm Scabini Leopol. et Joannae Weninowna C. L., ponadto znajduje się on w oryginalnej księdze chrztów: „26 Novembris 1764. Ego Anto. Kazniowski baptisavi Andream Franciscum Xaverum Nblis ac Spectabilis Adalberti et Joannae Bem.“ Natomiast w tej księdze kartę, na której znajdowały się wpisy aktów chrztu z ostatnich dni grudnia 1752, wyrwano. Karta ta była zapewne tak szczelnie wypełniona zapiskami — jak wogóle wszystkie karty tej księgi — że nie można było znaleźć miejsca na zamieszczenie analogicznej zapiski, jak w księdze K. 235, w której po zakończeniu wpisów z roku 1752 pozostawiono sporo wolnego miejsca. Był to zapewne powód, dla którego wybrano koniec roku 1752 jako datę chrztu Andrzeja Bema. Dla uniknięcia porównań pomiędzy wpisami w obu księgach, usunięto odpowiednią kartę z księgi K. 229. Cała manipulacja była jednak o tyle niedokładnie wykonaną, iż nie przeglądnięto dalszych roczników, aż do końca r. 1764, wskutek czego w obu księgach pozostały autentyczne wpisy o akcie chrztu Andrzeja Bema.
Romantyczna historja o nieślubnym synie Józefa Bema de Cosban, łowczego inflanckiego, i młodziutkiej córki patrycjusza lwowskiego, Joanny Venino, jest zatem wytworem fantazji. W rzeczywistości był ojciec generała Bema, Andrzej, ślubnym synem Wojciecha Bema, rajcy lwowskiego i 35-cioletniej małżonki jego Joanny Veninówny. Musiał on być dzieckiem słabowitem, o którego życie się obawiano, gdyż do chrztu trzymała go—według zwyczaju ówczesnego — para żebraków.
1765 -12 lipca spisał protokół skargi bazylianów przeciwko biskupowi Szeptyckiemu. W akcie występuje jako ławnik - wicesenior. Obok niego wystąpił też jego teść Franciszek Venino, urzędując jako "senior consul advocatus iudex Ordinarius" Marcin Solski [3]
Bibliografia
[1] Lasocki Z., Rodzina generała Bema, Warszawa 1934
[2] Chudzikowska Jadwiga, Generał Bem, PiW 1990
[3] Bibljoteka Dzieduszyckich, Lwów rkps 41, nr 290. Przedruk w Przeglądzie Archeologicznym, Lwów 1883, p. 128. za: Mańkowski Tadeusz, Sztuka Ormian Lwowskich w: Prace Komisji Historii 1934/5
.
--> Genealogia rodziny Bem